Każdy z nas może działać na rzecz środowiska – komentarz eksperta Fundacji ProKarton z okazji Dnia Ziemi
Według badania State of Science Index 2022, 92% Polaków wierzy, że zmiany klimatyczne są realne. Również z danych opublikowanych w raporcie Ziemianie atakują 2022 wynika, że Polacy wskazują zmiany klimatyczne i zanieczyszczenie środowiska jako jedne z największych zagrożeń dla współczesnego świata. Jednocześnie w badaniu Postawy Ekologiczne, zrealizowanym w 2021 roku przez Blue Media, 61% ankietowanych twierdzi, że ludzie nie robią wystarczająco dużo, aby troszczyć się o środowisko. Jak możemy ograniczyć nasz wpływ na planetę? Jednym z najprostszych, a jednocześnie najważniejszych działań, jakie możemy podjąć jako społeczeństwo, jest właściwa selektywna zbiórka odpadów.
Dlaczego poprawna segregacja odpadów jest tak ważna?
Łukasz Sosnowski z Fundacji ProKarton: Selektywna zbiórka to pierwszy, podstawowy proces, który umożliwia późniejsze poddanie odpadów recyklingowi i ponowne wykorzystanie zawartych w nich materiałów. Każdy z nas codziennie ma wpływ na to, jak wiele surowców zostanie odzyskanych – właśnie poprzez prawidłową segregację w domu. Dzięki temu zużyte opakowania trafią do instalacji, w których zostaną poddane recyklingowi.
Czy możemy więc powiedzieć, że segregacja w gospodarstwach domowych przekłada się na późniejsze poziomy recyklingu?
ŁS: Tak, jedno z drugim jest mocno powiązane. Im więcej odpadów trafi do właściwych pojemników, tym więcej zostanie odpowiednio przetworzonych. Spójrzmy na przykład na zużyte kartony po mleku lub sokach. Wyselekcjonowany, „czysty” strumień odpadów jest niezbędny dla sprawnego funkcjonowania zakładów recyklingu. Jest to ważne dla obecnie istniejących w Polsce recyklerów, a także w kontekście nowej inwestycji powstającej w Ostrołęce, która docelowo zwiększy „moce recyklingowe” w naszym kraju z obecnych około 26 000 ton przetwarzanych kartonów po płynnej żywności do 75 000 ton rocznie. Projekt zakłada stworzenie zarówno linii do recyklingu celulozy, jak i instalacji do recyklingu polimerów oraz aluminium. Dzięki temu wszystkie komponenty, z których zbudowane są kartony, będą w Polsce przerabiane na surowce wtórne i ponownie wykorzystywane do produkcji.
Segregacja w domu to jedno. A co z obowiązkami nakładanymi przez przepisy? Czy one też są niezbędne do osiągnięcia wysokich poziomów recyklingu?
ŁS: Niezbędne są solidne podstawy prawne. Ogłoszona pod koniec zeszłego roku propozycja nowego unijnego rozporządzenia dotyczącego opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) nakłada w UE wysokie poziomy recyklingu. To ambitny kierunek, dla osiągnięcia którego konieczne są dodatkowe narzędzia umożliwiające ich realizację. I dlatego wrócę do selektywnego zbierania odpadów. Stworzenie wysokich, obowiązkowych celów zbierania odpadów opakowaniowych jest warunkiem niezbędnym do późniejszego recyklingu na dużą skalę.
Obecnie odpady opakowaniowe zbierane są w systemie gminnym – do kolorowych pojemników i worków. Przypomnę, że kartony po mleku i sokach wyrzucamy do koloru żółtego – przeznaczonego na tworzywa sztuczne, metale i odpady wielomateriałowe. System gminny ma jednak swoje ograniczenia i nie gwarantuje bardzo wysokich poziomów zbierania odpadów.
Natomiast w ostatnich dniach powróciła dyskusja o krajowym systemie kaucyjnym, którego wydajność zbiórki może osiągać ponad 90%. Według propozycji przedstawionej przez rząd, system taki ma obejmować butelki z tworzywa sztucznego, puszki metalowe oraz butelki szklane wielokrotnego użytku. Uważam, że kartony do płynnej żywności – jako brakujące w tym zbiorze opakowania na napoje – również powinny być włączone do systemu kaucyjnego. Nie ma przeciw temu żadnych przeciwwskazań technicznych. Co więcej, propozycja ta ma poparcie społeczne – zeszłoroczne badanie Fundacji pokazało, że 58% Polek i Polaków opowiada się za szerokim zakresem systemu, obejmującym także kartony do płynnej żywności. Prawie połowa (48%) wprost popiera objęcie kartonów po mleku i sokach kaucją.
Co jeszcze my, jako konsumenci, powinniśmy robić, aby wspierać naszą planetę?
ŁS: Każdy z nas ma wpływ na środowisko naturalne poprzez codzienne działania. Oprócz wspomnianej prawidłowej selektywnej zbiórki możemy wybierać produkty, których opakowania mają niski ślad węglowy i są wykonane z surowców pozyskiwanych w zrównoważony sposób. Okazje takie jak Dzień Ziemi, którego tegorocznego hasło przewodnie brzmi „Zainwestuj w naszą planetę”, to dobry moment, aby o tym przypomnieć. Chwila naszego czasu, którą zainwestujemy na przykład w prawidłową segregację odpadów lub wybór opakowania, które jest poddawane recyklingowi, to drobne kroki w stronę gospodarki cyrkularnej, które warto na co dzień wykonywać. Z perspektywy planety to duża zmiana.
(Informacja Fundacji ProKarton)
