Jest decyzja Prezydenta RP w sprawie Wigilii. Ale wątpliwości pozostały
27 grudnia 2024 r. Andrzej Duda zdecydował, czy Wigilia będzie dniem wolnym od pracy i czy w związku z tym od 2025 r. w grudniu będą trzy handlowe niedziele zamiast obecnych dwóch. Okazuje się jednak, że to nie koniec – do głosu może dojść Trybunał Konstytucyjny.
Wigilia dniem wolnym, trzy handlowe niedziele w grudniuW dniu 24 grudnia 2024 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda podpisał Ustawę z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw.
Ustawa przewiduje ustanowienie dnia 24 grudnia – Wigilii Bożego Narodzenia – dniem wolnym od pracy.
Zmiany w ustawie z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni przewidują, że zakaz handlu nie będzie obowiązywał w kolejne trzy niedziele poprzedzające wigilię Bożego Narodzenia.
Jednocześnie regulacja wskazuje, że pomimo tego, że trzy niedziele poprzedzające wigilię Bożego Narodzenia będą zwolnione z zakazu handlu, to pracownik lub zatrudniony może wykonywać w tym czasie pracę w handlu oraz wykonywać czynności związane z handlem nie więcej niż w dwie niedziele.
Kontrola przez Trybunał Konstytucyjny
Szefowa KPRP Małgorzata Paprocka przekazała PAP, że nowelizacja ustawy o dniach wolnych od pracy zostanie poddana kontroli przez Trybunał Konstytucyjny z uwagi na wątpliwości, które były podnoszone przede wszystkim podczas rozmów prowadzonych w Pałacu Prezydenckim z przedstawicielami pracodawców i pracowników. Dodała, że w ich trakcie podnoszono kwestie braku konsultacji ustawy i zaskoczenia obu stron tymi przepisami.
Organizacje pracowników, przede wszystkim "Solidarność" kładła nacisk na dyskryminacyjny charakter ustawy wobec pracowników zatrudnionych w handlu. W związku z tym prezydent zdecydował, że ustawa będzie poddana kontroli przez TK, ale w trybie następczym, czyli ustawa wchodzi w życie, ale punktowo w tych aspektach, które budzą duże zaniepokojenie partnerów społecznych, zostanie skierowana do TK – powiedziała PAP Paprocka.
Doprecyzowała, że skierowanie ustawy do TK w trybie kontroli następczej jest możliwe dopiero po jej publikacji, wobec czego stanie się to najprawdopodobniej na początku stycznia.
Regulacja wejdzie w życie 1 lutego 2025 r.
Jak przypomina PAP, prezydent może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności już podpisanej i ogłoszonej w Dzienniku Ustaw ustawy z Konstytucją w trybie kontroli następczej. Wniosek taki prezydent może złożyć w dowolnym czasie wobec każdej obowiązującej ustawy, a także umowy międzynarodowej lub rozporządzenia. Wniosek nie wpływa na obowiązywanie objętego nim aktu prawnego. Dopiero Trybunał Konstytucyjny może uchylić moc obowiązującą przepisów, o ile uzna ich niezgodność z Konstytucją.
Handel w niedziele i święta 2025
Podpisana przez Prezydenta RP nowelizacja ustawy przewiduje ustanowienie 24 grudnia dniem wolnym dla wszystkich pracowników, w tym tych zatrudnionych w dużych sklepach, dla których teraz zgodnie z ustawą Wigilia jest dniem roboczym do godziny 14.00.
Jednocześnie zamiast dwóch handlowych niedziel w grudniu, będą trzy poprzedzające Wigilię. Łącznie w 2025 r. będzie osiem niedziel, w których handel będzie mógł odbywać się bez żadnych ograniczeń. Będą to:
- 26 stycznia;
- 13 i 27 kwietnia;
- 29 czerwca;
- 31 sierpnia;
- 7, 14 i 21 grudnia (przy czym pracownicy będą mogli pracować tylko w dwie niedziele)
Ponadto związki zawodowe domagają się następnych zmian – ich przedstawiciele chcieliby, aby również w sobotę sklepy były czynne krócej.
Decyzja Prezydenta RP "po dyskusji"
23 grudnia 2024 r. prezydent był gościem RMF FM. Podczas rozmowy został zapytany m.in. o to czy podpisze ustawę o wolnej Wigilii. Powiedział wówczas, że jest po dyskusji, którą odbył w gronie przedstawicieli Rady Dialogu Społecznego i co podkreślił – wcześniej nie odbyły się żadne konsultacje społeczne w tej sprawie: ani ze związkami zawodowymi zrzeszającymi pracowników handlu, ani przedstawicielami pracodawców.
Jego zdaniem potrzebne było, aby Wigilia stała się dniem wolnym „dla ludzi, żeby mogli spokojnie skupić się na przygotowaniu do świąt”, ale jednocześnie dodał, że ważna jest dla niego kwestia równego traktowania pracowników. Podkreślił jednocześnie, że „ma jeszcze trochę czasu na rozstrzygnięcie ewentualnych wątpliwości”.
Sejm przyjął nowelizację ustawy, która zakłada, że od 2025 r. Wigilia ma być dniem wolnym od pracy w listopadzie 2024 r. Pomysłodawcą tej inicjatywy jest Lewica.
Wcześniej Sejm odrzucił m.in. poprawki PiS i Lewicy, by 24 grudnia był dniem wolnym już od tego roku. Większości głosów nie uzyskała także poprawka koła Razem, która przywracała pierwotny kształt projektu, by dwie, a nie trzy niedziele poprzedzające Wigilię były handlowe.
Pracownicy handlu byli na „nie"
18 grudnia 2024 r. pracownicy handlu zwrócili się do prezydenta Andrzeja Dudy o odrzucenie ustawy wprowadzającej dodatkową niedzielę handlową przed Świętami Bożego Narodzenia w zamian za wolną Wigilię.
Akcję zbierania podpisów pod petycją do prezydenta Andrzeja Dudy zorganizowała organizacja międzyzakładowa NSZZ „Solidarność” zrzeszającą pracowników Biedronki i Dino. – Proponowane rozwiązanie godzi w podstawowe prawa pracownicze, narusza zasady zdrowia i bezpieczeństwa pracy, a także ignoruje interesy tysięcy pracowników handlu, którzy od lat mierzą się z trudnymi warunkami pracy w okresie przedświątecznym – czytamy w petycji pracowników handlu skierowanej do prezydenta.
Jak poinformowała Gabriela Kaim, przewodnicząca „S” w Biedronce i Dino, pod petycją podpisali się przedstawiciele wszystkich sieci handlowych, a także pracownicy innych branż, którzy nie zgadzają się z wprowadzeniem dodatkowej niedzieli handlowej przed Świętami Bożego Narodzenia.
