Gdzie jest granica?
GUS podał średnie ceny skupu mleka w województwach. Aż w pięciu województwach cena spadła poniżej złotówki. Gdzie jest granica opłacalności produkcji?
Obserwujemy dalszy i niepowstrzymany spadek cen mleka w naszym kraju. Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka w marcu 2016 roku wyniosła 105,89 zł/1 hl i była niższa o 12,5% niż w marcu 2015 r. i o 3,3% od ceny wypłaconej w lutym 2016 r. Najniższe ceny, które spadły już poniżej złotówki, otrzymywali dostawcy mleka z województw: łódzkiego – 96,92 zł/1 hl, świętokrzyskiego – 97,47 zł/1 hl oraz podkarpackiego – 99,07 zł/1 hl. Średnia cena poniżej złotówki była także w województwach pomorskim – 99,46 zł/1 hl i kujawsko-pomorskim – 99,80 zł/1 hl. W lutym cena poniżej złotówki była tylko w jednym województwie.
Z najnowszej analizy Agencji Rynku Rolnego wynika, że w czerwcu i we wrześniu 2016 r. ceny mleka mogą być do 8% niższe niż rok wcześniej i kształtować się w granicach 102-109 zł/hl. A w tej samej analizie czytamy, że IERiGŻ-PIB szacuje, iż w 2016 r. pogłowie krów będzie o 3% mniejsze niż w 2015 r. i w czerwcu 2016 r. może liczyć 2,2 mln szt., a w grudniu – około 2,1 mln szt. Zmniejszenie liczby krów zostanie rekompensowane dalszym wzrostem mleczności. W efekcie, jak oceniają eksperci ARR, produkcja mleka w 2016 r. prawdopodobnie będzie o około 1% większa niż rok wcześniej i wyniesie 12,8 mld litrów. Z kolei skup mleka może wzrosnąć o około 2% do 10,8 mld litrów. Ma to o tyle znaczenie, że wzrost ogólnej produkcji mleka będzie powodować dalszy spadek jego ceny.
W tym kontekście warto zastanowić się jaka jest opłacalność produkcji mleka i gdzie jest granica tej opłacalności. Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w maju 2015 roku oszacował koszt produkcji litra mleka na 1,03 zł. Z kolei w kwietniu ub.r. w opublikowanym wówczas wywiadzie Jan Dąbrowski, prezes OSM Łowicz, powiedział, iż patrząc na różne kalkulacje, prawdopodobnie koszt produkcji mleka wynosi około 1,10 złotego litr. – Rolnicy to potwierdzają. Ta cena nie pozwala jednak na inwestycje w gospodarstwo. Rolników nie stać też na kupno ziemi – mówił prezes Dąbrowski. Z kolei Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie, oszacował, że koszt wyprodukowania litra mleka w grudniu 2015 r. – dane opublikowane w lutym 2016 roku, wynosił od 1,10 do 1,01 w zależności od skali produkcji.
Wszystkie te szacunki wskazują, że w jednej trzeciej województw rolnicy zaczynają produkować mleko poniżej kosztów jego wytworzenia. Dodatkowo nie widać obecnie perspektyw, które wskazywałyby na odwrócenie spadkowego trendu. Jeśli obecna sytuacja utrzyma się, czekają nas masowe odejścia rolników od produkcji mlecznej. Tym, co ich jeszcze od tego powstrzymuje, są paradoksalnie zaciągnięte kredyty. Rolnicy wolą mieć jakiekolwiek wpływy, niż ryzykować poważne trudności w okresie przestawiania produkcji. Niemniej jest kwestią czasu, gdy zmniejszy się liczba producentów mleka i ilość surowca. Nikt nie może sobie pozwolić w dłuższym okresie na prowadzenie nierentownej działalności.
