Mimo koronawirusa zachowajmy spokój i jako konsumenci nie dajmy się wprowadzać w błąd
15.03.2020 -
W sytuacji występowania koronawirusa w Polsce zachowajmy spokój i nie dajmy się wprowadzać w błąd – apeluje prezes UOKiK Tomasz Chróstny. Poinformował, że od zeszłego tygodnia tylko z portalu Allegro udało się wyeliminować ok. 40 tys. ofert wprowadzających konsumentów w błąd.
W rozmowie z PAP prezes UOKiK Tomasz Chróstny ocenił, że w obecnej sytuacji epidemiologicznej związanej z występowaniem w Polsce nowego koronawirusa jest dużo niepewności dla konsumentów. Podkreślił, że powinni oni mieć świadomość tego, że rzetelna informacja pochodząca z sektora publicznego umożliwia uniknięcie wielu pułapek, w tym występujących w relacjach między przedsiębiorcami a klientami.
– Nie dajmy się wprowadzać w błąd i zachowajmy spokój, wiedząc, że mówimy o pewnym okresie przejściowym. Jednocześnie powinniśmy zachować ostrożność, by nie dać się oszukać w sytuacjach, w których po stronie wąskiej grupy przedsiębiorców występuje pokusa nadużycia i pojawiają się oferty wprowadzające w błąd – powiedział szef UOKiK.
Zaapelował, by "korzystać z różnych ofert, usług czy dostaw produktów w sposób rozsądny, dokonując przemyślanych wyborów". Poinformował, że od zeszłego tygodnia tylko z portalu aukcyjnego Allegro, dzięki współpracy z tą platformą, udało się wyeliminować ok. 40 tys. ofert, które wprowadzały konsumentów w błąd.
– W eliminowaniu ofert pomogła otwarta i aktywna postawa serwisu aukcyjnego. Powielanych jest dużo niezweryfikowanych informacji, które powodują, że konsumenci są zagubieni – ocenił.
Według niego sytuacja jest szczególna i wymaga dużej elastyczności tak ze strony konsumentów, jak i przedsiębiorców. – Prawa konsumentów są prawami mocnymi i w sytuacji rezygnacji ze świadczenia usług, czy niewywiązywania się z wykonania jakiejś usługi przez przedsiębiorcę, konsument zachowuje swoje prawa m.in. do zwrotu wpłaconych środków – powiedział prezes UOKiK.
Chróstny zaznaczył, że również w warunkach, kiedy mamy do czynienia z koronawirusem – UOKiK nie pozostawia konsumentów bez wsparcia.
Przypomniał, że na stronie UOKiK konsumenci mają dostęp do infolinii. "infolinia jest dostępna od godz. 8 do godz. 18. Do tego udzielane są porady online pod adresem porady@dlakonsumentow.pl. Kanał telefoniczny jest bardzo ważny, żeby nie wykluczać osób starszych" – wyjaśnił prezes UOKiK.
– Wyjaśniamy pojawiające się wątpliwości natury prawnej – różnymi kanałami odpowiadamy na pytania konsumentów, którzy domagają się np. zwrotu pieniędzy za odwołane usługi, z drugiej strony dostrzegamy po stronie konsumentów przejawy solidarności z przedsiębiorcami – podkreślił.
Zauważył, że obecnie działają mechanizmy, które wymykają się przepisom, a pomiędzy konsumentami, a przedsiębiorcami w z związku z epidemią "powinna występować pewna symbioza i odpowiedzialność za każdą ze stron".
– Są konsumenci, którzy w ramach pewnej nieprzewidzianej przepisami prawnymi solidarności, odstępują od skorzystania z tych praw, po to by wspierać przedsiębiorców. Takim przykładem jest w tych warunkach m.in środowisko kibiców piłki nożnej, którzy widząc, że mecze są odwołane, kupują bilety, mimo że z nich nie skorzystają. Nie chodzi im o rekompensatę, ale o to, by wesprzeć swoje ulubione kluby sportowe – powiedział.
Prezes Urzędu pytany o świadomość konsumencką w Polsce ocenił, że Polacy są coraz bardziej świadomi swoich praw. – Cieszymy się, że ta świadomość wzrasta, niemniej jednak, jako Urząd borykamy się z sytuacjami, kiedy prawa konsumentów są naruszane, brakuje odpowiedzialności po stronie sprzedawców – powiedział.
Według niego najważniejszym prawem klientów, poza prawem do gwarancji i rękojmi – jest prawo do prawidłowej informacji o usługach, czy produktach, które zwiększają zaufanie do rynku.
– Prawo do rzetelnej i jasnej informacji stanowi niewątpliwie jedno z najważniejszych praw. To jest również kwestia związana z odpowiedzialnością po stronie sprzedawców i z prawidłowo funkcjonującym mechanizmem rynkowym – dodał.
Wskazał, że również sprzedawcy są coraz bardziej świadomi praw konsumentów.
– Wiedzą, że m.in. od standardu obsługi zależy satysfakcja po stronie konsumenta – są coraz bardziej skłonni do tego, żeby przestrzegać praw konsumenta – nie tylko w wymiarze podstawowym – wychodzą często poza oczekiwania natury prawnej – tłumaczy szef UOKiK.
Jako przykład takich praktyk prowadzonych przez firmy na korzyść klientów wskazał usługi świadczone na odległość. – Widzimy, że poza standardowym 14-dniowym terminem rezygnacji, np. platformy sprzedażowe i e-sklepy coraz częściej wydłużają ten czas np. do 100 dni. Wiedzą, że jest to korzystne dla konsumenta z punktu widzenia prawa do zwrotu, jak i dla nich wobec budowania długoterminowej relacji – powiedział.
Zauważył, że w pewnych kategoriach usług w dalszym ciągu można mówić o braku przestrzegania praw. – To m.in. niektóre usługi i produkty finansowe czy pokazy handlowe, które często wprowadzają w błąd i są ukierunkowane na przekonanie konsumenta do nabycia towaru, a niekoniecznie dostarczenia wartości dodanej czy satysfakcji konsumentom. To wymaga szczególnego potępienia szczególnie, gdy tym procederem dotknięte są osoby starsze – wyjaśnił.
Wytłumaczył, że pokazy te organizuje "niewielka, ale bardzo dotkliwa dla konsumentów grupa przedsiębiorców, często działających wyłącznie w celu wprowadzenia w błąd co do właściwości produktu lub jego wartości rynkowej".
– Mam tu na myśli produkty quasi-medyczne, pakiety usług medycznych, urządzenia elektryczne czy dość szeroko znany przykład prezentacji naczyń do gotowania. Paleta tych produktów zmienia się w czasie, ale nie zmienia się model funkcjonowania. Poprzez różne techniki psychologiczne sprzedawca ma skłonić nabywcę do zawarcia transakcji nie później niż przed końcem pokazu, a często także do skorzystania z finansowania – niejednokrotnie w oparciu o pożyczki na niekorzystnych warunkach, które mogą powodować niepotrzebne zadłużenie – dodał.
Chróstny zaznaczył, że w tego typu sytuacjach UOKiK działa w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów i klauzul niedozwolonych. Urząd zachęca też do korzystania z darmowego poradnictwa prawnego, świadczonego przez Powiatowych i Miejskich Rzeczników Konsumentów, Inspekcję Handlową czy funkcjonującego przy prezesie UOKiK Europejskiego Centrum Konsumenckiego.
– Do tych instytucji może się zgłosić każda osoba, która jest w sporze z przedsiębiorcą – uzyska tam darmową poradę prawną np. pomoc w napisaniu reklamacji czy w uniknięciu negatywnych skutków niekorzystnie zawartej podczas pokazu umowy – podkreślił prezes UOKiK.
Przypomniał, że sytuacje naruszające prawa konsumenta można zgłaszać na e-mail: uokik@uokik.gov.pl, a w sprawach indywidualnych konsumenci mogą uzyskać bezpłatną pomoc prawną od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 – 18:00 pod numerami Infolinii Konsumenckiej 801 440 220 oraz 22 290 89 16 – infolinii prowadzonej przez Fundację Konsumentów. Porady e-mail udzielane są pod adresem porady@dlakonsumentow.pl przez Stowarzyszenie Aquila.
(16.03.2020 za PAP)
