Jak zmieni się mleczarstwo w ciągu 10 lat? Trendy i wyzwania. Raport Banku Pekao

10 stycznia 2024 r.

09.01.2024 -

Wraz z początkiem roku warto przyjrzeć się prognozom na przyszłość. Co czeka mleczarski rynek w Europie i na świecie, a także jakie wyzwania i czynnikie makroekonomiczne będą na niego wpływały? O tym przeczytamy w Raporcie Banku Pekao pt. Branża mleczarska.

W Europie spada produkcja mleka

• W skali globalnej będzie rósł popyt na mleko i jego przetwory
• Spadają przychody europejskich firm mleczarskich

Prognozy mleczarskie dotyczące rynku unijnego

Jak podają analitycy Banku Pekao, w ciągu najbliższej dekady unijna produkcja surowca mlecznego pozostanie w lekkim trendzie spadkowym. Na poziomie produktów mlecznych oczekiwany jest wzrost popytu na sery i proszki oraz spadek na wyroby świeże.

Według prognoz Komisji Europejskiej w ciągu najbliższej dekady unijna produkcja mleka pozostanie w lekkim trendzie spadkowym. Będzie to więc sytuacja odmienna od obserwowanej w minionych 10 latach, gdy notowano dodatnią dynamikę. Powodem takich założeń są głównie rosnące wymagania regulacyjne w zakresie ochrony środowiska czy dobrostanu zwierząt, skutkujące spadkiem pogłowia

- czytamy w Raporcie Banku Pekao

Równolegle ma nastąpić dalsza poprawa wydajności, przede wszystkim w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, jednak nie będzie to na tyle silny czynnik, aby zneutralizować redukcję unijnego stada.

Produkcja mleka - prognoza

Prognozy dotyczące spożycia wyrobów mlecznych są zróżnicowane:

• produkty świeże: konsumpcja za 10 lat ma być niższa o 6% względem średniej z okresu 2020-22, głównie z powodu spadku spożycia mleka pitnego (-12%);
• sery: oczekiwany jest wzrost spożycia w Unii oraz eksportu - przyrost wolumenów ma być zbliżony w obu tych kanałach.
• OMP: kluczowy będzie wzrost konsumpcji na rynku wewnętrznym UE.
• masło: zapotrzebowanie na rynku unijnym oraz w eksporcie poza Wspólnotę ma być relatywnie stabilne w najbliższej dekadzie.

Dystrybucja produktów - prognoza

Globalny rynek mleka

W dłuższym okresie oczekiwany jest wzrost globalnej konsumpcji wszystkich głównych produktów mlecznych. W dużej mierze będzie to efekt rosnącego spożycia w krajach Azji.

W ciągu najbliższej dekady łączne globalne spożycie produktów świeżych ma się zwiększyć o 20% w porównaniu do średniej z lat 2020-22. Głównym źródłem tego wzrostu ma być Pakistan oraz Indie, gdzie popyt będzie napędzany wzrostem liczby ludności oraz ich dochodów.

W przypadku produktów o wyższym stopniu przetworzenia również przewidywany jest wzrost konsumpcji. Jego źródła będą zróżnicowane w poszczególnych segmentach, ale we wszystkich istotna pozostanie rola Azji - podają eksperci Banku Pekao

Prognozy spożycia produktów mlecznych

Łączne światowe spożycie OMP będzie w 2032 roku wyższe o 22% niż średnio w latach 2020-22. Za ponad 60% przyrostu będzie odpowiadała Azja, w tym głównie Indie, Indonezja, Malezja i Filipiny.

Konsumpcja serów zwiększy się o 14%. Ponad 40% przyrostu wygenerują Stany Zjednoczone. Wyraźny wzrost popytu przewidywany jest również w Azji, w tym głównie w Chinach, Japonii oraz Arabii Saudyjskiej. W Afryce perspektywicznym rynkiem będzie Egipt, a w Europie Wielka Brytania.

Światowa konsumpcja masła ma wzrosnąć o 15%. Aż za 86% wzrostu będzie odpowiadała Azja, w tym głównie Indie oraz Pakistan. Na innych kontynentach dość duże wzrosty konsumpcji są przewidywane m.in. w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych oraz Egipcie.

Znaczenie czynników makroekonomicznych dla mleczarstwa

Zdaniem analityków Banku Pekao, 2024 rok przyniesie umiarkowane, ale jednak ożywienie w europejskiej i krajowej gospodarce. Kontynuacja spadków inflacji będzie wsparciem dla spożycia prywatnego

W styczniu 2023 krajowa gospodarka pozostawała na lekkim minusie. Jednak według naszych prognoz dynamika PKB w 3Q23 była już dodatnia i wzrost utrzyma się również w IV kwartale. W całym 2023 roku gospodarka wzrośnie o 0,4% - czytamy w raporcie.

W 2024 roku ożywienie będzie kontynuowane – wzrost PKB przyspieszy do 2%.

Prognozy makroekonomiczne

W trendzie spadkowym pozostanie inflacja. Oceniamy, że obniży się do 6,7% na koniec 2023 roku oraz do 4,6% na koniec 2024 roku. Co ważne, dynamika inflacji będzie nieco niższa niż wynagrodzeń. To oznacza wzrost realnych dochodów gospodarstw domowych co będzie z kolei miało pozytywny wpływ na spożycie prywatne.

Wprawdzie w 2023 roku spadły koszty surowca, lecz odnotowano wzrost innych kosztów, w tym pracy. Dekoniunktura na światowym rynku mleka oraz umiarkowany charakter ożywienia gospodarczego w Polsce będą stanowiły barierę dla transmisji kosztów na odbiorców towarów. W efekcie presja kosztowa będzie nadal odczuwalna przez branżę mleczarską.

W 2024 roku oczekiwane jest również przyspieszenie wzrostu gospodarczego oraz spadek inflacji w strefie euro, co będzie wspierać konsumpcję.

Optymizm jest jednak ograniczony głównie z powodu wzrostu napięć geopolitycznych na świecie i ich ewentualnych implikacji dla cen surowców energetycznych

Trendy i wyzwania stojące przez mleczarstwem

W krótkim i długim okresie krajowy sektor mleczarski będzie musiał radzić sobie z wieloma wyzwaniami, które mogą przyczynić się do dalszych zmian strukturalnych w branży, ale nie zahamują jej rozwoju.

W krótkim okresie spadek notowań produktów mlecznych będzie wsparciem dla popytu, zarówno na rynku europejskim, jak i poza Wspólnotą.

W długim terminie (najbliższa dekada) unijne spożycie produktów świeżych ma się wyraźnie obniżyć, w przypadku serów oraz odtłuszczonego mleka w proszku oczekiwany jest wzrost konsumpcji zaś popyt na masło ma być relatywnie stabilny. Na rynku globalnym spodziewany jest wzrost konsumpcji wszystkich głównych produktów mlecznych. W dużej mierze będzie to efekt rosnącego spożycia w krajach Azji - czytamy w raporcie Pekao.

Istotny spadek światowych i europejskich notowań produktów mlecznych odbija się negatywnie na przychodach branży. Efekt ten był widoczny w styczniu 2023, a z uwagi na wysoką bazę roku poprzedniego, będzie ciążył również na wynikach drugiego półrocza. W 2024 roku możliwe są dalsze spadki cen, ale naszym zdaniem w znacznie mniejszej skali niż notowane obecnie. Ich efekty dla przychodów mogą być neutralizowane wzrostem wolumenu produkcji.

W dłuższym okresie rosnący globalny popyt będzie wsparciem dla przychodów branży przetwórczej.

Trendy w branży mleczarskiej

W lutym 2023 spadek notowań produktów mlecznych oraz skutki spowolnienia gospodarczego ograniczają możliwości odbudowy marż po trudnym 1. półroczu. W rezultacie rentowność na koniec roku pozostanie na historycznie niskim poziomie. W 2024 roku sytuacja rynkowa nie powinna zmieniać się już tak gwałtownie, co przy lekkim ożywieniu gospodarczym da szansę na stabilizację sytuacji finansowej przedsiębiorstw.

W długim okresie marże w przetwórstwie mleka pozostaną relatywnie stabilne, ale też niskie na tle krajowej produkcji żywności, czego główną przyczyną jest spółdzielczy charakter sektora.

Negatywne efekty pogorszenia koniunktury na rynku mleka oraz gwałtownych zmian zachodzących na nim przyspieszyły proces konsolidacji sektora, a kontynuację tego trendu możemy obserwować również w 2024 roku.

W dłuższym okresie jego dynamika może się zmniejszyć, jednak naszym zdaniem, proces ten będzie postępował, pod wpływem m.in. stopniowej koncentracji produkcji surowca, wymagań środowiskowych czy spodziewanego wzrostu popytu daleko poza Unią. Struktura krajowego sektora pozostanie jednak mocno zróżnicowana.

(09.01.2024 za Roman Wieczorkiewicz, portalspozywczy.pl)