Produktywność mleka w Polsce. To wyróżnia sektor na tle całego rolnictwa. Oto raport Banku Pekao
24.11.2023 -
Jak zmienia się baza surowcowa dla polskiego mleczarstwa oraz jak kształtuje się opłacalność produkcji mleka? O tym można przeczytać w Raporcie Banku Pekao pt. Branża mleczarska. Przedsiębiorstwa wobec krótko i długookresowych wyzwań.
Rozwój przetwórstwa mleka potrzebuje więcej surowca
Jak czytamy w Raporcie Banku Pekao, wzrostowi skupu mleka w Polsce towarzyszyło zwiększenie roli przetwórstwa w zagospodarowaniu wyprodukowanego mleka. Baza surowcowa rośnie dzięki poprawie wydajności krów.
Polscy rolnicy w 2022 roku zwiększyli dostawy mleka do zakładów przetwórczych o 2% r/r. Jednocześnie był to poziom wyższy o 42% w relacji do osiągniętego w 2010 roku.
Coraz więcej mleka jest przetwarzana
Na przestrzeni ostatniej dekady nie tylko istotnie zwiększyła się produkcja i skup mleka, ale też wzrosło znaczenie przetwórstwa w zagospodarowaniu wyprodukowanego przez rolników mleka. W 2010 roku nieco powyżej 73% masy surowca trafiło do zakładów mleczarskich. W 2016 roku było to już 84%. Określane jest to jako wzrost towarowości produkcji i jest wynikiem przemian strukturalnych w polskim rolnictwie – z produkcji rezygnowały najmniejsze gospodarstwa.
Należy jednak zwrócić wagę na 2 kwestie:
- od połowy dekady udział skupu utrzymuje się na stałym poziomie;
- nadal rola przetwórstwa w dystrybucji surowego mleka jest znacznie niższa niż średnia w Unii, która jest zbliżona do 95%.
Zmiany pogłowia krów mlecznych w Polsce
Między 2010 a 2022 rokiem pogłowie krów mlecznych w Polsce zmniejszyło się o 19%. Zostało to jednak zrekompensowane wzrostem wydajności. Jego siłą napędową pozostają gospodarstwa rolne prowadzące ocenę użytkowości krów, która dostarcza szereg danych wspierających poprawę efektywności.
Polscy producenci mleka nadal zarabiają mniej niż na zachodzie Europy
Dochody polskich gospodarstw mleczarskich pozostają poniżej średniej w Unii. Krajowe gospodarstwa wyróżniają się rentownością, ale na poziomie dochodu odbija się mniejsza skala i niższa wydajność, niż na zachodzie Europy
Dzieje się tak, gdyż produkcja mleka z jednej strony charakteryzuje się wysokimi barierami wejścia (np. koszt budynków i maszyn, ziemi rolnej, zwierząt oraz wiedza), ale z drugiej strony pozwala osiągać dosyć stabilny dochód. Wprawdzie ulega on wahaniom, co jest charakterystyczne dla całego rolnictwa, lecz przez wiele ostatnich lat średnia w branży pozostawała na plusie. To wyróżniało produkcję mleka na tle innych sektorów rolnictwa.
Średnie dochody przypadające na 1 gospodarstwo w Polsce pozostają niższe niż w całej Unii. Między 2015 a 2021 rokiem jedynie raz lekko przekroczyły one unijną średnią.
Wydajność krów mlecznych
Należy przy tym zauważyć, że polskie gospodarstwa mleczarskie wyróżniają się na tle swoich głównych konkurentów z Unii rentownością. W analizowanym okresie średni dochód w UE stanowił około 10% wartości produkcji, a w Niemczech i Holandii udział ten był nawet niższy. Z kolei w Polsce przekroczył 20%. Słabszy przeciętny dochód polskich gospodarstw mlecznych jest zatem pochodną przede wszystkim ich mniejszej skali działalności oraz niższej wydajności.
(24.11.2023 za Roman Wieczorkiewicz, portalspozywczy.pl)
