Ubezpieczenia w działalności gospodarczej
Wypadki się zdarzają. Różne – ktoś spadnie z rusztowania, samochód firmowy ma wypadek albo zagraniczny kontrahent nie zapłaci za dostarczone produkty. W takich wypadkach przydaje się ubezpieczenie, które pokryje straty czy uchroni firmę od odpowiedzialności za nieszczęśliwe zdarzenie.
Prowadzenie działalności wymaga wiedzy z zakresu zarządzania ryzykiem. Zachowanie płynności finansowej to wyzwanie zarówno dla małych, jak i dużych polskich przedsiębiorstw. Ubezpieczenia należności dają większą stabilność finansową, niwelując jedno z największych wyzwań dla polskich przedsiębiorstw, jakim są zaległości w płatnościach ze strony kontrahentów zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Ubezpieczenia to także realne wsparcie ekspansji polskich eksporterów na rynki zagraniczne. W 2017 roku towarzystwa ubezpieczeniowe obejmowały ochroną obrót firm wart 488 miliardów złotych – w tym ponad 377 miliardów obrotu krajowego i ponad 110 mld eksportowego – czyli równowartość jednej czwartej PKB Polski. Wraz ze wzrostem polskiego eksportu do ponad 200 mld euro w 2017 roku wzrasta potrzeba ochrony biznesu w innych krajach. I choć cały ubezpieczony obrót firm wzrósł w ciągu roku zaledwie o 2%, branża gwarantuje rocznie już nawet 150 miliardów złotych należności firm. – W 2016 roku branża ubezpieczeniowa odprowadziła 1,6 miliarda złotych podatków i zapewniała 225 tysięcy miejsc pracy. Skalę wpływu branży ubezpieczeniowej na gospodarkę pokazuje całkowita wartość dodana, generowana przez branżę – 2% PKB, czyli 35,9 miliardów złotych. Sektor jest silny – spodziewamy się więc, że w ujęciu całościowym za 2018 rok wpływ branży na gospodarkę utrzyma się na zbliżonym poziomie. Ubezpieczyciele wraz z sektorem bankowym stanowią fundament zdrowego systemu gospodarczego kraju, dzięki któremu przedsiębiorstwa czują się bezpieczniej prowadząc swoją bieżącą działalność. Istotną rolę w tej działalności odgrywa kredyt kupiecki, a branża ubezpieczeniowa zapewnia jego zabezpieczenie chroniąc płynność i kondycję finansową wielu przedsiębiorstw. Obecnie ubezpieczenie należności deklaruje 22% dużych przedsiębiorców i ich liczba rośnie. Cały polski rynek szacowany jest na 488 mld zł ubezpieczonego obrotu, co daje 150 mld zł chronionych należności. W tym samym czasie wartość udzielonych przez sektor bankowych krótkoterminowych kredytów przedsiębiorcom w całym 2017 roku wyniosła 157 mld zł – obrazuje to, jak istotną rolę i przełożenie na kondycję polskiej gospodarki mają ubezpieczenia należności. Trend ten powinien zostać utrzymany – mówi Janusz Władyczak, prezes zarządu KUKE S.A.
Widoczne tendencje dotyczące ubezpieczeń wskazują, że ich udział w kształtowaniu i stabilizowaniu gospodarki będzie się zwiększał wraz ze wzrostem świadomości społecznej. Małe i średnie przedsiębiorstwa są szczególnie podatne na utratę płynności, ponieważ ich źródła przychodów mogą być mało zdywersyfikowane, a płynność finansowa niska. Faktoring może nie tylko poprawić płynność finansową eksportera, ale także zapewnić bezpieczeństwo wymiany handlowej. Rynek już zauważył tę możliwość – wartość obrotu w ramach faktoringu eksportowego pełnego wyniosła w 2017 roku 22,3 mld PLN wobec 18,8 mld PLN w roku 2016, co oznacza wzrost o 18,65%. Wzrost gospodarczy w 2018 roku wpływa na wyższą dynamikę rejestracji nowych firm – jednak liczba upadłości i poziom zatorów płatniczych utrzymuje się na poziomie podobnym do 2017 roku. Niestety wciąż ubezpieczenie obrotu gospodarczego i należności jest zbyt rzadko stosowaną formą zabezpieczenia firmy przed nierzetelnym kontrahentem.
W okresie styczeń-luty 2018 działalność gospodarczą rozpoczęło 44 067 nowych firm zarejestrowanych w CEIDG w porównaniu do 40 874 w analogicznym okresie 2017 roku. W 2017 roku powstały też 9292 spółki prawa handlowego. Oznacza to wzrost rdr o około 8% i stanowi znacząca przewagę nad dynamiką upadłości przewidywaną w całym 2018 roku. Niestety, nawet dobra koniunktura i wysokie tempo wzrostu gospodarczego nie chronią firm przed zatorami płatniczymi. Po trzecim kwartale 2017 roku aż 52% przedsiębiorstw notowało opóźnienie płatności o 60 dni w ostatnich 6 miesiącach. Utrata płynności finansowej z kolei to jeden z najczęstszych powodów upadłości firm. Prawidłowe zarządzanie ryzykiem jest szczególnie ważne w działalności międzynarodowej. W 2017 roku polski eksport wyniósł 203,7 mld euro i wzrósł w stosunku do 2016 roku o 10%. Znaczący udział w wypracowaniu tego wyniku miały firmy z sektora MŚP.
Jednak ubezpieczenia dla firm, to nie tylko eksportowe. Największy udział w składce na rynku majątkowym mają ubezpieczenia od ognia i innych żywiołów (1,8 mld zł), ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych (1,8 mld zł) oraz ubezpieczenia OC (1,2 mld zł). – Pierwsze półrocze stało pod znakiem dużych szkód w rolnictwie, stąd wzrost odszkodowań w grupie „pozostałe szkody rzeczowe” aż o 60%. Ubezpieczenia rolne, w kontekście zmian klimatycznych, są jednym z najważniejszych wyzwań dla rynku ubezpieczeniowego na najbliższe lata. Musimy pamiętać jednak, że dobra polisa jest tylko elementem zarządzania ryzykiem. Ubezpieczenie nie zastąpi szerszej strategii – wyjaśnia Andrzej Maciążek, wiceprezes zarządu PIU.
Na ważną sprawę zwraca uwagę Andrzej Twardowski, dyrektor biura Ubezpieczeń Medycznych i OC w INTER. Niewłaściwe rozumienie czy wręcz nieczytanie podpisywanych umów ubezpieczeniowych może uniemożliwić uzyskanie odszkodowania. – Terminy, pojęcia, całe nazewnictwo związane z ubezpieczeniami jest zdecydowanie rzadko używane na co dzień. Zanim zdecydujemy się na wybór danego ubezpieczyciela i zakup konkretnej polisy warto więc poświęcić chwilę czasu, aby zapoznać się z terminologią, dzięki temu jesteśmy wstanie dopasować lepszą ochronę do naszych potrzeb. Im więcej wiemy, tym łatwiej będzie nam porównać oferty poszczególnych towarzystw pod kątem zaspokojenia naszych oczekiwań. W pierwszej kolejności warto więc przeanalizować ogólne warunki ubezpieczenia (OWU), bo to właśnie tam znajdziemy zakres kupowanej polisy. Są bowiem sytuacje, w których mimo wykupionego ubezpieczenia firma ubezpieczeniowa nie ponosi odpowiedzialności i nie wypłaci odszkodowania. Warto więc wiedzieć, kiedy możemy spotkać się z takim przypadkiem, wszystko jest dokładnie opisane właśnie w OWU. Zwróćmy uwagę na sumy gwarancyjne, cenę ubezpieczenia, a także właśnie na wyłączenia odpowiedzialności. Czytanie umowy to podstawa wyboru najlepszej dla nas polisy. Warto też dokładnie porozmawiać z agentem, aby rozwiał wszelkie wątpliwości jakie powstały po takiej lekturze – mówi Andrzej Twardowski.
W I półroczu 2018 roku ubezpieczyciele wypłacili poszkodowanym i klientom 20,7 mld zł odszkodowań i świadczeń. To o 5% więcej niż przed rokiem. W tym samym czasie ubezpieczyciele zebrali 32,1 mld zł składek, o 1,7% więcej niż rok wcześniej. Wartość składek z ubezpieczeń majątkowych (nie licząc komunikacyjnych) wyniosła 9,1 mld zł i była o blisko 11% wyższa niż rok wcześniej.
