Ryzyka czekające w 2022 roku

12 stycznia 2022 r.

Po arcytrudnym 2020 i wyboistym 2021 roku, aż strach myśleć co przyniesie 2022 rok. Nie mniej warto zebrać rozmaite prognozy i ryzyka. Ich znajomość pomoże chociaż mentalnie przygotować się na nie.

Saxo Bank opublikował swoje zestawienie najbardziej szokujących i nieprawdopodobnych ryzek. Jak czytamy, szokujące Prognozy Saxo to ćwiczenie polegające na rozważeniu wszystkich możliwych sytuacji, nawet jeżeli nie są one bardzo prawdopodobne; jest to szczególnie istotne w kontekście nieoczekiwanego kryzysu związanego z pandemią Covid-19. Tematem przewodnim Szokujących Prognoz na 2022 r. jest Rewolucja. – Mamy jednak na myśli rewolucję w szerszym tego słowa znaczeniu: nie fizyczne obalanie rządów, ale chwile przełomowe, które wywołują zmianę myślenia, zmianę zachowań i odrzucenie niezrównoważonego status quo. W naszym zmagającym się z nierównościami społeczeństwie i gospodarce zaczyna się kumulować olbrzymia energia. Biorąc ponadto pod uwagę, że obecny system jest niezdolny do rozwiązania tego problemu, patrząc w przyszłość należy przyjąć fundamentalne założenie, że głównym pytaniem jest nie tyle to, czy dojdzie do rewolucji, ale kiedy i w jaki sposób ona nastąpi. Każda rewolucja oznacza wygranych i przegranych, jednak nie to jest najważniejsze – jeżeli obecny system nie jest w stanie się zmienić, chociaż musi, rewolucja stanowi jedyne rozwiązanie – powiedział Steen Jakobsen, dyrektor generalny ds. inwestycji w Saxo Banku.

Oto jakie prognozy i ryzyka przygotował Saxo Bank:

1. Plan odejścia od paliw kopalnych odłożony na boczny tor – politycy odsuną cele klimatyczne na dalszy plan i będą wspierać inwestycje w paliwa kopalne, aby walczyć z inflacją i ryzykiem niepokojów społecznych, a równocześnie przemyśleć drogę do niskoemisyjnej przyszłości.
2. Eksodus młodych ciosem dla Facebooka – młodzi porzucają platformy Facebooka w proteście przeciwko pozyskiwaniu osobistych informacji dla zysku; Meta, spółka matka Facebooka, podejmie próbę przyciągnięcia ich z powrotem do problematycznego Metawersum.
3. Kryzys konstytucyjny w związku z wyborami śródokresowymi w Stanach Zjednoczonych – wybory śródokresowe w Stanach Zjednoczonych wywołają spór na temat wiarygodności zbliżonych wyników wyborów do Senatu i/lub Izby Reprezentantów, co może doprowadzić do scenariusza, w którym 118. Kongres nie będzie w stanie obradować zgodnie z planem na początku 2023 roku.
4. Inflacja w Stanach Zjednoczonych powyżej 15% w wyniku spirali płacowo-cenowej – do IV kwartału 2022 r. wynagrodzenia dolnej połowy zarabiających Amerykanów będą rosnąć w tempie 15% rocznie, ponieważ przedsiębiorstwa będą walczyć o chętnych i wykwalifikowanych pracowników, którzy będą coraz bardziej selektywni i pewni siebie w związku z dużą liczbą miejsc pracy w stosunku do niewielkiej puli pracowników bez względu na ich kwalifikacje.
5. Zapowiedź unijnego superfunduszu na rzecz klimatu, energii i obrony finansowanego z prywatnych emerytur – aby przeciwdziałać wzrostowi populizmu, pogłębić zaangażowanie w spowolnienie zmian klimatycznych i bronić swoich granic w miarę wycofywania amerykańskiego parasola bezpieczeństwa, UE ustanowi nowatorski superfundusz o wartości 3 bln USD, który zamiast z nowych podatków będzie finansowany ze składek emerytalnych.
6. Redditowa Armia Kobiet kontra korporacyjny patriarchat – naśladując taktykę Redditowej Armii inwestujących w akcje memiczne z lat 2020-2021, grupa traderek rozpocznie skoordynowany atak na spółki o słabych wynikach w zakresie równości płci, co doprowadzi do ogromnych wahań cen ich akcji.
7. Indie nowym członkiem Rady Współpracy Zatoki bez prawa głosu – światowe sojusze geopolityczne wejdą w fazę drastycznej korekty ze względu na złowróżbny koktajl nowej deglobalizacyjnej geopolityki i znacznie wyższych cen energii.
8. Spotify w tarapatach przez opartą na NFT platformę cyfrowych praw autorskich – Muzycy są gotowi na zmiany, ponieważ obecny paradygmat streamingu muzyki oznacza, że wytwórnie i platformy streamingowe przechwytują 75-95% przychodów ze słuchania muzyki. W 2022 r. nowa technologia oparta na blockchainie umożliwi im odzyskanie należnej im części przychodów z branży.
9. Nowa technologia hipersoniczna przyczyną kosmicznego wyścigu i nowej zimnej wojny – najnowsze testy pocisków hipersonicznych powodują coraz większy brak poczucia bezpieczeństwa, ponieważ technologia ta może sprawić, że dotychczasowy konwencjonalny, a nawet nuklearny sprzęt wojskowy odejdzie do lamusa. W 2022 r. wśród największych światowych sił zbrojnych rozpocznie się masowy wyścig zbrojeń hipersonicznych, ponieważ żaden kraj nie będzie chciał pozostać w tyle.
10. Przełom w medycynie wydłuży średnią długość życia o 25 lat – wieczna, a przynajmniej znacznie dłuższa młodość. W 2022 roku przełom w biomedycynie zaoferuje perspektywę wydłużenia wieku produkcyjnego i średniej długości życia nawet o 25 lat, co spowoduje kryzysy etyczne, ekologiczne i fiskalne na niespotykaną skalę.

Odmienne, nieco bardziej już bliskie naszemu podwórku ryzyka oszacował EIB SA. Czołówkę najważniejszych ryzyk, z którymi muszą zmierzyć się firmy od lat okupują: przerwy w działalności, cyberataki, katastrofy naturalne oraz zmiany legislacyjne i rynkowe. Tak wynika z analiz prowadzonych co roku przez Allianz (Allianz Risk Barometer). W roku 2021 listę tę uzupełniło ryzyko pandemiczne – kolejnych fal koronawirusa i związanych z nim zagrożeń w postaci przeciążenia systemu opieki zdrowotnej oraz ograniczeń w życiu społeczno-ekonomicznym. – Tego najbardziej obawiają się przedstawiciele kadry menedżerskiej polskich firm. Jest to też ściśle związane z dwoma pozostałymi największymi zagrożeniami, czyli ryzykiem przerw w działalności i cyberataku. W końcu kryzys spowodowany pandemią, kolejne lockdowny, przerwania globalnych łańcuchów dostaw, doprowadziły do strat i bankructw wiele firm. Z kolei postępująca digitalizacja, przyspieszona jeszcze przez pandemię i przemodelowanie wielu procesów na cyfrowe, w tym przejście na pracę zdalną, powodują wzrost zagrożenia atakami cybernetycznymi. W 2022 r. pierwsza piątka największych obaw polskich przedsiębiorców będzie zapewne podobna. Spodziewam się jednak, że na znaczeniu zyska niepewność wywołana zmianami legislacyjnymi związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej – zauważa Łukasz Górny, Dyrektor Departamentu Rozwoju EIB SA.

Top 5 ryzyk działalności firm w 2022 roku: Przerwy w działalności, Pandemia, Zagrożenia cybernetyczne, Zmiany rynkowe orz Nowa legislacja i zmiany prawne.

Inne zestawienie ryzyk opublikował Euler Hermes. firma przedstawia drugą edycję Indeksu Ryzyka Społecznego (SRI). Indeks identyfikuje mocne i słabe strony oraz postrzeganie ram politycznych, instytucjonalnych i społecznych danego kraju, sygnalizując ogólną podatność na systemowe zdarzenia związane z ryzykiem społecznym, które mogą zmienić reguły gry działań i podejmowanych decyzji politycznych, a także decyzje biznesowe i inwestycyjne. Wskaźnik ryzyka społecznego obejmuje dwanaście wskaźników – czynników strukturalnych, mierzących mocne i słabe strony oraz postrzeganie ram politycznych, instytucjonalnych i społecznych w 185 krajach. Wśród branych pod uwagę 12 czynników są m.in. : trend wzrostu realnego PKB na mieszkańca, nierówność dochodów mierzona indeksem GINI, wskaźnik poziomu zatrudnienia w danej populacji, ale też np. deprecjacja waluty, zwiększającą zakres inflacji z importu, w szczególności w odniesieniu do cen żywności i energii, co jest typowym czynnikiem wywołującym niezadowolenie społeczne. Wskaźnik ryzyka społecznego nie mierzy prawdopodobieństwa wystąpienia kryzysu społecznego ani nie przewiduje kolejnego wydarzenia związanego z niepokojami społecznymi. Jest to raczej wskaźnik podatności na zagrożenia, który skupia się na długoterminowych strukturalnych determinantach ryzyka społecznego.

Polska i Europa Środkowo-Wschodnia (ujęta w załączonym raporcie jako „Rozwijająca się Europa”) – w ujęciu grupowym stabilizacja, chociaż nie poprawa w zakresie ryzyka społecznego jak np. w Europie Zachodniej. Tym niemniej kraje E. Środkowej jak Czechy, Węgry, Słowacja, Słowenia odnotowały wyraźna poprawę, spadek ryzyka społecznego i awans w jego zestawieniu, znajdując się w nim powyżej Polski.

W ujęciu regionalnym, ogólne ryzyko społeczne w Europie Środkowo-Wschodniej (Wschodzącej) pozostało stosunkowo umiarkowane i niezmienione w ciągu ostatnich 18 miesięcy. Istnieje jednak duża wewnątrzregionalna przepaść pomiędzy bogatszymi i biedniejszymi krajami. Dziewięć z 11 państw członkowskich UE w tym regionie ma wynik wskaźnika Ryzyka Społecznego Euler Hermes przekraczający 60 i dorównujący wielu krajom azjatyckim. Sugeruje to, że członkostwo w UE nie tylko zwiększa dobrobyt, ale także stabilność społeczną. Wyjątkiem są Bułgaria i Rumunia – najbiedniejsi członkowie UE, osiągający szczególnie złe wyniki w zakresie zaufania do rządu. Ogólnie rzecz biorąc, w ciągu ostatnich 18 miesięcy większość państw członkowskich UE odnotowała również spadek ryzyka społecznego (a tym samym wzrost punktacji naszego zestawienia). Można to przypisać silnym bodźcom fiskalnym (w postaci wydatków socjalnych), ochronie rynku pracy i względnej stabilności waluty. Ryzyko społeczne w rozwijającej się części Europy wzrosło w większości krajów byłej WNP, niektórych krajach bałkańskich i Turcji.

Jakie ryzyka należy zatem uwzględnić i jak się na nie przygotować? Zmienność i szybkość zmian, a także ich nieprzewidywalność, jest wielka jak nigdy wcześniej. Jak mawiał Piter Drucker – jedyną stałą jest ciągła zmiana.