Aby system kaucyjny zaczął działać w 2025 ustawa musi zostać przyjęta w tym roku
06.06.2023 -
Aby system kaucyjny zaczął działać w 2025 r. ustawa w tej sprawie musi zostać uchwalona jeszcze w tym roku - zwracają uwagę eksperci firmy Tomra. Jak podkreślają, nowe przepisy pozwolą zbliżyć się do unijnych celów recyklingowych.
System kaucyjny w Polsce
Resort klimatu i środowiska poinformował we wtorek, że rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, której celem jest wdrożenie w Polsce od 2025 r. powszechnego sytemu kaucyjnego w Polsce. System ma objąć jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 l oraz metalowe puszki do 1 l.
Zgodnie z projektowanymi przepisami, puste opakowania będzie można oddać do sklepu, aby odzyskać wcześniej zapłaconą kaucję. Obowiązkowo do systemu mają wejść duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych, które będą musiały odbierać puste opakowania od konsumentów. Mniejsze placówki handlowe będą mogły przystąpić do systemu i odbierać opakowania objęte kaucją na zasadzie
dobrowolności.
System kaucyjny musi zostać uchwalona jeszcze w tym roku
W komentarzu przesłanym PAP, wiceprezes ds. public affairs dla Europy Północno-Wschodniej w ramach Grupy Tomra Anna Sapota zwróciła uwagę, że aby system kaucyjny zaczął działać w 2025 r., ustawa w tej sprawie musi zostać uchwalona jeszcze w tym roku.
Zwróciła uwagę, że projektowany system kaucyjny będzie narzędziem, który pozwoli wypełnić m.in. zobowiązania wynikające z niedawno podpisanej przez prezydenta ustawy o SUP (ustawa wdrażającej unijną dyrektywę single use plastic mającej ograniczyć stosowanie jednorazowego plastiku). Ustawa ta bowiem określa roczne poziomy selektywnej zbiórki jednorazowych butelek plastikowych, jakie będą musieli osiągnąć producenci wprowadzający na rynek napoje w takich opakowaniach. Od 2025 r. będzie to 77%, a od 2029 r. - 90%.
"Wiadomość o kolejnym etapie legislacyjnym, czyli akceptacji przez Radę Ministrów, po którym ustawa zostanie przekazana do Sejmu - jest niezwykle ważna. Pewnym krokiem zbliżamy się do zaimplementowania rozwiązania, które rozwiąże problem z marnotrawstwem surowców i pobudzi gospodarkę o obiegu zamkniętym" - podkreśliła Anna Sapota.
System kaucyjny - Polska będzie w stanie zbliżyć się do celów recyklingowych
Wiceprezes dodała, że dzięki systemowi kaucyjnemu, Polska będzie w stanie zbliżyć się do celów recyklingowych, które UE nałożyła na kraje członkowskie (do 2035 r. powinniśmy osiągać co najmniej 65% recyklingu wszystkich wytworzonych odpadów opakowaniowych". "Co więcej, system przyczyni się do zwiększenia poziomów recyklingu w gminach poprzez raportowanie poziomów zbiórki, co do którego pojawił się zapis w ostatniej wersji projektu" - wskazała.
Konrad Robak z Tomra Collection Polska zauważył, że przyjęty we wtorek przez rząd projekt, zakłada jeden z elementów, który zdecydowanie wpływa na sprawne funkcjonowanie systemów kaucyjnych w Europie i poza nią. "Jest to model zbiórki opakowań napojowych w sklepach. Jak widzimy nie tylko po rozmowach z detalistami, ale również po zachowaniach konsumentów - taki system się sprawdza, przynosząc wysokie poziomy zbieranych butelek i puszek nadających się do recyklingu" - podkreślił.
Z przeprowadzonych przez firmę badań na siedmiu rynkach europejskich (Słowacja, Szwecja, Norwegia, Finlandia, Dania, Niemcy i Holandia) wynika, że 93% konsumentów zwraca co najmniej 90% całkowitej liczby objętych kaucją pojemników. "To oznacza, że recykling, odpowiednie segregowanie i odnoszenie opakowań napojowych do pobliskich sklepów stało się dla nich nawykiem. To co daje do myślenia, to fakt, że konsumenci, którzy wzięli udział w badaniu, chcą rozszerzenia dotychczasowych zakresów materiałowych oraz rozwiązań cyfrowych, takich jak przykładowo zwrot pieniędzy na aplikację lub voucher" - wskazał Konrad Robak.
Badanie wykazało, że wśród czterech głównych czynników, z powodu których konsumenci angażują się w system kaucyjny, najważniejszym jest motywacja finansowa, czyli wysokość kaucji. Taką odpowiedź wskazało 76% badanych. Na drugim miejscu respondenci wskazali troskę o środowisko (59%); chęć dbania o porządek w domu (44%); czystość i zmniejszenie ilości śmieci w miejscach publicznych (42%).
Opakowana nie są odpadami, a surowcami
Robak zwrócił ponadto uwagę, że - jak wynika z licznych badań wśród polskich konsumentów - także i oni chcą wprowadzenia sytemu kaucyjnego. "Dzięki zaangażowaniu w system kaucyjny, opakowania trafiają do ciągłego obiegu. Nie są już odpadami, które zalegają na wysypiskach lub w przestrzeniach publicznych, a surowcami, które zostaną wykorzystane, przykładowo do produkcji kolejnej butelki czy puszki. W ten sposób ograniczymy liczbę bezpowrotnie marnowanych opakowań, która obecnie jest ogromna - to w samej Polsce aż pięć miliardów sztuk rocznie" - podkreślił przedstawiciel Tomra Collection Polska.
Zgodnie z opublikowanym w kwietniu projektem rozporządzenia, do jednorazowych butelek z plastiku do 3 litrów, szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowych puszek o pojemności do 1 litra doliczona miałaby zostać kaucja w wysokości 50 gr.
W ocenie skutków regulacji (OSR) projektu rozporządzenia podano przykłady wysokości kaucji, które obowiązują w niektórych państwach europejskich. W Chorwacji jest to 0,07 euro za opakowanie, w Niemczech - 0,25 euro dla wszystkich rodzajów opakowań. W Finlandii wysokość kaucji jest uzależniona od rodzaju opakowania: dla szkła jest to 0,1 euro, metalu 0,15 euro, a dla tworzywa sztucznego 0,10-0,40 euro w zależności od pojemności butelki.
Grupa Tomra dostarcza m.in. rozwiązania technologiczne dla branży recyklingu. Zajmuje się także projektowaniem, produkcją oraz sprzedażą maszyn umożliwiających zwrot zużytych opakowań po napojach.
(06.06.2023 za portalspozywczy.pl/PAP)
