Okres poporodowy a kwestie żywieniowe
08.08.2021 -
Rosnąca wydajność krów sprzyja występowaniu we wczesnej fazie laktacji szeregu innych chorób, będących często wynikiem błędów żywieniowych popełnionych w okresie zasuszenia oraz po wycieleniu.
Jednym z istotnych problemów we wczesnym okresie laktacji są wszelkie spadki apetytu u zwierząt. U krów po wycieleniu występuje ujemny bilans energetyczny, gdyż nie są w stanie pobrać wystarczającej ilości pasz, aby zaspokoić drastycznie zwiększone potrzeby energetyczne. Spadek apetytu może wynikać z wielu przyczyn, jak skarmianie pasz słabej jakości, gwałtowne zmiany dawki, nadmierne stłoczenie zwierząt powodujące konkurencję o dostęp do pasz. Skutkami przedłużającego się ujemnego bilansu energetycznego są m.in. osłabienie aktywności jajników oraz zaburzenie cykli rujowych. Ponadto w konsekwencji może dojść do wykorzystania rezerw energetycznych skumulowanych w tłuszczu okrywowym, co prowadzi do ketozy. Dlatego tak ważna jest dbałość o koncentrację energii w dawce przy jednoczesnym zachowaniu ostrożności, żeby nadmierna zawartość łatwostrawnych węglowodanów nie doprowadziła do kwasicy żwacza.
Rosnąca wydajność krów sprzyja występowaniu we wczesnej fazie laktacji szeregu innych chorób, będących często wynikiem błędów żywieniowych popełnionych w okresie zasuszenia oraz po wycieleniu. Do schorzeń najczęściej diagnozowanych we wczesnej laktacji należą porażenie poporodowe, zatrzymanie łożyska, przemieszczenie trawieńca, zapalenie macicy oraz ketoza. Ponadto osłabienie przy jednoczesnym pogorszeniu funkcjonowania układu immunologicznego zwiększa podatność zwierząt na mastitis.
W przypadku porażenia poporodowego działania profilaktyczne należy podjąć już w okresie zasuszenia, nie można jednak zapominać o dostarczaniu odpowiedniej ilości wapnia w dawce tuż po porodzie, gdyż rezerwy organizmu są mocno nadwyrężane podczas produkcji siary i mleka. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia choroby, należy utrzymać wysoką koncentrację wapnia w surowicy krwi oraz minimalizować ujemny bilans energetyczny. Najniższa koncentracja wapnia we krwi odnotowywana jest zazwyczaj 12. a 24. godziną po wycieleniu, dlatego stopień zagrożenia najlepiej ocenić w pierwszej dobie po porodzie. Znaczne niedobory wapnia przyczyniają się do wystąpienia innych schorzeń, jak skręt trawieńca, zatrzymanie łożyska oraz mastitis, ponieważ hipokalcemia zmniejsza pobudliwość nerwową oraz zaburza kurczliwość mięśni, w tym zwieraczy strzyków.
Równie groźne jak brak wapnia są również hipomagnezemia (niedobór magnezu) oraz hipofosfatemia (niedobór fosforu), które skutkują zaleganiem bydła.
Istotnym problemem w okresie poporodowym może być zatrzymanie błon płodowych. Łożysko powinno zostać naturalnie wydalone w czasie 4-8 godzin po wycieleniu, jednak wiele czynników może skutkować zaburzeniem tego procesu. Do czynników żywieniowych należą m.in.: niedobory magnezu, selenu oraz witamin A i E, a także niedobór energii w dawce pokarmowej.
Jeżeli błony płodowe nie zostaną wydalone w ciągu 12 godzin, należy zwrócić się o pomoc do lekarza weterynarii. Aby wykryć zatrzymanie błon płodowych, niezbędna jest uważna obserwacja krów. Hodowca powinien upewnić się, że zostały one wydalone w całości, a nie tylko „odpadł” fragment zwisający ze szpary sromowej. W tym celu kilkanaście godzin po wyparciu płodu warto poddać samicę diagnostyce. Sposób leczenia powinien być ustalony przez lekarza weterynarii, gdyż samodzielne usuwanie łożyska może spowodować wiele powikłań.
(08.08.2021 za farmer.pl)
