Opłata cukrowa: Nierówne traktowanie napojów mlecznych i napojów roślinnych?
15.02.2023 -
Grupa posłów złożyła interpelację do ministra zdrowia w sprawie nierównego traktowania napojów mlecznych i napojów roślinnych przy nakładaniu opłaty cukrowej. "Opłata cukrowa nie powinna przyczyniać się do ograniczenia dostępności roślinnych alternatyw nabiału w polskich gospodarstwach domowych" – czytamy we wniosku.
Posłowie Hanna Gill-Piątek, Joanna Mucha, Paulina Hennig-Kloska, Paweł Zalewski, Mirosław Suchoń, Michał Gramatyka, Urszula Zielińska, Małgorzata Tracz, Tomasz Aniśko, Beata Maciejewska, Maciej Kopiec, Franciszek Sterczewski, Monika Rosa, Marek Rutka 6 lutego 2023 roku złożyli interpelację do ministra zdrowia w sprawie nierównego traktowania napojów mlecznych i napojów roślinnych przy nakładaniu opłaty cukrowej.
PFPŻ ZP o opłacie cukrowej dla napojów roślinnych
Jak dalej czytamy we wniosku, kwestia nieuwzględnienia napojów roślinnych i roślinnych alternatyw nabiału na równi z wyrobami na bazie mleka albo jego przetworów w regulacji o opłacie cukrowej jest szeroko zgłaszana przez przedstawicieli branży produktów roślinnych, producentów żywności oraz organizacje społeczne. M.in. Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców (PFPŻ ZP) w opublikowanym przez siebie stanowisku wystosowała wniosek o wyłączenie napojów roślinnych z tzw. opłaty cukrowej poprzez rozszerzenie o nie listy napojów niepodlegających tej opłacie. PFPŻ ZP zwróciło się z wnioskiem o uwzględnienie w ramach nowelizacji zmian, mających na celu zharmonizowanie zastosowania przepisów dotyczących napojów roślinnych na bazie soi, orzechów, zbóż i nasion – wzorem przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931, z późn. zm.) – w zakresie umożliwiającym jednakowe potraktowanie produktów mlecznych i napojów roślinnych pod względem opłaty cukrowej.
Poprawka numer 2 dokonująca zmian w załączniku nr 10 do ustawy o podatku od towarów i usług objęła obniżoną stawką VAT, w wysokości 5%, napoje roślinne na bazie soi, orzechów, zbóż lub nasion.
– Warto zauważyć, że zmiana ta była poprzedzona poparciem tego postulatu przez rzecznika praw dziecka w piśmie z dnia 19 lipca 2019 r., w którym szczególną uwagę poświęca się dzieciom cierpiącym na alergie pokarmowe lub nietolerancje pokarmowe, które nie mogą korzystać z produktów mlecznych, a zwiększony podatek VAT znacząco ograniczał ich dostęp do ich roślinnych alternatyw. Analogicznie dostęp ten w tej chwili jest ograniczony przez opłatę cukrową, która bezpośrednio wpływa na wzrost cen roślinnych alternatyw nabiału. W trakcie prac legislacyjnych ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Ordynacja podatkowa uwagę w tym zakresie podniósł również minister przedsiębiorczości i technologii, stwierdzając, że „proponowana zmiana obciąży przede wszystkim osoby z alergią na białka mleka, które napojami mlekopodobnymi zastępują mleko (np. krowie). Będzie również uderzać w osoby z nietolerancją laktozy, jedną z najczęściej spotykanych nietolerancji pokarmowych. W związku z tym warto rozważyć, aby napoje te były nadal opodatkowane stawką 5%”. Negatywne skutki dla osób z alergiami i nietolerancjami pokarmowymi wynikające z objęcia produktów mlecznych i napojów roślinnych inną stawką VAT mają analogiczne zastosowanie w innym traktowaniu tych produktów wobec opłaty cukrowej – argumentują posłowie.
Opłata cukrowa: Alternatywy nabiału
„Roślinne alternatywy nabiału powinny być równoprawnie traktowane wobec produktów mlecznych. Obecnie są one jednak systemowo pomijane i nieuwzględniane przez ustawodawców, co stanowi duże ograniczenie w rozwoju polskiej branży produktów roślinnych oraz w dostępie wszystkich konsumentów do roślinnych alternatyw” – czytamy w interpelacji grupy posłów.
Zgłaszający interpelację dodają, że uczniowie niespożywający produktów mlecznych m.in. ze względu na alergie i nietolerancje pokarmowe nie mają dostępu do żadnej alternatywy w finansowanym ze środków publicznych programie dla szkół.
– Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży, nie gwarantuje uczniom dostępu do roślinnych źródeł wapnia jako alternatywy dla produktów mlecznych. Opłata cukrowa nie powinna przyczyniać się do ograniczenia dostępności roślinnych alternatyw nabiału w polskich gospodarstwach domowych – podano.
Posłowie o właściwościach roślinnych alternatyw nabiału
Posłowie wymieniają, że roślinne alternatywy nabiału są źródłem białka, wapnia i witamin, napoje roślinne nie zawierają cholesterolu i charakteryzują się naturalnie niską zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych.
– Produkty mleczne oraz roślinne alternatywy nabiału są przez konsumentów traktowane podobnie, są używane w podobny sposób. Wybór napojów roślinnych w wielu przypadkach jest także podyktowany prozdrowotnymi właściwościami produktów na bazie soi, orzechów, zbóż czy nasion oraz ich wartościami odżywczymi. Ustawa o zdrowiu publicznym powinna promować podejmowanie świadomych i odpowiedzialnych wyborów konsumentów, a także umożliwiać go na równoprawnych zasadach wobec produktów o jednolitym zastosowaniu dla konsumentów, w tym przypadku produktów mlecznych oraz napojów roślinnych i roślinnych alternatyw nabiału. Objęcie napojów roślinnych dodatkową opłatą stanowi ograniczenie dostępu do roślinnych alternatyw dla wielu konsumentów i zmniejsza ich dostęp do zdrowej i zbilansowanej diety – argumentują.
(15.02.2023 za portalspozywczy.pl)
