Prof. zw. dr hab. Jan Kisza
in memoriam
Profesor urodził się 2 września 1926 r. w Zamarskach koło Cieszyna. Szkołę powszechną ukończył w 1940 roku. W 1944 roku, po różnych wojennych perypetiach, znalazł się w III Dywizji Strzelców Karpackich, biorąc m.in. w 1945 roku udział w zdobyciu Bolonii.
W tym też roku rozpoczął naukę w szkole średniej przy III Dywizji Strzelców Karpackich (w gminie Amandoli, środkowe Włochy), a po powrocie do kraju w roku 1947 podjął naukę w Technikum Rolniczym w Czechowicach i dalej w Studium Wstępnym przy WSGW w Cieszynie. Rozpoczęte również w WSGW w Cieszynie studia wyższe na Wydziale Mleczarskim ukończył jako inżynier w 1953 roku już w WSR, po przeniesieniu uczelni decyzją Prezesa rady Ministrów do Olsztyna. Tytuł zawodowy magistra uzyskał na Wydziale Zootechnicznym naszej Uczelni w roku 1955.
Odpowiadając pozytywnie na propozycję ówczesnego prorektora Uczelni Alojzego Świątka, w roku 1952 rozpoczął, jako wolontariusz, pracę w Katedrze Technologii Mleczarstwa WSR.
Pracę doktorską pod kierunkiem prof. Józefa Janickiego obronił w 1964 roku w WSR w Poznaniu.
W 1969 roku na podstawie oceny całokształtu dorobku naukowego i przedłożonej rozprawy habilitacyjnej pt.: „Badania nad zmianami w składzie chemicznym mleka krów chorych na zapalenie wymion z uwzględnieniem jego przydatności do przerobu” uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk przyrodniczych, nadany uchwałą Rady Naukowej Instytutu Biologii Stosowanej WSR w Olsztynie.
Tytuł naukowy profesora nauk technicznych został Mu nadany w 1976 roku, a profesora zwyczajnego w 1983 roku.
Głównymi obszarami zainteresowań Profesora była: jakość mleka surowego, humanizacja odżywek dla dzieci, standaryzacja organoleptycznych i reologicznych cech masła oraz badanie zawartości cholesterolu w produktach mleczarskich.
Profesor Jan Kisza pełnił wiele funkcji organizacyjnych i naukowych. W latach 1978-1981 pełnił funkcję dziekana Wydziału Technologii Żywności ART w Olsztynie,
W latach 1972-1975 był członkiem Rady Głównej Ministerstwa NSzWiT, a w latach 1984-1987 członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej. Przez prawie 20 lat Profesor był również członkiem Krajowej Komisji Mleczarskiej, Rady Nadzorczej CZSMl oraz Rady Naukowej IPMl. Profesor pełnił także funkcję redaktora działowego Zeszytów Naukowych ART, a ponadto był członkiem Rad Programowych czasopisma Przemysł Spożywczy oraz Polish Journal of Food Nutrition Sciences.
Profesor Jan Kisza był także członkiem wielu towarzystw naukowych, organizacji gospodarczych i promocyjnych. W latach 1982-1984 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Inżynierii I Biotechnologii Żywności, a w latach 1984-1986 dyrektora Instytutu Technologii Mleczarskiej.
Sylwetkę naukową Pana Profesora ukształtowała Uczelnia Kortowska, czerpiąca jednak na swoim początku z doświadczeń WSGW w Cieszynie. Za swoich nauczycieli Profesor uważał, obok wspomnianych już profesora J. Janickiego i A. Świątka, także profesorów Eugeniusza Pijanowskiego, Tomasza Dziamę oraz współpracujących z ośrodkiem olsztyńskim prof. J. Davidka i prof. Rennera.
Bardzo owocna w zakresie dydaktyki, badań oraz rozwoju kadry była współpraca Profesora z Wydziałem Technologii Żywności Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. W dowód uznania senat tej uczelni nadał mu najwyższą godność akademicką doktora honoris causa.
Profesor współpracował także z wieloma ośrodkami naukowymi z zagranicy, m.in. z Królewską Akademią Rolniczą w Szwecji, Instytutem Zootechnicznym we Francji, Uniwersytetem Rolniczym Wageningen-Ede w Holandii, Wyższą Szkołą Chemiczno-Technologiczną w Pradze oraz z uniwersytetem w Giessen i Uniwersytetem Humboldta w Berlinie.
Profesor Jan Kisza cały okres swojej pracy naukowej i zawodowej poświęcił rozwojowi nauki i praktyki dla przemysłu spożywczego, w tym szczególnie przemysłu mleczarskiego. Był wybitnym specjalistą i autorytetem z zakresu chemii i technologii mleczarskiej oraz zasłużonym dla rozwoju krajowego przemysłu mleczarskiego.
Na uwagę zasługuje sprawowanie przez Profesora Jana Kiszę funkcji Koordynatora CPBR 10-16.
Dowodem uznania dla jego wysokich kwalifikacji zawodowych i zdolności organizacyjnych było powołanie Go do różnych gremiów doradczych i opiniodawczych na szczeblu centralnym, między innymi w Sejmie RP
Godne podkreślenia są również zainteresowania pozazawodowe Profesora Jana Kiszy. Przez wiele lat Profesor uczestniczył czynnie w działalności chóru przy Kościele Ewangelickim w Olsztynie. Był również aktywnym członkiem regionalnego stowarzyszenia macierzy Ziemi Cieszyńskiej. Na szczególną uwagę zasługuje przywiązanie Profesora do ziemi cieszyńskiej i Rodziny, które pięknie opisał w swoim ostatnim wspomnieniowym dziele „DZIEDZICTWO”.
Profesor Jan Kisza był cenionym nauczycielem i wychowawcą wielu pokoleń młodzieży akademickiej oraz kadry dydaktycznej. Był promotorem i recenzentem licznych prac doktorskich, habilitacyjnych i wniosków o nadanie tytułu profesora. Dorobek naukowy Profesora obejmuje ponad 600 prac naukowych, rozwojowych i wdrożeniowych, 2 podręczniki oraz 10 patentów.
Za swoją działalność naukową Pan Profesor został odznaczony m.in. Oficerskim i Kawalerskim Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz licznymi medalami branżowymi i uczelnianymi, w tym Zasłużony dla ART w Olsztynie oraz AR w Krakowie. Za udział w II wojnie światowej na Zachodzie został odznaczony Odznaką Weterana J.W. Króla Anglii, angielskim Medalem za Wojnę 1939-45, angielską Gwiazdą Italii, oraz Patentem Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny.
Żegnając Pana Profesora żegnamy Wybitnego Naukowca i Dydaktyka, żegnamy Wychowawcę wielu pokoleń pracowników nauki, w tym 25 wypromowanych doktorów. Żegnamy Profesora w imieniu rzeszy absolwentów – pracowników przemysłu mleczarskiego, żegnamy człowieka mądrego, prawego i żyjącego cały czas sprawami Wydziału Nauki o Żywności i Uczelni.
Dziękujemy Panu Profesorowi za wszystko, co zdążył w swoim życiu przekazać otoczeniu. Dziękujemy za szczególny stosunek Pana Profesora do współpracowników i swoich wychowanków.
Przytaczając słowa ks. Jana Twardowskiego, według których:
„Można odejść na zawsze,
by stale być blisko”
ufamy, że Pan Profesor Jan Kisza pozostanie na zawsze w naszej pamięci.
Profesor Jan Kisza zmarł 10 listopada 2016 roku.
