Podczas Sympozjum InnoDairy 2025, które odbyło się 11-13 czerwca w Mrągowie, można było zobaczyć debatę pt.: "Opakowania - ewolucja czy rewolucja?"
Moderatorem debaty była dr Anna Garczewska - Murzyn redaktor merytoryczny Przeglądu Mleczarskiego.
Uczestnikami debaty byli: - Anita Sowińska Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska - Mariusz Dziwulski ekspert, PKO Bank Polski, Departament Analiz Ekonomicznych - Katarzyna Grabarska - Senior Eco-Design Packing Manager, Jeronimo Martins Polska S.A. - Joanna Hecht Packing Portfolio Director, Tetra Pack - Adam Uptas Green Tree Group Sp. z o.o.
Wprowadzenie do debaty porusza temat obecnej „ery plastiku” i zwraca uwagę na rosnący problem odpadów opakowaniowych w Unii Europejskiej, mimo wcześniejszych regulacji. Nowe unijne rozporządzenie PKW ma na celu skuteczniejsze zarządzanie opakowaniami i odpadami, nakładając większe obowiązki na producentów, dystrybutorów i przetwórców. Minister Anita Sowińska tłumaczy zasadę „zanieczyszczający płaci” jako sposób na sprawiedliwy podział kosztów środowiskowych. Katarzyna Grabarska z Biedronki przyznaje, że nowe przepisy są potrzebne, ale ich nadmiar i brak jasności powodują chaos legislacyjny, co przekłada się na koszty ponoszone przez konsumentów. Adam Uptas z Green Tree podkreśla, że dla małych i średnich firm mnogość i niejasność przepisów skutkuje dezorientacją i dowolnością interpretacyjną, co utrudnia dostosowanie się do nowych wymogów.
Dyskusja koncentruje się na wpływie nowych unijnych regulacji dotyczących opakowań (w szczególności rozporządzenia PPWR) na producentów i gospodarkę. Przedstawiciele małych i średnich przedsiębiorstw wyrażają obawy związane z niejasnością i wielością przepisów, które generują chaos interpretacyjny i wysokie koszty dostosowania. Firmy podejmują działania przygotowawcze, analizując swoje opakowania pod kątem zgodności z przyszłymi wymaganiami, lecz obawiają się o utratę konkurencyjności na rynku międzynarodowym. Mariusz Dziwulski wskazuje, że nadmierna regulacja może osłabiać gospodarkę, choć cele środowiskowe i konkurencyjność nie muszą się wykluczać — kluczowa jest efektywność systemów wdrażania. Minister Sowińska podkreśla, że strategia gospodarki o obiegu zamkniętym zwiększy bezpieczeństwo surowcowe Europy, uniezależniając ją od zewnętrznych źródeł, takich jak ropa naftowa.
Rozmówcy kontynuują dyskusję na temat kosztów i konsekwencji wdrażania regulacji środowiskowych, w tym zasady „zanieczyszczający płaci” oraz systemu ROP (Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta). Minister Sowińska podkreśla, że nie są to nowe koszty, lecz przeniesienie istniejących obciążeń na właściwe podmioty, i że ceny produktów bardziej zależą od popytu i podaży niż od wdrożenia ROP. W debacie pojawia się kontrowersja – czy rolnicy odczują pośrednio koszty tych regulacji – co zostaje stanowczo zakwestionowane przez minister. Omówiono również działanie systemu kaucyjnego, który w Polsce ruszy 1 października 2025 roku i ma przynieść wysoką skuteczność selektywnej zbiórki opakowań, wzorem krajów UE, gdzie osiąga się efektywność ponad 90%. Przedstawicielka Biedronki potwierdza przygotowania branży handlowej i wskazuje na korzyści z odzysku czystego surowca, konieczność osiągnięcia poziomów recyklingu oraz obowiązki związane z dodatkiem recyklatu.
Debata przedstawia temat nowych unijnych regulacji dotyczących opakowań, w tym rozporządzenia PPWR oraz systemu ROP, które mają na celu poprawę gospodarki odpadami i wdrożenie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Podkreślono, że choć zasada „zanieczyszczający płaci” jest słuszna, to mnogość i niejasność przepisów generuje chaos interpretacyjny i znaczne koszty dla przedsiębiorców, szczególnie małych i średnich firm. Wskazano również na ryzyko wpływu regulacji na konkurencyjność europejskich producentów, jednak zaznaczono, że efektywna implementacja może przynieść długofalowe korzyści środowiskowe i surowcowe. Przedstawiono pozytywne doświadczenia z innych krajów UE w zakresie systemów kaucyjnych oraz konieczność przygotowań do wymogów dotyczących recyklatu w opakowaniach. Debata ujawniła napięcia i różnice zdań, ale także wspólną świadomość potrzeby zmian i wspólnego działania dla zrównoważonej przyszłości.
