Trwa wyścig o rentowny sklep autonomiczny. Komentarz eksperta
30.06.2023 -
Autonomiczne sklepy – trend czy rzeczywista potrzeba rynku? Dlaczego model ultra convience to przyszłość handlu? O tym dla portalspozywczy.pl pisze Andrzej Wojciechowicz, Co-founder ATS Technology sp. z o.o. oraz ekspert Komisji Europejskiej w obszarze gospodarki innowacyjnej.
Nowoczesne technologie a sukces finansowy
Coraz popularniejsze rozwiązania w obszarze ICT i IoT dają olbrzymie możliwości optymalizacji wszystkich procesów zachodzących w handlu. Pamiętać należy jednak, że ponad 70% wdrożeń nowoczesnych technologii informatycznych i automatyzacji procesowych nie zakończyła się sukcesem finansowym. Biorąc pod uwagę tę okoliczność, monetyzacja rozwiązań jest kluczowa dla przedsiębiorstw handlowych często operujących na granicy progów rentowności.
Barier wdrożeniowych autonomizacji poza poziomem inwestycji początkowych jest więcej. Jedną z najistotniejszych jest właściwe określenie obszaru i dokładne zdefiniowanie potrzeb zmian operacyjnych, zakupowych, zarządczych, marketingowych, sprzedażowych etc. To jest początek drogi, który musi być precyzyjnie i szczegółowo zdefiniowany.
Branża FMCG w sektorze handlu to najszerszy zbiór wszystkich wyżej wymienionych procesów występujących w tym sektorze. Pośród nich w wielu wdraża się rozwiązania, które mogą skrócić łańcuchy dostaw, uprościć operację handlową, zadowolić aspiracje klientów. Wszystko to na tle, w synergii i integracji z rynkiem, umożliwiającej osiągniecie założonego celu Przemysłu 4.0.
Zautomatyzowane magazyny sieci handlowych
Zaczynając od początku, wytworzone przez przemysł produkty trafiają do magazynów centralnych zintegrowanych sieci handlowych. Nie wnikając w proces wytwarzania produktów, gdzie automatyka rozwija się najszybciej, magazyn odbiorcy otrzymuje przygotowane i coraz częściej zarejestrowane do podróży w systemie Blockchain produkty. Teraz w zależności od specyfiki sieci wkracza automatyzacja. Od automatycznego umieszczania palet lub boksów w gniazdach regałów, poprzez kompletację zamówień do umieszczenia gotowych dostaw w strefie spedycyjnej. W tych funkcjach doskonale spisują się roboty współpracujące (coboty) pracujące w magazynowych systemach ERP. Powielanym przykładem jest firma Ocado specjalizująca się na rynku brytyjskim w handlu e-commerce. Jej magazyny są w 100% zautomatyzowane. Semi-automatyzację w swoich magazynach wprowadził również jeden z liderów rynku FMCG firma Ahold.
Przygotowane dostawy trafiają do punktów sprzedaży tradycyjnej lub konsumentów
w przypadku kanału e-commerce. W tym ostatnim modelu sprzedaży testuje się w Stanach Zjednoczonych rozwiązania dostaw autonomicznych realizowanych przez małe roboty samojezdne (np. Prime firmy Amazon) lub rozwijane obecnie systemy oparte na dronach.
Automatyzacja jest dzisiaj normą w dobrze rozwiniętych sieciach handlowych
W samym procesie zakupów realizowanym przez klientów napotykamy również elementy automatyzacji. Na przykład zwykłe maszyny do krojenia chleba są już urządzeniami samoobsługowymi nie wymagającymi ingerencji pracowników sklepów. Wybór i kompletowanie towarów klienci mogą prowadzić przy użyciu swoich smartphone i funkcji self-scaningu. Proces samej transakcji zakupu możemy realizować za pomocą kas samoobsługowych lub po prostu w smartphone z podpiętą kartą płatniczą. To już jest dzisiaj normą w dobrze rozwiniętych sieciach handlowych.
Ale nie tylko sam proces handlowy sensu stricto objęty zostaje automatyzacją. Back office przygotowujący i wspierający sprzedaż przechodzi także cyfrowe i wspierane botami zmiany. Boty wkroczyły na trwałe w świat komunikacji z konsumentem, doradztwo w wyborze, reklamacje, kompletacje zamówień w e-commerce to tylko przykładowe obszary wspomagane przez te oprogramowania. Newralgiczny dla firm handlowych proces zakupu towarów ewoluuje w kierunku automatyzacji. W tym procesie czynnik ludzki odgrywa kluczową rolę, a co za tym idzie decyzje mogą być obarczone wysokim ryzykiem błędu. Robotics Process Automation (RPA) cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem w tym obszarze, wymaga jednak zaawansowanych technologii. Dużo uwagi poświęca się analizie big data wspomaganą sztuczną inteligencją (AI). Rzadko wspomina się o tym jak kosztowne i czasami długotrwałe jest sporządzenie algorytmów odpowiadających na precyzyjnie zdefiniowane potrzeby użytkowników tych analiz. Koszty wdrożeń należy rozłożyć etapowo w ślad za mierzalnymi wzrostami profitów, co szczególnie ważne jest w branży FMCG.
Rentowny sklep autonomiczny
Dzisiaj obserwujemy wyścig firm handlowych w utworzeniu rentownego sklepu autonomicznego. Pierwsze próby oparte na technologiach wizyjnych (Żabka Nano, Amazon Go i obecnie Auchan) nie odniosły sukcesu ekonomicznego ze względu na dominującą w nich rolę drogich technologii nie gwarantujących oczekiwanej zwrotności. Ponadto technologia wizyjna rozpoznawania zachowań behawioralnych jest mało przyjazna konsumentom. Zastawia szereg pułapek, które redukują swobodę robienia zakupów. Wystarczy przeczytać instrukcje i regulaminy zamieszczone w aplikacjach lub posterach, aby powstało w nas szereg obaw w korzystaniu z tych rozwiązań. Na przykład przypadkowe odstawienie produktu na niewłaściwe miejsce, podanie towarzyszącej osobie dla rozpoznania składu czy funkcjonalności, zamiana z innym produktem etc. skutkują konsekwencjami finansowymi. Nie tworzy to przyjaznej atmosfery zakupów. Ogranicza sprzedawany asortyment, np. alkohol czy papierosy. Co więcej, tracimy kontakt z naszym klientem. Współczesny konsument patrzy na świat przez smartphone, to oswojone, zaufane i przyjazne dla niego miejsce.
Tą cechę wykorzystują rozwiązania scan & go jako naturalne rozwiniecie funkcji kas samoobsługowych. Te ostatnie oswajały rynek przez ponad dekadę. Obecnie trudno sobie wyobrazić sklep bez tych urządzeń bez względu na branżę sprzedażową. Ciągła komunikacja via smartphone umożliwia przekazanie oferty spersonalizowanej, komunikacji ad hoc z konsumentem, buduje poprawne interakcje. Technologie wizyjne w dzisiejszej postaci są pozbawione tej niezmiernie ważnej funkcji. Zapewne będą rozwijane i w przyszłości, za dekadę lub dwie, staną się normą. Lecz nie dzisiaj. Wygra to rozwiązanie, które znajdzie pragmatyczną równowagę pomiędzy kosztem wdrożenia rozwiązań autonomicznych a redukcją kosztów operacyjnych w nowym modelu sprzedaży.
Czym jest model ultra convenience i dlaczego jest to przyszłość handlu?
Przyszłość handlu to zmiany modeli sprzedaży detalicznej w FMCG. Całość będzie rozgrywać się w otoczeniu krzepnącego Przemysłu 4.0, IoT i ,"Internetu Ludzi", globalnej sieci połączeń. Fantazja? Może, ale jeszcze 20 lat temu nawet w filmach science fiction nie przewidzieliśmy funkcji i znaczenia jakie w naszym życiu odegrają smartphony.
Przyszłość handlu na pewno nierozerwalnie będzie związana z postępem, wręcz rewolucją technologii cyfrowej, automatyzacją, robotyzacją w konsekwencji autonomizacją. Proces ten będzie zachodzić w zgodzie z postępem społecznym w sferze wymaganych kompetencji, zmian pokoleniowych i regulacji około biznesowych. Potrwa on kilka lat i na pewno warto, a wręcz trzeba być jego aktywnym uczestnikiem – kreatorem. Takie wyzwanie podjęła Spółka ATS Technology tworząc nowy model handlowy Ultra Convenience.
Ultra convenience wychodzi na przeciw konsumentom
Współcześni konsumenci oczekują podczas robienia zakupów łatwości procesu, swobody wyboru, braku konieczności kontaktu ze sprzedawcą w konsekwencji intymności w przypadku zakupów towarów ,,wstydliwych” (np. prezerwatywy, alkohol). Niektórzy chcą ograniczenia kontaktu z innymi konsumentami determinowanej sytuacją robienia zakupów w pandemii. Chcą mieć swobodę wyboru pory w jakiej robią swoje zakupy, 24/7/365 również w niedzielę i święta. Niebagatelne znaczenie ma również bezpieczeństwo, bezpieczeństwo danych oraz fizyczne podczas przebywania konsumenta w pawilonie (kamery) zapewniające pełną kontrolę nad samym procesem zakupowym. Samokontrola, produkty skanuje się samodzielnie, a cały proces zatwierdza w aplikacji. Proces zakupowy ma być uproszczony, oparty o self-scaning, który jest już dobrze znany i przyjazny konsumentowi. Jest następnym krokiem po systemach kas samoobsługowych, w przeciwieństwie do nie dla wszystkich jeszcze zrozumiałych high technology systemach wizyjnych. Konsument chciałby otrzymywać oferty specjalne , spersonalizowane, mieć wpływ na asortyment poprzez interaktywny kontakt z detalistą. Te przesłanki zostały uwzględnione w tworzeniu procesu sprzedaży Ultra Convenience.
(30.06.2023 za portalspozywczy.pl)
