Mleko przeznaczone dla szkół trafi do hospicjów, domów dziecka czy domów pomocy społecznej
15.05.2020 -
Organizacje mleczarskie wystosowały pismo do ministerstwa rolnictwa w sprawie produktów mleczarskich dostarczanych do szkół w ramach Programu dla szkół. Obecnie, z racji zamknięcia placówek oświatowych, szkoły są zamknięte, a tym samym dostawy nie są realizowane.
Poniżej prezentujemy treść odpowiedzi resortu rolnictwa:
W odpowiedzi na pismo Panów Prezesów z dnia 22 kwietnia 2020 r., znak KSM – 21/2020, uprzejmie informuję,że natychmiast po otrzymaniu informacji o czasowym zamknięciu placówek oświatowych w Polsce, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystąpiło do Komisji Europejskiej z wnioskiem o wprowadzenie elastycznych rozwiązań umożliwiających dostosowania warunków realizacji „Programu dla szkół” do sytuacji wywołanej wirusem COVID-19.
Na podstawie odpowiedzi uzyskanej od KE wskazującej na możliwość skorzystania przez państwa członkowskie z pojęcia „siły wyższej”, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) we współpracy z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa (KOWR) opracowała Wytyczne dla zatwierdzonych dostawców/ zatwierdzonych szkół podstawowych biorących udział w Programie dla szkół w roku szkolnym 2019/2020, zwane dalej: „Wytycznymi”.
Celem Wytycznych było zapewnienie niezbędnej pomocy dostawcom, a w szczególności zapobieżenie zmarnowaniu produktów, przewidzianych na dostawy do szkół w okresie ograniczeń polegających na zamknięciu placówek oświatowych z powodu „COVID-19”. , tj.:
1. w zakresie produktów, które były zakupione/przygotowane do dostaw dla szkół i wskazują na to stany magazynowe dostawców, wg stanu na dzień 13 marca 2020 r.
2.w zakresie produktów, dla których data ważności/termin przydatności do spożycia upływa w okresie przymusowego zamknięcia szkół z powodu „COVID-19”.
Przez produkty, o których mowa powyżej rozumie się mleko UHT, jogurty, kefiry, soki, oraz dotychczas dostarczane owoce i warzywa, znajdujące się w koszyku produktów oferowanych w ramach „Programu dla szkół”, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 sierpnia 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu zadań realizowanych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa związanych z wdrożeniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej programu dla szkół (Dz. U. z 2019 r., poz.1576). W ramach „Wytycznych dla dostawców” do stosownych jednostek, tj. szpitali, służb mundurowych, jednostek organizacyjnych posiadających status Organizacji Pożytku Publicznego (OPP), rozdysponowano blisko 360 ton żywności, wśród tych produktów znalazły się: owoce i warzywa, soki oraz produkty mleczne i mleko, tj. ok. 30 ton jogurtów, ok. 13 ton kefirów i ok. 1,4 tony sera twarogowego oraz ponad 20 ton mleka.
Wraz z rozwojem epidemii w marcu i kwietniu br., automatycznemu skróceniu ulegał czas, w którym placówki oświatowe w bieżącym roku szkolnym mogłyby zostać ponownie uruchomione, a dostawy produktów do szkół w ramach Programu dokończone. Tym samym zachodziła konieczność zagospodarowania kolejnych partii wyprodukowanych na potrzeby „Programu dla szkół” produktów mlecznych i owocowo-warzywnych, których termin ważności zbliżał się do wygaśnięcia. Uwzględniając powyższe zgodnie z komunikatem opublikowanym na stronie internetowej ARiMR w dniu 30 kwietnia 2020 r. ww. „Wytyczne” zostały uzupełnione, a ich termin obowiązywania przedłużony.
Dostawcy mogą złożyć do KOWR wniosek o pomoc w zakresie produktów, które zostały zakupione w celu realizacji „Programu dla szkół” (wniosek o pomoc PDS), zgodnie ze stanem magazynowym na dzień 13 marca 2020 r. będącym w posiadaniu KOWR. W związku z utrzymującym się zamknięciem placówek oświatowych w Polsce produkty zostaną przekazane do dnia 20 maja 2020 r. do jednostek organizacyjnych wskazanych w pkt. 4 „Wytycznych dla dostawców” z dnia 18 marca 2020 r., jak również bezpośrednio do:
a. Domów Pomocy Społecznej,
b. Hospicjów,
c. Domów dziecka, rodzin zastępczych itp.
Należy wskazać, iż powyższe wytyczne są aktualnie w trakcie realizacji i dotyczą produktów, których data ważności/termin przydatności do spożycia upływa nie później niż w dniu 31 maja 2020 r. Odnoszą się one przede wszystkim dla głównych beneficjentów wsparcia w zakresie „Programu dla szkół”, którzy dostarczają dzieciom produkty do spożycia, tj.: zatwierdzonych dostawców.
Mając na uwadze załączoną przy Państwa piśmie korespondencję od producentów artykułów mleczarskich na rzecz „Programu dla szkół” (OSM Radomsko, SM Mlekpol, SM Mlekovita należy wskazać, iż zasady realizacji tego mechanizmu nigdy nie przewidywały pomocy w stosunku do podwykonawców, z którymi Dostawcy współpracowali. Nie są to zobowiązania wynikające z „Programu dla szkół”, natomiast były i są to zobowiązania wynikające ze współpracy podwykonawców z Dostawcą na podstawie ich odrębnych umów. W związku z powyższym, w ww. Wytycznych nie przewiduje się rekompensat dla podwykonawców.
Ponadto, należy również wskazać, iż ARiMR nie wypłaca rekompensat za straty poniesione przez dostawców, m.in. w zakresie opakowań, a wypłaca pomoc do produktów, które ze względu na wystąpienie „siły wyższej” nie zostały dostarczone do szkół podstawowych, zgodnie z harmonogramami i zawartymi umowami. Pragnę podkreślić, że wszelkie działania, podejmowane przez ARiMR w tak trudnym okresie muszą być zgodne z przepisami prawa krajowego oraz prawa UE, a także w oparciu o zasady realizacji „Programu dla szkół”.
Aby uniknąć kwestionowania w przyszłości przez Komisję Europejską zasadności wypłaconych środków finansowych w okresie występowania epidemii z powodu COVID-19, Polska wprowadzając odstępstwa od reguł „Programu dla szkół” skorzystała ze wskazanych
przez Komisję Europejską możliwych do zastosowania w obecnym czasie rozwiązań.
Niemniej jednak, pragnę poinformować, że wychodząc naprzeciw argumentom branży mleczarskiej dotyczącym wprowadzenia rozwiązań umożliwiających zagospodarowanie produktów wyprodukowanych w bieżącym roku na rzecz „Programu dla szkół”, a nieodebranych przez dostawców, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi w tym zakresie rozmowy z Komisją Europejską.
Na bieżąco jest monitorowana sytuacja w zakresie przedmiotowego mechanizmu, a ARiMR i KOWR podjęły działania w celu zweryfikowania problemów zgłaszanych w dołączonych przez Państwa do pisma załącznikach.
Na chwilę obecną rozważanych jest kilka opcjonalnych rozwiązań w zależności od sytuacji epidemicznej w kraju oraz terminu otwarcia szkół. Nie można wykluczyć, że szkoły podstawowe zostaną w Polsce otwarte przed zakończeniem roku szkolnego 2019/2020 lub, że pojawi się możliwość przesunięcia terminu dostaw i rozliczeń pomocy poza termin 31 lipca 2020 r., wyznaczający zakończenie bieżącego roku szkolnego w przepisach UE. Umożliwiłoby to zagospodarowanie zgodne z celami „Programu dla szkół” tych produktów, które zostały już wyprodukowane i odpowiednio oznakowane, a nie były dotychczas odebrane przez dostawców. Natomiast w przypadku utrzymania zamknięcia szkół do września 2020 r., jak również przeterminowania produktów przeznaczonych do spożycia w szkołach, a wciąż zgromadzonych w magazynach producentów, rozważana jest możliwość zastosowania alternatywnych, zgodnych z przepisami UE rozwiązań. Realizując propozycje sektora w zakresie niezbędnych zmian w administrowaniu „Programem dla szkół” w bieżącym roku szkolnym z uwagi na COVID-19.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu zadań realizowanych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa związanych z wdrożeniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej programu dla szkół. Zaproponowane w projekcie rozporządzenia zmiany mają na celu uchylenie w odniesieniu do dostaw realizowanych w drugim semestrze bieżącego roku szkolnego przepisów § 11 ust. 2 i 3 ww. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 4 dnia 14 sierpnia 2019 r. określających sposób kalkulowania redukcji pomocy udzielanej dostawcom uczestniczącym w „Programie dla szkół” za realizację dostaw owoców i warzyw oraz mleka i przetworów mlecznych, w przypadkach, w których dostawy te nie obejmowały co najmniej takiej liczby produktów, jaka została przewidziana do udostępnienia dzieciom w
załączniku I i II do przedmiotowego rozporządzenia. Ponadto, stosownie do przepisu § 10 ust. 1 zmienianego rozporządzenia podmioty ubiegające się o pomoc z tytułu realizacji dostaw porcji w ramach programu, w odniesieniu do każdego semestru roku szkolnego, mają możliwość składania alternatywnie: jednego (po wszystkich 12 tygodniach udostępniania porcji dzieciom) albo dwóch (pierwszy po pierwszych 6 tygodniach, a drugi po wszystkich 12 tygodniach udostępniania porcji dzieciom) wniosków o pomoc.
Przepis ten co do zasady wyklucza możliwość złożenia wniosku o pomoc udzielaną w odniesieniu do porcji udostępnionych dzieciom w okresie krótszym niż 6 tygodni w danym semestrze. W związku z ograniczaniem funkcjonowania szkół podstawowych, jednostki te mogły nie mieć możliwości udostępnienia dzieciom produktów w ramach programu, w ciągu pełnych 6 tygodni planowanego okresu udostępniania. W rezultacie podmioty uprawnione do ubiegania się o pomoc, stosownie do przepisu § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 sierpnia 2019r., mogły nie mieć możliwości złożenia o nią wniosku.
Uwzględniając nadzwyczajną okoliczność uniemożliwiającą udostępnianie porcji w ramach programu, jaką było zawieszenie funkcjonowania szkół podstawowych, należy, w odniesieniu do wniosków o pomoc z tytułu realizacji dostaw porcji udostępnianych dzieciom w drugim semestrze roku szkolnego 2019/2020, wprowadzić przepis, który będzie pozwalał na składanie wniosków o pomoc po co najmniej dwóch tygodniach, w których porcje te były udostępniane.
Informując o powyższym, dziękuję Państwu za dotychczasową współpracę nad wprowadzonym w życie w pierwszych dniach maja br. pakietem rozporządzeń pomocowych oraz wyrażam nadzieję, że dalsza nie mniej owocna współpraca doprowadzi do wdrożenia dobrych dla wszystkich stron rozwiązań w zakresie „Programu dla szkół” w bieżącym roku szkolnym.
Powyższe pismo zostało skierowane do Edmunda Borawskiego, prezesa Polskiej Izby Mleka, Waldemara Brosia, prezesa KZSM, Klemensa Ciesielskiego, prezesa KSM, oraz Marcina Hydzika, prezesa ZPPM.
(15.05.2020 za Roman Wieczorkiewicz, portalspożywczy.pl)
