UOKiK zaostrzył politykę w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych
24.09.2021 -
W 2020 roku nastąpiła zmiana polityki UOKiK w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych na bardziej twardą. Wcześniej Urząd wysyłał upomnienia tzw. miękkie, napominające i wzywające do zmiany nieuczciwych praktyk. Od 2020 roku podejście zmieniło się na bardziej twarde - mówiła Bernadeta Kasztelan-Świetlik z kancelarii Gessel, Koziorowski, Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp.p. na 18. Forum Spółdzielczości Mleczarskiej w Białymstoku.
Zmniejszyła się liczba wezwań miękkich na rzecz kar. Wynika to z tego, że ustawa obowiązuje już długo i firmy miały czas się przystosować i należycie zinterpretować - wyjaśniła Pani mecenas.
Dodała, że w jej opinii kodeks dobrych praktyk byłby lepszy, gdyż mniej antagonizuje strony. - Niestety trend jest dokładnie odwrotny - obserwujemy coraz większą regulacje - mówiła Bernadeta Kasztelan-Świetlik. Zaznaczyła, że firmy nie były wcześniej zainteresowane aby samoistnie wypracować kodeks dobrych praktyk.
Kary zamiast wezwań
W 2019 roku UOKiK otrzymał 58 zawiadomień od przedsiębiorców, wszczęto 19 postępowań wyjaśniających i wysłano 40 wezwań miękkich. Urząd wydał 4 decyzje zobowiązujące i nałożył jedną karę wysokości 8,4 mln złotych na firmę TB Fruit,
W 2020 roku Urząd otrzymał 54 zawiadomienia od przedsiębiorców, wszczęto 36 postępowań wyjaśniających i wysłano tylko 10 wezwań miękkich. Za to Urząd nałożył dwie kary: wysokości 1,7 mln złotych na firmę Appol za terminy płatności oraz na Jeronimo Martins za rabaty po zrealizowaniu dostaw wysokości aż 723,4 mln złotych.
Nowelizowanie ustawy w 2018 roku
W wyniku nowelizacji Ustawy w 2018 roku, nastąpiło zlikwidowanie progów wymaganych do zastosowania przepisów Ustawy, przez co Ustawa objęła działaniem wszystkie relacji handlowe pomiędzy dostawcą a nabywcą, niezależnie od wysokości ich obrotów, a w efekcie nastąpi znacznie poszerzenie kręgu podmiotów gospodarczych, mogących podlegać przepisom Ustawy
Nastąpiło także uproszczenie definicji przewagi kontraktowej do jednej przesłanki - występowania znacznej dysproporcji w potencjale ekonomicznym nabywcy względem dostawcy albo dostawcy względem nabywcy. Pojawiły się również zmiany proceduralne - ochrona tożsamości, zawiadomienie, złagodzenie kryterium nadawania rygoru wykonalności, przepisy dotyczące kontroli.
Działania na szczeblu unijnym
Coraz silniejsza krytyka systemu w Państwach UE, spowodowała opracowanie Zielonej Księgi z dnia 31. stycznia 2013 roku w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw produktów spożywczych i niespożywczych między przedsiębiorstwami. Opracowano także sprawozdanie Komisji dla PE i Rady ze stycznia 2016 roku dotyczące nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw produktów spożywczych realizowanych między przedsiębiorstwami.
Ponieważ nie nastąpiła samoregulacja, Parlament Europejski i Rada opracowały dyrektywę z dnia 17 kwietnia 2019 roku w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych.
Implementacja w Polsce
W Polsce Rada Ministrów w dniu 30 lipca 2021 roku przyjęła projekt implementujący unijną dyrektywę.
Projekt ten rozszerza definicję produktów rolnych i spożywczych m.in o pasze, żywe zwierzęta, nasiona i owoce oleiste będące przedmiotem produkcji rolników. Zmienia także definicję nabywcy - będzie nim przedsiębiorca lub organ publiczny, który bezpośrednio lub pośrednio nabywa od dostawcy produkty rolne lub spożywcze. Projekt wprowadza także procedurę dobrowolnego poddana się karze pieniężnej - możliwość obniżenia kary do 50 w stosunku do kary, jaka zostałaby nałożona, gdyby strona nie poddała się dobrowolnej karze.
Wprowadzony zostanie także katalog otwarty praktyk i wskazanie 10 nieuczciwych praktyk, które są bezwzględnie zakazane:
- zapłata w terminie późniejszym niż 30 dni za produkty łatwo psujące się i 60 dni za pozostałe produkty
- anulowanie zamówienia produktów łatwo psujących w terminie krótszym niż 30 dni przed przewidywanym terminem dostawy
- jednostronna zmiana przez nabywcę warunków umowy,
- bezprawne pozyskiwanie i wykorzystywanie lub ujawnianie przez nabywcę tajemnic przedsiębiorstwa dostawcy
- grożeniem podjęciem działań odwetowych przeciwko dostawcy, który korzysta z przysługujących mu praw
- żądanie od dostawcy rekompensaty kosztów rozpatrzenia skarg konsumentów, które wystąpiły z przyczyn niezawinionych przez dostawcę.
Nieuczciwe praktyki dozwolone warunkowo
Projekt rządowy wprowadza także 6 nieuczciwych praktyk, które są dozwolone pod warunkiem, że zostały one przed ich stosowaniem jasno i jednoznacznie uzgodnione w umowie między nabywcą a dostawcą. Są to: zwrot przez nabywcę niesprzedanych produktów rolnych lub spożywczych bez zapłaty za te produkty lub za ich unieszkodliwienie; pobieranie od dostawcy opłaty stanowiącej warunek przechowywania, prezentowania lub oferowania do sprzedaży jego produktów rolnych lub spożywczych lub udostępniania takich produktów na rynku; żądanie przez nabywcę ponoszenia całości kosztów obniżek cen produktów rolnych lub spożywczych sprzedawanych przez nabywcę w ramach organizowanej przez nabywcę promocji; żądanie przez nabywcę zapłaty za reklamowanie przez nabywcę produktów rolnych lub spożywczych; żądanie przez nabywcę zapłaty za prowadzenie przez nabywcę marketingu produktów rolnych lub spożywczych oraz żądanie przez nabywcę ponoszenia opłat za czynności wykonywane przez pracowników zajmujących się urządzaniem lokalu wykorzystywanego do sprzedaży produktów rolnych lub spożywczych dostawcy.
(24.09.2021 za portalspozywczy.pl)
