Zalety systemu kaucyjnego. Ile miliardów opakowań trafi do recyklingu?
18.09.2023 -
Ustawa wprowadzająca system kaucyjny została podpisana przez Prezydenta i opublikowana przez rząd. To oznacza, że od stycznia 2025 roku do napojów objętych nowymi zapisami będzie doliczana kaucja, która zostanie zwrócona po oddaniu pustego opakowania do punktu zbiórki. O tym jak będą wyglądać przygotowania do wprowadzenia w życie nowych regulacji informuje firma TOMRA, która zajmuje się m.in. dostarczaniem recyklomatów do butelek.
ABC systemu kaucyjnego. Które opakowania będą objęte nowymi zasadami?
Zgodnie z zapisami ustawy system kaucyjny będzie obejmował jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki o pojemności do 1 litra. Do napojów będzie doliczana kaucja, która zostanie zwrócona po oddaniu pustego opakowania do punktu zbiórki. Takim miejscem zbiórki będzie każdy sklep powyżej 200 mkw. powierzchni oraz mniejszy, który zechce dołączyć podpisując umowę z operatorem systemu.
Plusy sytemu kaucyjnego. Aż 12 mld odzyskanych opakowań?
Recykling jest zasadniczą częścią gospodarki o obiegu zamkniętym, pozwalającej na wielokrotne przetwarzanie materiałów takich jak plastik, metal czy szkło. Ten proces nie tylko pozwala oszczędzać surowce naturalne, ale także ogranicza zanieczyszczenie środowiska odpadami i sprawia, że mniej śmieci pojawia się w przestrzeni publicznej.
System kaucyjny pozwoli w efektywny sposób wspierać taką gospodarkę, o czym przekonały się liczne kraje europejskie. Przykładem mogą być Norwegia czy Litwa, osiągające bardzo wysokie poziomy zbiórki opakowań po napojach, które następnie są ponownie wykorzystywane.
Dotychczasowe poziomy zbiórki odpadów komunalnych, które trafiają do recyklingu, są zdecydowanie za niskie - poniżej 50%. Efekty tego możemy zauważyć chociażby na naszych ulicach, w lasach, na plażach, gdzie jest pełno zalegających śmieci, a składowisk przybywa. To zmieni się po wprowadzeniu systemu kaucyjnego – mówi Anna Sapota, wiceprezes ds. public affairs dla Europy Północno-Wschodniej w grupie TOMRA.
Zakładając zbiórkę opakowań po napojach na poziomie 90%, którą możemy osiągnąć w Polsce dzięki systemowi kaucyjnemu, Polska może co roku odzyskiwać ponad 12 miliardów opakowań nadających się do ponownego przetworzenia.
Jak przygotować się do wprowadzenia systemu kaucyjnego?
Należy wyznaczyć operatorów systemu kaucyjnego, którzy opracują, skonfigurują i będą zarządzać infrastrukturą potrzebną do gromadzenia i przetwarzania opakowań. To oznacza założenie jednej lub wielu specjalnych spółek, przeprowadzenie rejestracji oraz uzyskanie niezbędnych zezwoleń i licencji, które pozwolą gromadzić opakowania. Kolejnym etapem jest rejestracja producentów opakowań, sklepów, jako oficjalnych punktów zbiórki oraz produktów objętych systemem kaucyjnym. Specjalne oznaczenie kaucji umożliwi konsumentom i manualnym punktom zwrotu rozpoznanie produktów objętych systemem kaucyjnym.
Współpraca i dobra organizacja. Jak będą wyglądać relacje między uczestnikami systemu?
Wymagane są także porozumienia między uczestnikami systemu. Określają one relacje między producentami a operatorem (bądź operatorami), operatorem a jednostkami handlowymi oraz między samymi operatorami. Kolejnym kluczowym elementem jest stworzenie i wdrożenie systemów informatycznych, wspierających procesy rozliczania depozytów i opłat manipulacyjnych oraz raportowania ilości zebranych opakowań.
W międzyczasie sklepy, które zobowiązały się przystąpić do systemu, powinny przygotować odpowiednią infrastrukturę do obsługi zwrotu opakowań – zarówno w przypadku zbiórki automatycznej, jak i manualnej.
W europejskich systemach kaucyjnych zbiórka automatyczna ma największy udział w ogólnej liczbie zebranych opakowań do recyklingu. Mniejsze sklepy z mniejszą liczbą zwrotów będą przyjmować kwalifikujące się pojemniki manualnie, dlatego inwestycja jest minimalna, tj. niewielki pojemnik zbiorczy i worki. Z kolei większe placówki mogą zdecydować się na zakup sprzętu dostosowanego do swoich indywidualnych potrzeb i możliwości powierzchniowych. W zależności od wybranego recyklomatu, może on zbierać od 1000 do 3000 opakowań na godzinę – mówi Konrad Robak, country manager w TOMRA Collection Polska.
Wdrożenie systemu kaucyjnego wymaga zaangażowania producentów, sieci handlowych, dostawców usług, recyklerów oraz organów regulacyjnych. Stworzenie nowoczesnego systemu kaucyjnego zależy od współpracy i efektywnej organizacji.
Ile lat potrwa dojrzewanie systemu kaucyjnego?
Systemy kaucyjne pozwalają szybko wypracować wymierne efekty zarówno jeśli chodzi o przyspieszenie zbiórki, z
Na przykład Litwa osiągnęła wzrost wskaźnika zbierania butelek PET z poniżej 33% do 92% w ciągu zaledwie dwóch lat po wprowadzeniu systemu kaucyjnego. W praktyce widzimy, że proces dojrzewania systemu kaucyjnego może trwać od 2 do 3 lat po oficjalnym starcie. To okres, w którym działanie systemu jest dopracowywane – mówi Anna Sapota
Pierwszy rok po wprowadzeniu systemu kaucyjnego jest okresem nauki, adaptacji i dostosowywania się do nowych zasad. Właściciele sklepów, punktów zbiórki i przetwarzania opakowań będą musieli dostosować infrastrukturę, aby efektywnie obsłużyć opakowania wracające do systemu. Natomiast konsumenci będą mogli w tym czasie w pełni zrozumieć wprowadzane zasady, wykształcić nowe nawyki związane z oddawaniem opakowań i uwzględniać je w swoim planie dnia.
(18.09.2023 za portalspozywczy.pl)
