O bieżącej sytuacji i planach na przyszłość w SM Mlekpol - wywiad z Edmundem Borawskim
02.09.2021 -
Jak SM Mlekpol radzi sobie w obliczu trudnych warunków związanych z pandemią i jak zmienia się rynek w ostatnim czasie? Na te i inne pytania odpowiada Edmund Borawski, Prezes Zarządu SM Mlekpol.
Jak trwająca pandemia wpłynęła na funkcjonowanie Spółdzielni? Czy wystąpiły problemy z eksportem? Czy odbiło się to na wyniku ekonomicznym i cenach skupu mleka?
Pandemia i związane z nią liczne regulacje i obostrzenia (różne w różnych krajach) zmusiły Mlekpol do wielu istotnych zmian w organizacji pracy. Zamknięcie kanału HoReCa, ograniczenia w eksporcie (przetrzymania środków transportu w miejscach rozładunku), kwarantanny, dostosowanie stanowisk pracy, zakup środków ochrony, krótsze serie produkcyjne produktów „świeżych” (brak popytu), zwiększyły znacząco koszty funkcjonowania Spółdzielni. Na szczęście po miesiącu perturbacji możliwości eksportu powróciły i to ze zwiększonym zapotrzebowaniem zwłaszcza z krajów, w których rezerwy żywności były niewystarczające. W wyniku ciężkiej pracy pracowników i dostawców Mlekpolu przetrwaliśmy trudny czas. W 2020 roku osiągnęliśmy dodatni wynik finansowy i zapłaciliśmy opłacalną cenę za mleko naszym producentom.
Jak na przestrzeni ostatnich lat zmieniał się poziom skupu mleka i liczba dostawców surowca?
Skup mleka w Mlekpolu sukcesywnie rośnie. W bieżącym roku spodziewamy się przekroczenia 2 miliardów litrów. W 2020 roku skupiliśmy 1979 milionów litrów, w związku z tym utrzymaliśmy pozycję lidera skupu mleka na polskim rynku. Liczba dostawców surowca niestety spada. Rocznie kończy produkcję około 200 gospodarstw. Są to mniejsze gospodarstwa, jak też takie, które produkują powyżej 400 tys. litrów mleka rocznie. Główne przyczyny to brak następców i problemy zdrowotne gospodarzy. SM Mlekpol wspiera swoich dostawców, oferując im jedną z najwyższych cen skupu surowca na rynku. Nieustannie zachęca rolników do dalszego rozwoju gospodarstw gwarantując stały odbiór mleka i udzielając kredytów z własnych środków na cele inwestycyjne.
Czy wypadnięcie z rynku małych producentów mleka jest rekompensowane wzrostem produkcji w innych gospodarstwach?
Członkowie naszej Spółdzielni sukcesywnie rozwijają swoje gospodarstwa oraz zwiększają ilość produkowanego mleka. Rolnicy korzystają również z programów unijnych, tym samym otrzymując środki na wybrane inwestycje. Doceniamy ciężką pracę rolników. Co roku przyznajemy statuetki „Kryształowe Krowy”. Jest to nagroda, którą wręczamy w celu uhonorowania pracy rolników, którzy pierwszy raz dostarczyli do Spółdzielni przynajmniej milion litrów mleka w roku, szczególnie zaangażowali się w rozwój hodowli oraz produkcji mleka wysokiej jakości. Liczba mlecznych milionerów systematycznie wzrasta.
Czy Mlekpol dostrzega w ostatnich kilku latach, jeśli tak to w jakim wymiarze, wzrost produkcji mleka od jednej samicy?
Od wielu lat następuje rozwój mleczarstwa i produkcji mleka. Statystyki pokazują wyraźnie wzrost wydajności produkcji mleka. Dziś średnia wydajność od jednej krowy w Polsce wynosi ponad 5 800 litrów mleka rocznie, a przed przystąpieniem do UE było to około 3500-4000 litrów. Jeszcze wyższe wydajności obserwuje się u hodowców posiadających krowy pod oceną użytkowości mlecznej. W 2020 roku wydajność mleka od takich krów wyniosła średnio 8 823 kg rocznie. Są również gospodarstwa, gdzie wydajność roczna od jednej sztuki przekracza 10 000 kg. Mlekpol nie prowadzi statystyk dotyczących liczby krów w stadach, natomiast obserwujemy wzrost ilości mleka produkowanego w gospodarstwie oraz wydajności od krowy. Dziś średnia produkcja z jednego gospodarstwa w naszej spółdzielni przekracza 220 000 litrów rocznie i ciągle wzrasta.
Czy poziom skupu mleka zaspokaja obecnie możliwości produkcyjne Mlekpolu? Ile maksymalnie może skupić mleka spółdzielnia w porównaniu do obecnego poziomu?
W tym roku do naszej Spółdzielni trafi ponad 2 miliardy litrów mleka. Regularnie zwiększa się ilość surowca, który jest przetwarzany w każdym z 13 zakładów SM Mlekpol. Możliwości przetwórcze naszej Spółdzielni są jednak większe. W ubiegłym roku uruchomiliśmy w Mrągowie Zakład Produkcji Sproszkowanych Wyrobów Mleczarskich, który dziennie jest w stanie przerobić 3 miliony litrów mleka i serwatki. Dlatego wciąż zachęcamy rolników do zwiększania produkcji mleka, gwarantując stabilny skup, dalszy rozwój oraz opłacalną cenę.
Czy SM Mlekpol planuje premiować skupowane mleko za wyższy poziom określonych parametrów np. kazeiny?
Spółdzielnia zawsze przykładała dużą wagę nie tylko do ilości, ale również jakości skupowanego mleka. Elementem jakości mleka jest również skład. Przy ostatniej zmianie cennika zwiększyliśmy premiowanie składników mleka, natomiast zmniejszyliśmy premiowanie ilości. Zmieniające się upodobania konsumentów oraz aspekt ekonomiczny skłaniają do dalszych działań w tym kierunku. Mając na uwadze powyższe zagadnienia podpisaliśmy z Polską Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka list intencyjny o realizacji wspólnych programów żywieniowych i dobrostanu bydła.
SM Mlekpol zawarł porozumienie z PFHBiPM. W jakim wymiarze ono będzie realizowane? W jaki sposób ta współpraca przełoży się na zyski dla hodowców bydła i producentów mleka? Czy w ramach tego porozumienia zakreślono ramy finansowe współpracy?
Współpraca pomiędzy Spółdzielnią Mleczarską Mlekpol a Polską Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka będzie opierać się na wsparciu doradczym oraz edukacji hodowców bydła mlecznego i producentów mleka, jako elementu poprawy kondycji gospodarstw mlecznych. Realizowana będzie poprzez publikacje materiałów o charakterze merytorycznym oraz podejmowanie wspólnych przedsięwzięć mających na celu transfer wiedzy i wsparcie dostawców w rozwoju produkcji i ukierunkowaniu na jakość składu mleka.
Od nowego roku wejdzie w życie nowe prawo dotyczące farmakoterapii zwierząt, w tym bydła. Nałoży ono na producentów obowiązki w związku z dbałością o zdrowie publiczne (antybiotyki tylko w uzasadnieniu). Jak dziś wygląda współpraca w tym zakresie pomiędzy SM Mlekpol a dostawcami mleka, co się zmieni?
Nasza Spółdzielnia od wielu lat prowadzi działania mające eliminujące ryzyko zakażenia naszych produktów pozostałościami antybiotyków poprzez stworzenie dla naszych dostawców możliwości sprawdzenia mleka od leczonych krów przed włączeniem go do obrotu handlowego. Prowadzimy też akcję edukacyjną w naszym czasopiśmie „Echo Mlekpolu” oraz na stronie internetowej Spółdzielni w zakładce „producenci mleka”, zamieszczając tam artykuły dotyczące racjonalnego podejścia w leczeniu krów.
Jakie są prognozy dla rynku mleka na najbliższe miesiące? Czy rolnicy mogą liczyć na dalszy wzrost cen mleka w związku z rosnącymi kosztami produkcji?
Robimy wszystko, aby wspierać naszych rolników. Wiemy, jak trudno jest dostosować produkcję w obecnych czasach niepewności. Polski rolnik boryka się z rosnącymi kosztami produkcji i dostosowaniem jej do zmieniającego się prawa. Mlekpol stoi przez wieloma wyzwaniami. Rosnące koszty związane ze spiralą cenową nośników energii, paliw, transportu, wynagrodzeń, materiałów pomocniczych i opakowań powodują, że koszty przetwórstwa dynamicznie rosną. Jestem jednak przekonany, że rozwój, wiedza i wieloletnie doświadczenie pomogą nam utrzymać wypracowaną pozycję na rynku.
Było głośno o możliwości produkcji przez Mlekpol produktów mlecznych na bazie roślinnej. Czy zapadły decyzje w tej sprawie? Jak państwo oceniacie rynek zamienników mleka? Czy będzie on zyskiwał na znaczeniu? Czy ten trend nie stanowi zagrożenia dla tradycyjnej produkcji i konwencjonalnych przetworów mleczarskich?
Produkty mleczne w znaczącym stopniu pokrywają niezbędne każdemu organizmowi składniki odżywcze. SM Mlekpol nadal będzie rozwijała się w obszarze produktów mlecznych. Niemniej jednak obserwujemy trendy konsumenckie i zauważamy wzrost zainteresowania produktami, które stanowią alternatywę dla mleka. Dlatego planujemy wydzielić jeden z naszych zakładów do wytwarzania substytutów mleka. Asortyment z naszym logo mógłby pojawić się w sklepach już w 2022 r. Będziemy na bieżąco informować o dalszych działaniach w tym zakresie. Zmiany w ofercie produktowej są naturalnym procesem i nie należy się ich obawiać.
Jak oceniacie wpływ czarnego PR mleka i jego przetworów na konsumentów. Czy w działaniach promocyjnych Spółdzielni przewidziana jest merytoryczna odpowiedź na „anty-mleczną” modę?
Stawiamy na edukację konsumentów i pozostawiamy im wybór. W naszych przekazach zaznaczamy, jak istotną rolę odgrywa mleko w diecie, i że jest ono istotnym składnikiem w piramidzie zdrowego żywienia. Regularnie prowadzimy kampanie marketingowe naszych produktów, docierając tym samym do odpowiednich grup docelowych. Jednym z przykładów jest najbardziej rozpoznawalne Mleko Łaciate (znajomość spontaniczna 98%), Mazurski Smak czy Rolmlecz. Dla współczesnego konsumenta istotne są dobrostan zwierząt, tradycja oraz pochodzenie produktów. Edukujemy konsumentów i wpisujemy się w trend ich oczekiwań -produkowania zdrowej i bezpiecznej żywności. O mleku możemy mówić różnie, ale niepodważalnym faktem jest, że od niego rozpoczęliśmy naszą egzystencję i rozwój organizmu.
Jakie inwestycje w najbliższym czasie planuje SM Mlekpol?
SM Mlekpol nieustannie się rozwija, a częścią tego procesu są nowe inwestycje związane ze wszystkimi 13 zakładami Spółdzielni. Wśród nich należy wymienić tzw. kogenerację, która polega na produkcji prądu i energii cieplnej z paliw niskoemisyjnych. Ponadto w Grajewie inwestujemy w budowę biogazowni w ramach modernizacji zakładowej oczyszczalni ścieków. W zakładach w Kolnie i Sokółce pracujemy nad odzyskiwaniem ciepła z instalacji amoniakalnej wykorzystywanej w procesach chłodzenia. –. W Mrągowie budujemy stację uzdatniania wody. Planujemy również rozbudowę działu masłowni i UHT oraz rozpoczniemy budowę centralnego magazynu wysokiego składowania wyrobów mleczarskich.
Mając na uwadze dobro lokalnej społeczności i środowiska, Mlekpol prowadzi działania w kierunku oszczędzania energii oraz ochrony natury. Realizowane inwestycje to dopiero początek działań. Zapewniam, że mamy dalekosiężne plany, ale na razie nie chcę zdradzać szczegółów.
(02.09.2021 za farmer.pl)
