Jaka przyszłość czeka polski rynek mleka w dobie kryzysu?
28.02.2023 -
Producenci mleka nie mają wątpliwości: rynek pogrążony jest w kryzysie. Czy Plan Strategiczny na najbliższe lata przyniesie rozwiązania, które pozwolą wesprzeć hodowców bydła mlecznego? Jak do tej pory wpłynęły na branżę działania w ramach PROW?
Jakie wsparcie otrzymają producenci mleka w ramach Planu Strategicznego?
Rok 2023 nie przyniesie niekorzystnych zmian dla hodowców bydła mlecznego. W ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, producenci mleka będą mogli, tak jak dotychczas, korzystać na zasadach ogólnych ze wszystkich instrumentów wsparcia bezpośredniego. W szczególności z:
- podstawowego wsparcia dochodów (wcześniej JPO),
- uzupełniającego redystrybucyjnego wsparcia dochodów (wcześniej płatności dodatkowej),
- Uzupełniającej Płatności Podstawowej.
A także z interwencji II filara w ramach PROW 2014-2020:
- płatności ONW,
- rolnictwo ekologiczne,
- działania rolno-środowiskowo-klimatycznego.
II filar WPR: z czego skorzystają hodowcy krów?
Z niektórych programów, realizowanych w ramach II filaru WPR w latach 2023-2027, potencjalnie będą mogli skorzystać również hodowcy krów, nawet jeżeli nie są one im dedykowane. Wśród nich znajdziemy na przykład:
- Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększających konkurencyjność (dotacje),
- Inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu,
- Inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej
- Inwestycje poprawiające dobrostan bydła i świń,
- Rozwój małych gospodarstw,
- Premie dla młodych rolników.
Ile pieniędzy przeznaczono na wsparcie producentów bydła?
Średnio na płatność do krów w nadchodzących latach ma być przeznaczone ok. 158 mln euro rocznie. Średnia stawka szacowana jest na poziomie 94 euro/szt. Każdego roku w latach 2023-2027 wsparciem objętych zostanie ok. 1 677 240 zwierząt.
Na płatność do bydła ogółem w latach 2023-2027 planuje się przeznaczyć średnio ok. 179 mln euro rocznie. Przewidywana średnia roczna stawka wynosi 74 euro/szt. Każdego roku wsparcie obejmie ok. 2 426 488 zwierząt.
Budżet przeznaczony na płatności w ramach ekoschematu “Dobrostan zwierząt” w latach 2023-2027 wynosi prawie 1,4 mld euro, w tym na wariant “Dobrostan krów mlecznych” prawie 0,8 mld euro.
Płatność w wysokości 2 738 zł będzie przyznawana do sztuki zwierzęcia objętej 5-letnim zobowiązaniem w ramach wariantu “Zachowanie lokalnych ras bydła – użytkowanie mleczne”. W ramach tego wariantu przewiduje się również dodatkową, jednorazową płatność w wysokości 15 131 zł/szt., rekompensującą koszty udostępnienia samców w celu pozyskania nasienia.
Jak dotacje wsparły przetwórstwo mleka?
W ostatnich latach do branży mleczarskiej trafiły dofinansowania, opiewające na kilkaset milionów złotych. Były to między innymi środki, przyznawane w ramach PROW 2014-2020 poddziałanie 4.2. „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój”. Wówczas 61 beneficjentów z branży mleczarskiej skorzystało ze wsparcia na inwestycje w przetwórstwo. Łączna kwota dofinansowania wyniosła 145,3 mln zł.
Z kolei w ramach Krajowego Planu Odbudowy inwestycja A1.4.1 “Wsparcie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) na wykonywanie działalności w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, rybołówstwa lub akwakultury”, wnioski o objęcie wsparciem złożyło 27 spółdzielni mleczarskich. Łącznie opiewają one na kwotę 54,8 mln zł. Nabór prowadzony był pod koniec 2022 r.
Ile pieniędzy z dotacji trafiło do branży mleczarskiej?
Można przeprowadzić także pewne szacunki co do tego, ile pieniędzy trafiło do całej branży mleczarskiej. W ramach PROW 2014-2020 (wydłużonego o tzw. okres przejściowy na lata 2021-2022) realizowane było wsparcie do produkcji zwierzęcej, w tym produkcji mleka krowiego. W "Modernizacji gospodarstw rolnych" wyodrębniono dedykowany obszar, wspierający rozwój produkcji mleka krowiego, w ramach którego przeprowadzono 6 naborów wniosków o przyznanie pomocy. Do 31 grudnia 2022 r. złożono 4 443 wnioski o przyznanie pomocy na kwotę 1,5 mld zł. Zawarto 1 931 umów na kwotę 606 mln zł. Do końca 2022 r. zrealizowano płatności w wysokości 532 mln zł. Wsparcie otrzymało 1 746 beneficjentów. Do 31 sierpnia 2022 r. beneficjenci wybudowali blisko 1,2 tys. obór, a kolejne 2 tys. takich budynków zostało przebudowanych lub wyremontowanych.
Ponadto beneficjenci również mogli ubiegać się o pomoc na produkcję zwierzęcą, w tym w zakresie produkcji mleka krowiego w ramach poniższych instrumentów wsparcia:
- premie dla młodych rolników - premia w wysokości 150 tys. zł mogła zostać przeznaczona na operacje m.in. w zakresie produkcji zwierzęcej. Do 31 sierpnia 2022 r. młodzi rolnicy wybudowali lub zmodernizowali 192 obory;
- restrukturyzacja małych gospodarstw - premia w wysokości 60 tys. zł mogła zostać przeznaczona na operacje m.in. w zakresie produkcji zwierzęcej. Do 31 sierpnia 2022 r. beneficjenci wybudowali, przebudowali lub wyremontowali 366 obór.
(28.02.2023 za tygodnik-rolniczy.pl)
