System kaucyjny: Które opakowania obejmie?
31.01.2022 -
31 stycznia na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach, dotyczący systemu kaucyjnego.
System kaucyjny: Jest projekt ustawy
- W projekcie ustawy przewidziano wprowadzenie systemu kaucyjnego obejmującego opakowania napojów z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów. Projekt ustawy określa wymagania dotyczące utworzenia i prowadzenia systemu kaucyjnego, który będzie wspomagać selektywne zbieranie odpadów powstałych z tych opakowań - czytamy w uzasadnieniu "Projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach".
- W projekcie ustawy zaproponowano także objęcie systemem kaucyjnym opakowań szklanych na napoje wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra, ponieważ już obecnie funkcjonują takie systemy tworzone głównie przez browary. Nie są to jednak systemy uregulowane przepisami prawa oraz nie podlegają ewidencji i sprawozdawczości w zakresie gospodarki odpadami. Dlatego będą one wymagały dostosowania się do podstawowych warunków dotyczących systemu kaucyjnego określonych przepisami projektowanej ustawy. Z kolei opakowania szklane jednorazowego użytku są zbierane w ramach systemów gminnych, dlatego nie zostaną one objęte systemem kaucyjnym - informuje ustawodawca.
A oto załącznik do ustawy, w którym wyszczególnione są poziomy zbierania opakowań:
System kaucyjny czy depozytowy?
- W praktyce gospodarczej przyjęło się używać określenia „system kaucyjny” dla opakowań wielokrotnego użytku oraz określenia „system depozytowy” dla opakowań jednorazowego użytku. Projektowana ustawa przyjmuje jednak jedno określenie „system kaucyjny” zarówno w odniesieniu do opakowań wielokrotnego użytku, jak i jednorazowego użytku. Ujednolicenie nazewnictwa ma na celu uproszczenie całości systemu oraz jednoczesne zapewnienie jednoznacznej identyfikacji tego systemu przez konsumentów - czytamy w projekcie.
- Przez system kaucyjny należy rozumieć system, w którym przy sprzedaży napojów w opakowaniach pobierana jest opłata, która jest zwracana w momencie zwrotu opakowań lub odpadów opakowaniowych bez konieczności okazania paragonu potwierdzającego wcześniejsze uiszczenie kaucji. Nieodebrana przez konsumentów kaucja trafi do wprowadzających napoje w opakowaniach i będzie mogła zostać przeznaczona przez nich na sfinansowanie systemu - tłumaczy ustawodawca.
- System kaucyjny, oprócz umożliwienia realizacji obowiązków wynikających z dyrektywy SUP, ma być także elementem wsparcia systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (zwany dalej „ROP”), w ramach którego przedsiębiorcy wprowadzający produkty w opakowaniach są obowiązani do zagospodarowania odpadów powstałych z wprowadzonych przez nich do obrotu opakowań - czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy.
Projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Zgodnie z projektem ustawy wejdzie ona w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.
Czy system kaucyjny powinien obejmować puszki?
Wyniki badań konsumenckich wykonanych przez firmę SWReseach w grudniu 2021 r. potwierdzają, że polscy konsumenci widzą potrzebę włączenia puszek po napojach do przyszłego systemu depozytowo-kaucyjnego.
60% konsumentów jest za objęciem puszek systemem depozytowo-kaucyjnym (włączenie do systemu oznaczałoby pobieranie za to opakowanie kwoty depozytu i jej oddawanie przy zwrocie pustego opakowania). 94% respondentów badania deklaruje gotowość do zwrotu puszek po napojach do sklepów i odbioru pobranego przy zakupie napoju depozytu. 77% konsumentów uważa, że objęcie puszki systemem depozytowo-kaucyjnym przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska.
Zarówno Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców i Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie reprezentujące firmy wprowadzające napoje na rynek, jak i Polskie Stowarzyszenie Zero Waste działające na rzecz zmiany wzorców produkcji i konsumpcji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, w pełni popierają oczekiwania polskich konsumentów odnośnie objęcia przez system depozytowo-kaucyjnym puszek po napojach. Jest to najefektywniejszy i najpewniejszy sposób na zapewnienie obiegu zamkniętego tego materiału opakowaniowego i jednocześnie odpowiada na potrzeby polskich konsumentów.
- Znacznie lepiej jest korzystać z doświadczeń europejskich. Dotychczas 24 kraje wprowadziły lub planują wdrożyć system kaucyjny. Wszystkie 11 działających systemów kaucyjnych obejmuje metalowe puszki. 7 pozostałych państw, które już mają szczegółowe dane na temat kształtu systemu także zdecydowały o zbieraniu puszki w ramach kaucji. Tylko takie podejście gwarantuje redukcję zaśmiecania, maksymalizację poziomów zbiorki i czystość surowca. Wzrost liczby zebranych puszek spowoduje wykładniczy wzrost produkcji tego typu opakowań na bazie recyklatu, co ma kapitalne znaczenie dla rozwoju GOZ oraz redukcji emisji CO2. Nie ma najmniejszego powodu, by nie stało się tak w Polsce - twierdzi Filip Piotrowski z Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.
(31.01.2022 za portalspozywczy.pl)
