Rośnie presja przeciwko opakowaniom z tworzyw sztucznych
Serki homogenizowane, jogurty, kefiry, sery wędzone i twarogowe – wszystkie te produkty i wiele jeszcze innych produkowanych przez przemysł mleczarski, są pakowane w tworzywa sztuczne. Rośnie jednak presja organizacji ekologicznych, aby z takich opakowań rezygnować. Teraz do tej presji dołączyły sieci handlowe.
W dniu 10 września br. ogłoszono powstanie, podpisanie i cele strategiczne Polskiego Paktu Plastikowego. Do tego paktu przystąpiły m.in. sieci handlowe takie jak Carrefour, Biedronka czy Kaufland. Członkowie Polskiego Paktu Plastikowego – sieci handlowe i organizacje ekologiczne – będą inicjować działania związane z efektywną redukcją użycia tworzyw sztucznych na polskim rynku. Plan działania do 2025 roku jest ambitny i wykracza poza obowiązujące przepisy. To tym bardziej ważne, że przez ostatnie 70 lat do recyklingu globalnie trafiało tylko 10% tworzyw sztucznych. Reszta zaśmieciła środowisko. Działania Paktu zakładają osiągnięcie 6 celów strategicznych, do realizacji których firmy działające w Polsce i wpływające na rynek opakowań z tworzyw sztucznych będą dążyć do końca 2025 roku. Po pierwsze, to identyfikacja, a następnie eliminacja części opakowań z tworzyw sztucznych poprzez ich przeprojektowanie oraz alternatywne modele dostaw. Po drugie, dążenie do zmniejszenia o 30% zużycia pierwotnych tworzyw sztucznych w opakowaniach wprowadzanych na rynek. Po trzecie, do 2025 roku 100% opakowań z tworzyw sztucznych na polskim rynku ma nadawać się do ponownego wykorzystania lub recyklingu. Po czwarte, udział surowców wtórnych w opakowaniach z tworzyw sztucznych zostanie zwiększony do poziomu 25%. Po piąte, wsparcie systemu zbiórki i recyklingu opakowań zapewni osiągnięcie poziomu recyklingu w wysokości co najmniej 55%. Po szóste, podniesiona zostanie jakość edukacji konsumentów w zakresie segregacji, recyklingu, ponownego wykorzystania i ograniczenia zużycia opakowań.
Założenia paktu będą miały wpływ m.in. na firmy mleczarskie. – Już w 2017 r. zmniejszyliśmy gramaturę butelek wody Polaris, co rocznie oznacza wprowadzenie do obiegu ponad 150 ton mniej plastiku. Jogurt naturalny goBIO, dzięki zastosowaniu papierowej, łatwo zdejmowalnej etykiety, ma lżejszy kubeczek, co pozwala zaoszczędzić ponad 9 tys. kg plastiku rocznie. Innym przykładem może być stosowanie folii rozpuszczalnej w tabletkach do zmywania naszej marki własnej Kraft, które pozwoliło w ciągu roku na zmniejszenie wykorzystania plastiku o 11,1 ton. Dodatkowo na półki naszych sklepów trafiły papierowe patyczki higieniczne marek Dada i Carea z bawełnianą główką, dla dzieci i dorosłych, co rocznie ograniczy zużycie plastiku o ponad 330 ton – mówi Sylwia Krzyżycka, dyrektor Działu Ochrony Środowiska w sieci Biedronka.
Sygnatariuszami Paktu zostały także firmy wprowadzające na rynek produkty w opakowaniach z tworzyw sztucznych oraz związane z łańcuchem wartości opakowań. ALPLA w ramach projektów minimalizujących wpływ opakowań na środowisko naturalne, wspólnie z KHS, opracowała innowacyjną butelkę zwrotną PET, której wprowadzenie do powszechnego użytku pozwalałoby na wykorzystywanie jej co najmniej 15 razy. Pod koniec cyklu życia można ją poddać recyklingowi, a materiał wykorzystać do produkcji kolejnych opakowań PET. Co więcej jest ona dużo lżejsza od szkła, więc generuje znacznie mniej CO2 przy transporcie.
Tworzyw Sztucznych Jednorazowego Użycia (SUP), Komisja uruchomiła badania dla wsparcia opracowania aktów wdrożeniowych i wytycznych. W tej ramach tych prac, EDA będzie przekazywać interpretację mleczarskiego podejścia dot. dyrektywy zawartą w naszych zrewidowanych sektorowych wytycznych EDA. EDA podkreśla w swoich oficjalnych dokumentach, iż przemysł mleczarski jest w pełni przekonany do dalszej redukcji plastikowych śmieci, jak również ograniczenia ogólnej ilości strat opakowaniowych w całym łańcuchu. – Podczas gdy udział produktów mlecznych w zaśmiecaniu jest w zasadzie poniżej poziomu detekcji, opakowania odgrywają ważną funkcję dla naszych produktów. Rzeczywiście, wiele produktów mlecznych wymaga specjalnej ochrony w produkcji, transporcie oraz w domu konsumenta. Wzornictwo opakowania musi zapewnić bezpieczeństwo i jakość jako bezdyskusyjny podstawowy warunek i odgrywa integralną rolę w redukcji strat żywności, utrzymując dłużej produkty mleczarskie jako świeże i bezpieczne – podaje EDA.
W powyższym kontekście warto przypomnieć wypowiedź Tomasza Głaska, dyrektora handlowego OSM Piątnica, z Forum Rynku Spożywczego i Handlu z 2018 roku, który powiedział wówczas, że opakowanie najbardziej ingerujące w środowisko jest wykonane ze szkła. – Wyobraźmy sobie, że chcielibyśmy dzisiaj przejść na opakowania wykonane ze szkła, to ingerencja w środowisko byłaby nie o ileś, tylko o ileś razy większa niż w przypadku opakowań plastikowych. Wszyscy chcielibyśmy zrezygnować z plastiku, ale przy obecnych potrzebach konsumenckich jest to po prostu nie wykonalne – mówił dyrektor Głasek.
Dbałość o środowisko naturalne jest oczywiście dobra i potrzebna. Ale we wszystkim potrzebny jest zdrowy rozsądek i chłodne, rzeczowe pojęcie. Zapowiedzi i presja na rezygnację z tworzyw sztucznych, bez wskazania innej, alternatywnej drogi rozwoju, jawi się tylko jako działanie czysto ideologiczne. Zamiast szeroko wzywać do rezygnacji z plastiku, nie rozsądniej byłoby zoptymalizować odpowiedni system zbiórki opakowań z rynku, gdyż na tym polu, zarówno w Polsce jak i w innych krajach, jest jeszcze wiele do zrobienia.
