Mleko pod ostrzałem. Polska Izba Mleka obala mity
11.02.2020 -
Współcześnie spożywanie mleka wzbudza wiele kontrowersji. Na ten temat narosło wiele mitów, które opierają się zwykle na półprawdach lub nawet fałszu. Jedni uważają, że jest ono jednym z podstawowych produktów żywieniowych człowieka uwarunkowanych również historycznie. Drudzy przekonują, że nie jest ono człowiekowi do niczego potrzebne, a jego spożywanie przyczynia się nawet do degradowania środowiska i cierpienia zwierząt. Temat mleka został poruszony nawet na oscarowej gali – czytamy na dlahandlu.pl.
Aktor Joaquin Phoenix, który otrzymał nagrodę, podczas przemówienia powiedział:
– (...) staliśmy się bardzo „rozłączeni” od świata naturalnego i wielu z nas jest winnych tego, że mamy egocentryczne podejście, myślimy, że jesteśmy centrum wszechświata. Wychodzimy do świata naturalnego i niszczymy go, myślimy, że możemy zapłodnić nienaturalnie krowę, a kiedy ona rodzi, kradniemy jej dzieci. Mimo, że słyszymy jej smutek. A potem kradniemy jej mleko i dodajemy je do naszej kawy i płatków (...).
O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy Polską Izbę Mleka. Organizacja nie chciała skomentować słów aktora, ale postanowiła wyjaśnić kwestię „fake newsów" na temat spożywania mleka.
– Żyjemy w czasach obfitości wszelkich pokarmów i samozwańczych „autorskich” diet, obiecującym nam zdrowie i długowieczność. W tych „modnych” dietach często o wywoływanie zdrowotnych problemów oskarżane jest mleko. Niestety, te nieprawdziwe informacje o szkodliwości mleka często popularyzują w środkach masowego przekazu znani celebryci i wyznawcy alternatywnych, pseudonaukowych teorii żywieniowych, którzy nie biorą pod uwagę obowiązujących w naszym kraju zaleceń ekspertów z Instytutu Żywności i Żywienia oraz Komitetu Żywienia Człowieka Polskiej Akademii Nauk i Polskiego Towarzystwa Nauk Żywieniowych – informuje PIM.
Zawsze najlepszym sposobem walki z „fake news” wydaje się być rzetelna wiedza, informacje potwierdzone badaniami naukowymi EBM tj. Evidence Based Medicine, edukacja społeczeństwa poprzez organizację spotkań warsztatowych, szkoleń i konferencji, podczas których można rozwiać wszystkie wątpliwości na temat rzekomej szkodliwości nabiału. Działania takie nieustannie, od lat podejmuje Polska Izba Mleka, która walczy z negatywnymi opiniami o mleku i produktach mlecznych – przekonuje PIM.
Innym istotnym działaniem na rzecz spożywania mleka jest obalanie funkcjonujących w społeczeństwie, mediach oraz mediach społecznościowych mitów na temat nabiału, które wynikają z niewiedzy oraz panującej mody na „niepicie” mleka nie popartej żadnymi badaniami.
1. Mleko krowie nie powinno być spożywane przez ludzi.
MIT. Jednym z koronnych argumentów przeciwników picia mleka krowiego jest fakt, iż mleko jest „wydzieliną gruczołu mlekowego samic ssaków, pojawiającą się w okresie laktacji”, wobec tego przeznaczone jest wyłącznie dla cieląt i w porównaniu ze składem mleka kobiecego istnieją pewne różnice, które nie pozwalają na karmienie mlekiem krowim niemowląt. Jest to przykład pokrętnej argumentacji. Otóż, złotym standardem jest oczywiście żywienie niemowląt mlekiem kobiecym i bezsprzecznie jest to sposób, który rekomenduje się wszystkim matkom. Jednakże nie zawsze jest to możliwe ( ze strony matki lub dziecka) i jedynym sposobem żywienia niemowlęcia do 6 miesiąca życia jest właśnie mleko modyfikowane (czyli upodobnione swoim składem do mleka kobiecego), ale oparte w%esie produkcji właśnie na mleku krowim. Bez modyfikowanego mleka krowiego najmłodsze niemowlęta, których matki nie mogą karmić naturalnie, nie miałyby szans na prawidłowy rozwój. Mleko krowie niemodyfikowane jest nieodpowiednim pokarmem dla niemowląt, ale po 1 roku życia mleko i produkty mleczne stanowią istotny element codziennej diety małego dziecka. Mleko jest źródłem najwyższej jakości białka. Zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy, których organizm człowieka nie potrafi sam wyprodukować, a które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania i muszą być dostarczone z pożywieniem. Mleko krowie jest pełnowartościowym pożywieniem, które zaspokaja potrzeby organizmu zarówno dziecka, jak i osoby dorosłej na takie składniki odżywcze jak witaminy A, D, E, K, witaminy z grupy B, a także minerały jak: wapń, magnez, potas i cynk. Dlatego obecność mleka i produktów nabiałowych ma duże znaczenie w codziennej diecie w każdej grupie wiekowej. Potwierdzeniem tego faktu, jest umieszczenie tych pokarmów w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Instytutu Żywienia i Żywności – zleceniach żywieniowych dla całego społeczeństwa. W poszczególnych grupach wiekowych zalecenia te przestawiają się następująco : dla dzieci i młodzieży ilość produktów mlecznych to przynajmniej 3–4 szklanki mleka, które można częściowo zastąpić innymi wartościowymi produktami, takimi jak: jogurt naturalny, kefir, maślanka, ser; populacja zdrowych dorosłych: 2 porcje produktów nabiałowych dziennie, zaś u osób po 65 roku podkreśla się znaczenie obecności fermentowanych produktów mlecznych.
2. Laktoza zawarta w mleku szkodzi zdrowiu dzieci i osób dorosłych.
MIT. Cukier mleczny zwany laktozą obecny jest naturalnie tylko w mleku, przy czym w mleku kobiecym jest go dwukrotnie więcej niż w krowim. Laktoza pełni ważną rolę w funkcjonowaniu organizmu: ułatwia wchłanianie wapnia, magnezu i cynku, wspomaga odporność organizmu poprzez wpływ na rozwój korzystnych, probiotycznych bakterii jelitowych, zapewnia odpowiedni poziom sytości po posiłku. Galaktoza, obecna w laktozie, odgrywa ważną rolę w budowie struktur mózgowych u niemowląt i małych dzieci.
Przeciwnicy spożycia mleka często powołują się na nietolerancję laktozy, zapominając dodać, iż stopień jej tolerancji ma charakter indywidualny i dotyczy części społeczeństwa. W Polsce częstość występowania hypolaktazji typu dorosłych szacowana jest na ok. 20-30% populacji . Częstość występowania tego defektu zależna jest od grupy etnicznej: w państwach skandynawskich tylko u 2%, ale u rasy czarnej ok. 80% i azjatów do 100% populacji dorosłych. Osoby ze stwierdzoną nietolerancją laktozy mogą sięgać po produkty bezlaktozowe oraz fermentowane, jak jogurty i kefiry.
Okresowe, wtórne i zwykle przejściowe zaburzenia wchłaniania laktozy pojawiać się mogą u dzieci jako konsekwencja uszkodzenia rąbka szczoteczkowego jelita podczas wirusowych infekcji żołądkowo – jelitowych, antybiotykoterapii, w głębokim niedożywieniu lub w przebiegu chorób powodujących zanik kosmków jelitowych np. w celiakii. W takich sytuacjach klasyczne objawy nietolerancji laktozy ustępują po regeneracji uszkodzonego nabłonka jelitowego. Podczas leczenia wskazana jest wówczas okresowa ( 2-3 tygodnie) dieta bezlakozowa, wprowadzona jedynie po konsultacji z lekarzem.
3. Mleko pasteryzowane i UHT nie posiada żadnych witamin.
MIT.%esy pasteryzacji i UHT nie obniżają wartości odżywczych mleka, a służą jedynie neutralizacji szkodliwych mikroorganizmów, które zawiera surowe mleko. W innym przypadku przed spożyciem, należałoby je poddać gotowaniu. W%esie pasteryzacji mleko poddane jest oddziaływaniu temperatury do 80 stopni C , zaś w%esie UHT mleko podgrzewane jest do temperatury 135-150 stopni C i następnie schładzane do temperatury pokojowej. Dzięki tym zabiegom technologicznym mleko posiada dłuższy termin do spożycia.
4. Białka zawarte w mleku wykazują właściwości prozdrowotne.
FAKT. Białka mleka, poza funkcją odżywczą, wykazują działanie ogólnoustrojowe prozdrowotne. Aktualnie najbardziej wykorzystywana przez przemysł farmaceutyczny jest laktoferyna i colostrum, jako składniki preparatów zwiększających odporność organizmu. Laktoferyna jest uważana za białko wielofunkcyjne, bowiem posiada kilka funkcji biologicznych. Ze względu na zdolność do wiązania żelaza uważa się, że laktoferyna odgrywa rolę w transporcie żelaza przez śluzówkę jelita. Posiada także właściwości przeciwdrobnoustrojowe, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, przeciwutleniające i immunomodulacyjne. Podobne działanie przypisuje się colostrum.
5. Mleczne napoje fermentowane to „superfood”.
FAKT. Produkty takie jak: jogurt, kefir, maślanka charakteryzują się wysoką wartością odżywczą i bogate są w pełnowartościowe białko, posiadają unikalny skład witamin m.in. A, D, E, K, witamin z grupy B oraz minerałów: wapnia, potasu, magnezu, cynku. Dodatkowo, dzięki zawartości prebiotyków i probiotyków, korzystnie wpływają na rozwój bakterii przewodu pokarmowego tworząc biotom, który wzmacnia odporność organizmu. Ponadto, regulując perystaltykę jelit, zapobiegają zaparciom i wystąpieniu objawów dyskomfortu w obrębie jamy brzusznej np. wzdęciom.
6. Mleko nie pomaga zapobiegać złamaniom kości i osteoporozie.
MIT. Profilaktyka osteoporozy oparta jest na diecie bogatej w wapń, którego świetnym źródłem jest mleko i produkty mleczne. Mleko i jego przetwory są najważniejszym źródłem wapnia w diecie, składnika niezbędnego do budowy zdrowych kości i zębów. Dostarczenie odpowiedniej ilości wapnia do organizmu jest szczególnie ważne u dzieci i młodzieży, gdyż w tym okresie powstają zapasy tego pierwiastka (90%) na resztę naszego życia. Stosowanie diety bezmlecznej w okresie wczesnego dzieciństwa, powoduje zwiększone ryzyko złamań kości w późniejszym okresie życia. Należy pamiętać, że w profilaktyce osteoporozy ważną rolę odgrywa nasz styl życia, aktywność fizyczna, ekspozycja na słońce / suplementacja witaminą D3 oraz prawidłowo zbilansowana dieta.
7. Mleko i produkty mleczne przyczyniają się do rozwoju cukrzycy i nowotworów
MIT. Jadłospis uwzględniający produkty pochodzenia mlecznego zapobiega gwałtownym skokom poziomu cukru we krwi i wspomaga leczenie cukrzycy typu II . Śniadaniowa owsianka na mleku obniża stężenie glukozy we krwi w porównaniu z płatkami owsianymi gotowanymi na wodzie. Wskazuje się na znaczenie produktów mlecznych w leczeniu otyłości i utrzymywaniu prawidłowej masy ciała, co jest istotnym, podstawowym elementem zdrowia i profilaktyki chorób nowotworowych. Spożywanie fermentowanych produktów mlecznych wymieniane jest jako jeden z ważnych elementów profilaktyki raka jelita grubego. W powszechnie uznanych prozdrowotnych dietach: DASH i śródziemnomorskiej, jak i klasycznych zaleceniach zbilansowanej diety opartej o zalecenia piramidy żywienia, spożywanie mleka i jego produktów rekomendowane jest we wszystkich grupach wiekowych.
Do tej pory, żadna oficjalna instytucja badawcza na świecie, nie wymieniła mleka i produktów mlecznych jako potencjalnego czynnika pokarmowego zwiększającego ryzyko zachorowania na nowotwór. Z całą pewnością zaś udowodniony jest rakotwórczy wpływ spożywania czerwonego mięsa i jego przetworów, alkoholu oraz tytoniu.
8. Alergia na białka mleka krowiego jest bardzo częsta w populacji osób dorosłych
MIT. Alergia na białka mleka dotyczy głównie wieku niemowlęcego i występuje u ok 2-3% dzieci, przy czym w większości przypadków dochodzi do nabycia tolerancji na mleko po 1-2 roku życia . U osób dorosłych najczęstszym alergenem są ryby, owoce morza (2%) i orzeszki ziemne (0,6%).
9. Mleko roślinne świetnie zastępuje mleko krowie.
MIT. Nieuprawnione jest stosowanie tego nazewnictwa do obu produktów, ponieważ mleko jest wydzieliną gruczołu mlekowego ssaków, mleko roślinne nie istnieje. Napoje roślinne ustępują wartościom odżywczym mleka krowiego. W przeszłości były stosowane w tylko w przypadkach , gdy mleko było niedostępne (okresy przedwiośnia) . Dzisiaj napoje roślinne urozmaicają naszą dietę, ale nie mogą być traktowane jako substytut mleka. Różnią się znacząco składem w porównaniu do mleka. Żaden napój roślinny nie zawiera wszystkich niezbędnych aminokwasów, łatwo przyswajalnego i pełnowartościowego białka ani bogatego zestawu witamin i mikroelementów tak, jak mleko krowie. Przy zakupie napojów roślinnych należy zwrócić uwagę na dodatek konserwantów, stabilizatorów, emulgatorów w danym produkcie. Napoje roślinne wzbogacane są wprawdzie w wapń i witaminy, ale przyswajalność wapnia z tych produktów oceniana jest na około 13%, w porównaniu do 80% z produktów mlecznych. Ponadto niektóre napoje roślinne posiadają znaczną ilość tłuszczu (np. napój kokosowy 24g/100mg) niż mleko krowie (5g/100mg), o czym należy pamiętać w planowaniu posiłków opartych o te napoje roślinne.
10. Mleko powoduje powstanie śluzu w organizmie człowieka i jest szkodliwe.
MIT. Spożycie mleka i produktów mlecznych nie przyczynia się do powstawiania śluzu w organizmie. Wyniki badań naukowych obaliły taką sugestię.
Wykluczanie z diety człowieka, a przede wszystkim z diety dzieci i młodzieży tak ważnego dla organizmu źródła białka i wapnia tylko ze względu na hołdowaniu panującej mody, bez poparcia badaniami czy wskazaniami lekarskimi nie może obyć się bez szkody dla organizmu.
(11.02.2020 portalspozywczy.pl)
