Zielona branża spożywcza: od ESG przez GOZ, zrównoważone łańcuchy dostaw, po czystą energię
13.11.2023 -
Debata pt. “Zielona branża spożywcza: od ESG przez GOZ, zrównoważone łańcuchy dostaw, po czystą energię”, która odbyła się w ramach XVI edycji Forum Rynku Spożywczego i Handlu koncentrowała się na omawianiu wyzwań związanych z systemem kaucyjnym, opłacalnością inwestycji proekologicznych i wpływem zachowań konsumenckich na realizację celów zrównoważonego rozwoju.
Regulacje sprowadzają się do tego, że są same kije, nie ma marchewek
Magdalena Dziczek, dyrektor Biura Zarządu, członek Zarządu, Związek Pracodawców Producentów Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK mówiła o wyzwaniach, z jakimi muszą radzić sobie przedsiębiorcy wdrażający w swoich organizacjach dyrektywę SUP. Jak powiedziała, "regulacje w ostatnim czasie sprowadzają się do tego, że są same kije, nie ma marchewek". Tymczasem dyrektywa SUP dotyczy bardzo wielu produktów i opakowań dlatego ważne jest, by przedsiębiorcy zrobili check-listę produktów i opakowań, by wyodrębnić te, które podlegają pod dyrektywę - za niezrealizowanie zobowiązań z niej wynikających grożą "drakońskie" kary.
- Może się okazać, że jeden produkt wprowadzony w kartonie do płynnej żywności pod tę ustawę podlega, a inny nie. Dlatego postanowiliśmy przygotować przewodnik po tej regulacji i udostępnić go przedsiębiorcom za darmo na naszej stronie internetowej. Będą tam omówione wszystkie obowiązki, oraz lista ok. 250 różnych produktów i formatów opakowań o których mówimy - tak, to jest SUP, a ponieważ to jest SUP to jest takie i takie zobowiązanie i jeśli nie zostanie ono zrealizowane to kary są drakońskie - mówiła Magdalena Dziczek.
Raportowanie ESG dotyczy nie tylko dużych firm
Ewelina Łukasik-Morawska, CEE sustainability hub manager PwC Polska podkreślała, że dla firm z sektora spożywczego wdrażanie zasad GOZ wymaga bardzo często zmian w technologii, liniach produkcyjnych, dlatego te działania muszą być bardzo dobrze przemyślane i zintegrowane z całą strategią biznesową organizacji. Łączy się to z powiązaniem strategii biznesowej ze strategią ESG, więc warto spojrzeć na to z szerszej perspektywy i osadzić te działania w szerszym kontekście, tak, żeby to nie był tylko koszt, ale też realna korzyść. Zwracała też uwagę na to, że raportowanie ESG dotyczy nie tylko dużych firm.
Zakres raportowania dotyczy wszystkich organizacji, także tych najmniejszych, bo one są nie tylko w łańcuchu dostaw, ale też w łańcuchu wartości. Warto przyswoić sobie termin łańcucha wartości jako docelowego, na który wskazuje regulator. Konieczne jest także edukowanie dostawców, bo cele dekarbonizacyjne nie zostaną zrealizowane, jeśli dostawcy nie wezmą w tym udziału - mówiła Ewelina Łukasik-Morawska.
System kaucyjny szansą czy obciążeniem?
Piotr Romańczuk, dyrektor ds. ochrony środowiska, członek zarządu, Grupa Maspex stwierdził, że nie wiadomo jeszcze, czy system kaucyjny to szansa dla branży czy obciążenie, ale Grupa Maspex podejmuje działania które z wyprzedzeniem mają przygotować firmę do wymogów systemu. Przygotowując się do raportowania ESG Grupa Maspex stawia sobie realistyczne cele, powołując zespół projektowy ds. ESG i pracując nad powiązaniem raportowania z systemem ERP. Obecnie 17% energii zużywanej przez firmę pochodzi ze źródeł odnawialnych, celem jest 20% - energia pochodzi z paneli fotowoltaicznych i biogazowni należących do Maspexu.
- Nasze inwestycje mają silne podłoże ekonomiczne, to się po prostu opłaca - mówił Piotr Romańczuk. - Redukcja emisji to redukcja zużycia mediów a to oznacza niższe koszty; wtedy to ma sens i przynosi zaangażowanie firmy. Natomiast jesteśmy dalecy od greenwashingu i ustanawiania abstrakcyjnych celów redukcji na poziomie 70%.
Zalety systemu kaucyjnego
Anna Sapota, wiceprezes ds. public affairs dla Europy Północno-Wschodniej, Grupa TOMRA podkreślała zalety systemu kaucyjnego. W jej opinii system kaucyjny jest po prostu narzędziem, elementem rozszerzonej odpowiedzialności producenta, który ma służyć poradzeniu sobie ze zbiórką konkretnego rodzaju opakowań. Dobrze zaprojektowany system kaucyjny zbierze ponad 90% opakowań, czyli 9 na 10 butelek zostanie zwróconych i będą one w takiej jakości, która pozwala przekazać je do recyklingu. Stanie się tak m.in. z powodu motywacji finansowej dla konsumentów - można to wnioskować na podstawie faktu, że tanie butelki PET są zbierane do sortowania jedynie w 40 procentach.
- Oczywiście są kraje, w których zbierane jest 80% odpadów bez systemu kaucyjnego, jednak tam dzieje się to od lat. My, jeżeli chcemy w ciągu 3 lat przejść z poziomu 40% na poziom 90%, potrzebujemy takich sprawdzonych narzędzi jak system kaucyjny - twierdziła Anna Sapota.
Konsument jest traktowany jak „święta krowa"
Jakub Tyczkowski, prezes zarządu, Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań SA podkreślał, że dla prawidłowego funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami konieczne jest przeniesienie części odpowiedzialności na indywidualnego konsumenta, odpowiedzialnego za segregację śmieci. Konieczne są regulacje prawne, które zobowiążą konsumenta pod groźbą kary do właściwej segregacji odpadów - obecnie nie ma takiego prawa. Próby wprowadzania takich regulacji przez gminy nie przynoszą bardzo dobrych rezultatów, ponieważ są to regulacje bardzo skomplikowane. Szczególnie nie przynosi to efektu w przypadku osiedli budynków wielorodzinnych, gdzie, zdaniem eksperta, “jeśli popatrzymy na pojemniki do segregacji, to w trzech pojemnikach jest dokładnie to samo”.
- Konsument jest traktowany jak "święta krowa". Jest dużo do zrobienia na poziomie zbiórki selektywnej ale regulator nie daje narzędzi, żeby konsument lepiej się zachowywał. Musi się pojawić na rynku ktoś, kto tego konsumenta weźmie w garść. Potrzeba edukacji narodowej, trzeba w to wpompować dużo pieniędzy. Tak długo, jak tego nie będzie, to nie będzie działać - mówił Jakub Tyczkowski.
Efektywność energetyczna
Marek Zdanowicz, prezes zarządu, Dalkia Polska Solutions Sp. z o.o. również podkreślał odpowiedzialność konsumentów za powodzenie działań na rzecz ochrony środowiska i klimatu. Zwrócił uwagę na fakt, że idea zrównoważonego rozwoju opiera się na założeniu, że pozytywne działania firm będą znajdowały odpowiedź po stronie konsumentów, którzy będą jednocześnie oczekiwać dalszych takich działań i partycypować w ich kosztach poprzez decyzje zakupowe. Tymczasem to założenie nie znajduje potwierdzenia w zachowaniach konsumentów, przez co wiele przedsiębiorstw nie decyduje się inwestować w "zieloną energię". Rozwiązaniem problemu jest pójście w stronę efektywności energetycznej, bo tylko zniwelowanie zużycia energii pozwala złagodzić koszt inwestycji. W tym przypadku dobrze radzi sobie sektor spożywczy:
- Ta branża ma się dobrze przede wszystkim dlatego, że jest sensownie zarządzana i pewne rzeczy, które są oczywiste do zrobienia w zakresie efektywności energetycznej, zostały zrobione: pompy mają falowniki, instalacje są wyposażone w automatykę sterującą. Wszystkie proste rzeczy zostały zrobione, teraz wyzwaniem są rzeczy bardziej skomplikowane, które wymagają np. ingerencji w proces technologiczny, czyli np. zamiana pary na wodę - podkreślał Marek Zdanowicz.
(13.11.2023 za portalspozywczy.pl)
