Ekoschematy-ryczałt dla małych gospodarstw
23.06.2023 -
– Cały czas wsłuchujemy się w głosy rolników i dlatego upraszczamy ekoschematy – zapowiedział minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus podczas wczorajszej konferencji prasowej.
Ryczałt
– Z naszych obserwacji wynika, że mniejsze gospodarstwa do 5 ha w mniejszym stopniu korzystają z ekoschematów. W tej grupie korzysta z nich tylko około 20 procent rolników – poinformował minister.
Szef resortu rolnictwa podkreślił, że Rada Ministrów na jego wniosek podjęła decyzję o wprowadzeniu płatności dla tych gospodarstw w postaci ryczałtu.
– Zamiast różnych płatności rolnik, który złożył wniosek o płatności w latach 2022 i 2023, będzie mógł skorzystać z ryczałtu w wysokości 225 euro/ha – podkreślił minister Robert Telus.
Zmiany w ekoschematach
– Przedstawione dziś zmiany w ekoschematach będą obowiązywać w roku 2023 – uściślił podsekretarz stanu Krzysztof Ciecióra.
Wiceminister podkreślił, że wnioski trzeba złożyć do 30 czerwca, natomiast przejście na ryczałt wymaga złożenia oświadczenia w terminie od 1 do 31 sierpnia do powiatowego biura Agencji restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
– Nie ma zagrożenia, że środki dla większych gospodarstw będą mniejsze, gdyż z budżetu dokładamy do płatności uzupełniających 190 mln euro – dodał wiceminister Krzysztof Ciecióra.
Podsekretarz stanu, przedstawiając szczegóły zmian w ekoschematach, zwrócił uwagę, że opisane zmiany czekają na notyfikację ze strony Komisji Europejskiej.
Wsparcie rolników
Minister Robert Telus przedstawił ponadto dane dotyczące wypłaconego i realizowanego wsparcia w związku z wojną w Ukrainie.
– Wartość pomocy skierowanej do rolników w związku z wojną w Ukrainie przekracza już 15 mld zł – poinformował szef resortu rolnictwa.
Minister przypomniał, że wsparcie zakupu nawozów było zrealizowane już w 2022 r. w wysokości 2,6 mld zł. Na kolejną transzę przeznaczamy 4,7 mld zł. Dopłaty do sprzedanej pszenicy, gryki i kukurydzy to kolejne 2,6 mld zł.
Zwiększenie zwrotu części akcyzy zawartej w paliwie rolniczym do 2 zł/l oznacza wydatkowanie 600 mln zł. Na kolejny program Locha+ przeznaczyliśmy pół miliarda zł. Natomiast na wsparcie zakupu kwalifikowanego materiału siewnego przeznaczone zostało 210 mln zł. Wartość dopłat do transportu wynosi 400 mln zł.
Kolejne środki dotyczą kredytów. Na kredyty płynnościowe przeznaczone zostało łącznie 2 mld 773 mln zł, a na kredyty skupowe – 781 mln zł.
Pierwsze wypłaty za sprzedane zboże
– Pierwsze środki dla rolników za sprzedane zboże wpłynęły już na ich konta. Do rolników trafiło 22 mln zł, a w poniedziałek Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeleje kolejne 50 mln zł – powiedział minister Robert Telus.
– To realizacja naszych uzgodnień z protestującymi rolnikami. Obiecałem, że do końca czerwca te środki wpłyną na konta i tę obietnicę realizujemy – dodał szef resortu rolnictwa.
Zmiany w kredytach
Minister Telus poinformował również o zmianach dotyczących spłaty kredytów płynnościowych. Zmiany te polegają na ujednoliceniu okresu ich spłaty do 60 miesięcy.
Pomoc dla pszczelarzy
Został podwyższony do 80 mln zł limit środków na realizację pomocy dla pszczelarzy do przezimowanych rodzin pszczelich. Ze złożonych wniosków wynika koniczność zastosowania współczynnika korekty bez podwyższenia limitu środków na tę pomoc.
Utylizacja padłych zwierząt
Zostały podwyższone o 10% ceny usług pozwalających na ubieganie się o dofinansowanie kosztów utylizacji padłych zwierząt gospodarskich. Koszty te nie były podwyższane od 2015 r.
Zmiany w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 wprowadzane w kampanii 2023 r.
W dniu 6 czerwca 2023 r. Komitet Monitorujący Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, zaakceptował zmiany w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (Plan).
W związku z powyższym, w dniu 20 czerwca 2023 r. Polska wystąpiła do KE z wnioskiem o dokonanie zmian w Planie. Zmiany te zostaną wdrożone jeszcze w kampanii 2023 r. po uzyskaniu pozytywnej decyzji KE.
Zmiany te dotyczą:
- wprowadzenia płatności dla małych gospodarstw w ramach płatności bezpośrednich w 2023 r.;
- uproszczenia zasad przyznawania wsparcia dla ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi;
- zmniejszenia minimalnej obsady zwierząt w przypadku Premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcej w Rolnictwie ekologicznym;
- wprowadzenia dodatkowego (letniego) terminu realizacji normy dotyczącej okrywy glebowej (GAEC 6).
Dodatkowo w przepisach krajowych wprowadzone zostaną następujące zmiany:
- obniżenie minimalnego poziomu obsady zwierząt przy ubieganiu się przez rolników o płatności do Upraw paszowych i do Trwałych Użytków Zielonych w Rolnictwie ekologicznym;
- zastąpienie rejestrów wypasu i wybiegu odpowiednimi oświadczeniami składanymi przez rolnika dla krów mamek i opasów w ekoschemacie Dobrostan zwierząt.
Zaproponowane zmiany są odpowiedzią na postulaty zgłaszane przez rolników i organizacje rolnicze, dotyczące uproszczenia systemu płatności bezpośrednich.
Przyczynią się również do zwiększenia dostępności wsparcia dla producentów, co ma szczególne znaczenie w pierwszym roku wdrażania nowej WPR na lata 2023-2027. W konsekwencji wpłyną także na poprawę trudnej sytuacji rolników wynikającą z kryzysu wywołanego wojną w Ukrainie.
Skorzystanie z ww. zmian będzie możliwe po złożeniu przez rolnika stosownych dokumentów (żądania, wniosku, zmian do wniosku) od dnia 1 do 31 sierpnia 2023 r.
Informacja szczegółowa dotycząca proponowanych zmian w PS WPR.
- Płatność dla małych gospodarstw – planuje się, że będzie:
- dobrowolna;
- przejściowa - realizowana tylko w 2023 r. (ze względu na trudności związane z pierwszym rokiem przyznawania dopłat bezpośrednich na nowych zasadach
- gospodarstwa najmniejsze, a więc w przeważającej większości gospodarstwa rodzinne, zyskają dodatkowy czas na przygotowanie się i dostosowanie swoich gospodarstw do nowych wymagań związanych ze wsparciem realizowanym na nowych zasadach wynikających z Planu - w szczególności z ekoschematami);
- przyznawana do gospodarstw posiadających do 5 ha UR;
- przyznawana na podstawie żądania (oświadczenia) złożonego od dnia 1 do dnia 31 sierpnia 2023 r.;
- skierowana do rolników, którzy już złożyli wnioski o przyznanie takich płatności na 2023 r. (na podstawie dotychczasowych przepisów) i tylko jeżeli uzyskiwali wsparcie w poprzednim roku (lub są następcami prawnymi takich rolników).
Kwota wsparcia wyniesie 225 EUR/ha.
Stawka ta przewyższa łączny poziom dwóch najpowszechniej stosowanych płatności bezpośrednich, tj. podstawowego wsparcia dochodów oraz płatności redystrybucyjnej, dzięki czemu rozwiązanie to zachęci znaczną część małych gospodarstw do skorzystania z tej płatności.
W związku z tym, że zgodnie z przepisami unijnymi płatność dla małych gospodarstw zastępuje inne rodzaje płatności bezpośrednich rolnik, który ubiega się o płatność, nie będzie mógł otrzymać wsparcia z tytułu innych rodzajów płatności bezpośrednich, w tym ekoschematów (nie dotyczy płatności obszarowych II filaru, np. płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, płatności ONW).
Rolnik korzystający z płatności dla małych gospodarstw będzie mógł się ubiegać również o przejściowe wsparcie krajowe (finansowane z budżetu krajowego), tj. Uzupełniającą Płatność Podstawową lub płatność niezwiązaną do tytoniu. Jednocześnie w celu zrekompensowania zmniejszenia stawki podstawowego wsparcia dochodów wynikającego z wprowadzenia płatności dla małych gospodarstw, pula środków na realizację Uzupełniającej Płatności Podstawowej zostanie zwiększona do maksymalnego poziomu dopuszczonego przepisami (w 2023 r. pula środków zwiększy się o ok. 70 mln EUR (ok. 311,8 mln PLN1 ), ogółem w latach 2023-2027 zwiększenie to wyniesie ok. 190,4 mln EUR (ok. 847,2 mln PLN1 ).
Uproszczenia ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi dotyczą:
1) Odstąpienia od warunku odnoszącego się do konieczności uzyskania minimalnej liczby punktów. Zmiana ułatwi rolnikom przystąpienie do ekoschematu.
2) Umożliwienia łączenia na jednej powierzchni następujących praktyk:
− Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe z praktykami:
− Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji
oraz
− Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo .
− Wymieszanie słomy z glebą z praktykami:
− Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji
oraz
− Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo.
3) Zmniejszenie ze 100% do 50% powierzchni gospodarstwa (grunty orne i trwałe użytki zielone), na której ma być realizowany Plan nawożenia, w ramach praktyki Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia.
Rolnictwo ekologiczne – zmiany polegają na:
- obniżeniu dolnej granicy przedziału dla obsady zwierząt (z poziomu z 0,5 DJP/ha na 0,3 DJP/ha wszystkich UR w gospodarstwie), co powinno przyczynić się do zwiększenia zainteresowania podejmowaniem przez rolników zobowiązań w ramach interwencji, przede wszystkim wśród tych posiadających zwierzęta w ilości nie pozwalającej spełnić dotychczasowego warunku „wejściowego” na potrzeby przyznania ww. premii.
- obniżenie z 0,5 DJP/ha do 0,3 DJP/ha minimalnego poziomu obsady przy ubieganiu się przez rolników o płatności do Upraw paszowych i do TUZ. Po wprowadzeniu zmian płatności do tych upraw będą dostępne dla szerszego grona rolników.
Analogiczne zmiany są przewidziane do wprowadzenia w ramach działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-2020.
Zmiany w zakresie warunkowości
W ramach warunkowości
– w zakresie normy GAEC 6 dotyczącej utrzymania okrywy ochronnej gleby w okresie od 1 listopada do 15 lutego kolejnego roku:
- Wprowadzenie dodatkowego terminu pozostawienia okrywy glebowej
– tj. od dnia 1 czerwca lub od dnia zbioru plonu głównego do dnia 15 października danego roku.
- Wprowadzenie odstępstw od stosowania normy dla upraw późno zbieranych z pola
Ekoschemat Dobrostan zwierząt
Dodatkowo planuje się wprowadzenie zmian w ekoschemacie Dobrostan zwierząt. Aby uprościć sposób dokumentowania realizacji praktyk wypasu lub zapewnienia wybiegu krowom mamkom i opasom, wymóg bieżącego prowadzenia przez rolnika odpowiednich rejestrów zastąpiony będzie złożeniem oświadczenia. Ma to na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych i dzięki temu – ułatwienie rolnikom udziału w ekoschemacie Dobrostan zwierząt.
(23.06.2023 za ppr.pl)
