Gospodarka wodno-ściekowa w zakładach przemysłowych – możliwości finansowania

26 listopada 2021 r.

Prof. Janusz Wojdalski, Roman Niżnikowski

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – Rada Nadzorcza

Informacje ogólne

Uruchomienie programu ma na celu zmniejszenie zużycia wody oraz zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń trafiającego do środowiska wraz ze ściekami generowanymi przez przemysł spożywczy z sektorów wskazanych w Dyrektywie Ściekowej 91/271/EWG:

1. Przetwórstwo mleka
2. Produkcja i przetwórstwo owoców i warzyw, w tym przerób grzybów
3. Produkcja i butelkowanie napojów bezalkoholowych
4. Przetwórstwo zbóż i ziemniaków
5. Chów, hodowla zwierząt gospodarskich, produkcja lub przetwórstwo mięsna
6. Browary
7. Produkcja alkoholu i napojów alkoholowych
8. Wytwarzanie pasz zwierzęcych z produktów roślinnych
9. Wytwarzanie żelatyny i klejów ze skór i kości zwierzęcych
10. Słodownie i drożdżownie
11. Przetwórstwo rybne

Wymogi dotyczące postępowania ze ściekami pochodzącymi z ww. sektorów przemysłu znalazły odzwierciedlenie w przepisach określających warunki wprowadzania ścieków oczyszczonych do środowiska, a w szczególności w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1311). W dokumencie tym wprowadzono wymogi dla „ścieków przemysłowych biologicznie rozkładalnych”, których listę stanowi załącznik nr 5 do ww. rozporządzenia. Dla ścieków tych rozporządzenie przewiduje odrębne wymogi dotyczące poziomu oczyszczania. Program ma charakter pilotażowy.

Opis podstawowych założeń programu Budżet

Środki na realizację celu programu wynoszą do 50 000 tys. zł.

Okres wdrażania

Program realizowany będzie w latach 2021-2024, przy czym:

• zobowiązania (rozumiane jako podpisywanie umów) podejmowane będą do 2024 r.;
• środki wydatkowane będą przez beneficjenta do 2027 r.

Formy i intensywność dofinansowania

Pożyczka na warunkach preferencyjnych lub rynkowych do 85% kosztów kwalifikowanych.

Oprocentowanie rynkowe będzie oprocentowaniem zmiennym określanym w oparciu o poziom stopy referencyjnej ustalanej zgodnie z komunikatem Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych i marży NFOŚiGW (tj. stopa bazowa powiększona o marżę). Na podstawie ogłoszonego komunikatu Komisji Europejskiej z dn. 01.03.2021 r. w sprawie wysokości stopy bazowej, która obowiązuje w Polsce do obliczania stopy referencyjnej i dyskontowej wynosi ona dla Polski 0,15%. Marżę NFOŚiGW określa z kolei rating finansowy przedsiębiorcy obliczony z ostatnich 3 lat i może kształtować się ona w przedziale 0,60% – 4,00%. Oprocentowanie rynkowe pożyczki (wg aktualnie obowiązującej stopy bazowej i zakresu marży j.w.) będzie kształtować się zatem w przedziale 0,75% – 4,15%.

Warunki dofinansowania

• minimalna wartość przedsięwzięcia inwestycyjnego: 1 mln zł kosztów kwalifikowanych.
• udzielanie dofinansowania na warunkach określonych w „Zasadach udzielania dofinansowania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” z zachowaniem poniższych zasad:
  19. pożyczka na warunkach preferencyjnych, oprocentowanie zmienne WIBOR 3M, lecz nie mniej niż 2% lub pożyczka na warunkach rynkowych (nie stanowi pomocy publicznej): oprocentowanie na poziomie stopy referencyjnej ustalanej zgodnie z komunikatem Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz. Urz. UE C 14, 19.01.2008, str. 6) z zastrzeżeniem §6 ust. 4a-4c „Zasad udzielania dofinansowania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”;
  20. odsetki z tytułu oprocentowania pożyczki spłacane na bieżąco w okresach kwartalnych. Pierwsza spłata na koniec kwartału kalendarzowego, następującego po kwartale, w którym wypłacono pierwszą transzę środków;
  21. okres finansowania: nie dłuższy niż 15 lat. Okres finansowania jest liczony od daty planowanej wypłaty pierwszej transzy pożyczki do daty planowanej spłaty ostatniej raty kapitałowej. W uzasadnionych przypadkach wynikających ze specyfiki przedsięwzięcia lub beneficjenta, okres finansowania przedsięwzięcia może być wydłużony do 20 lat;
  22. okres karencji: przy udzielaniu pożyczki może być stosowana karencja w spłacie rat kapitałowych liczona od daty wypłaty ostatniej transzy pożyczki do daty spłaty pierwszej raty kapitałowej, lecz nie dłuższa niż 6 miesięcy od daty zakończenia realizacji przedsięwzięcia;
  23. wypłata może odbywać się, w formie refundacji poniesionych kosztów kwalifikowanych lub – po akceptacji NFOŚiGW – zaliczki. Zaliczki wypłacane będą na podstawie składanych wniosków o płatność. Warunkiem otrzymania kolejnej transzy jest rozliczenie przez beneficjenta, co najmniej 70% sumy wszystkich wcześniej otrzymanych zaliczek;
  24. pierwsza wypłata może nastąpić nie wcześniej niż po uzyskaniu przez Beneficjenta ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę lub skutecznym zgłoszeniu robót budowalnych (o ile jest wymagane) oraz przedstawieniu zawartej umowy na roboty budowalne objęte zakresem przedsięwzięcia;
  25. pożyczka nie podlega umorzeniu.
• W przypadku, gdy dofinansowanie stanowi pomoc publiczną, musi być ono udzielane zgodnie z regulacjami dotyczącymi pomocy publicznej.

Koszty kwalifikowane

• okres kwalifikowalności kosztów od 01.01.2021 r. do 31.12.2027 r.,
• koszty kwalifikowane – zgodnie z „Wytycznymi w zakresie kosztów kwalifikowanych”, z zastrzeżeniami wskazanymi w programie.

Beneficjenci:

• Przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j.: Dz. U.

z 2019 r. poz. 1292, z późn. zm.).

• Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki lub podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego.

Rodzaje przedsięwzięć

• budowa nowych oczyszczalni dla zakładów istniejących, prowadzących czynną produkcję w sektorach/branżach przemysłu rolno-spożywczego, w tym wspólnie oczyszczających ścieki komunalne przyjmowane spoza terenu zakładu;
• rozbudowa i przebudowa istniejących oczyszczalni obsługujących sektory/branże przemysłu rolno-spożywczego – oczyszczalnie przemysłowe, w tym wspólnie oczyszczające ścieki komunalne przyjmowane spoza terenu zakładu. Zakresem projektów mogą być również objęte systemy przyłączeniowe lub przesyłowe (kanały i rurociągi tłoczne wraz z przepompowniami) do innych oczyszczalni ścieków;
• budowa, rozbudowa i przebudowa istniejących podczyszczalni ścieków przemysłowych sektora/branż przemysłu rolno – spożywczego odprowadzających ścieki do oczyszczalni komunalnych wraz z systemami przyłączeniowymi lub przesyłowymi (kanały i rurociągi tłoczne wraz z przepompowniami). Podczyszczalnie muszą być zlokalizowane na terenie zakładu, oczyszczalni przemysłowej lub oczyszczalni komunalnej.

Dopuszcza się:

• w ramach realizacji inwestycji ujętych w pkt 1) i 2) – budowę obiektów i instalacji do produkcji energii ze źródeł odnawialnych;
• w ramach kompleksowych przedsięwzięć inwestycyjnych dotyczących oczyszczalni lub podczyszczalni ścieków – ujęcie robót mających charakter remontu;
• objęcie zakresem również likwidacji istniejących oczyszczalni lub podczyszczalni ścieków.

Tryb naboru

Przewiduje się ciągły tryb naboru wniosków do wyczerpania budżetu programu. Przewidywany termin naboru – IV kwartał 2021 r.

Szczegółowe kryteria wyboru przedsięwzięć.

W programie zastosowano standardowy katalog kryteriów dostępu.

Ocena prowadzona będzie w oparciu o kryteria jakościowe dopuszczające ekologiczne, finansowe i pomocy publicznej.

Kontakt i informacje uzupełniające: koordynator programu Ryszard Najda,

(tel. 22 45 90 464); e-mail: pozyczkioczyszczalnieprzemyslowe@nfosigw.gov.pl