ABC Dotacji (3) – Promocja

11 lutego 2016 r.

W rozmowach z kadrą kierowniczą branży mleczarskiej często pada argument typu: Jak byłaby należyta reklama czy promocja to sprzedaż naszych wyrobów byłaby zdecydowanie większa – niestety nie stać nas na tak wielkie wydatki. Częste podejmowanie przez mleczarzy takich tematów sprowokowało mnie do przeanalizowania możliwości pozyskania dotacji unijnych czy pomocy publicznej do tego typu przedsięwzięć i próby usystematyzowania takich możliwości.

1. FUNDUSZE PROMOCJI

Podstawą prawną funkcjonujących obecnie mechanizmów jest Ustawa z 22.05.2009 r. (Dz.U. 2009 nr 97, poz. 799) o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych. System opiera się na dziewięciu (mięso wieprzowe, mięso wołowe, mięso końskie, mię­so owcze, ziarno zbóż i przetwory zbożowe, owoce i warzywa, mięso drobiowe oraz ryby) oddzielnych tematycznych funduszach, w tym wydzielony fundusz promocji mleka. Wsparcie finansowe ze środków funduszy promocji może zostać przyznane:

1. ogólnokrajowym organizacjom zrzeszającym producentów rolnych lub

przetwórców produktów rolno-spożywczych, którzy produkują towary lub dokonują nimi obrotu, od których naliczane są wpłaty na poszczególne fundusze;

2. ogólnokrajowym organizacjom branżowym i międzybranżowym zrzeszającym pro­ducentów lub przetwórców produktów rolno-spożywczych innym niż organizacje wcześniej wymienione, jeżeli ich cele statutowe są zgodne z celami funduszy promocji.

Podmioty, które dokonują obrotu wymienionymi surowcami, są zobowiązane do naliczenia i pobrania od dostawcy (czyli od podmiotu, który zbywa na ich rzecz ww. towary) wpłaty na fundusze promocji w wysokości 0,1% wartości netto.

W przypadku Funduszu Promocji Mleka, wpłaty dokonywane są na zasadach identycznych jak poprzednio w Funduszu Promocji Mleczarstwa, tj. co kwartał podmioty skupujące – w rozumieniu ustawy z dnia 20.04.2004 r. o organizacji rynku mle­ka i przetworów mlecznych – na podstawie decyzji wydanej przez Prezesa Agencji, w której określana jest kwota należna na rzecz Funduszu.

W przypadku Funduszu Pro­mocji Mleka wpłata wynosi 0,001 zł od każdego skupionego kilograma mleka. Kwota należna ustalana jest na podstawie informacji o wielkości skupu mleka, przesyłanych przez podmioty skupujące do Agencji Rynku Rolnego.

Wokół funkcjonowania Funduszu Promocji Mleka narosło przez ostatnie lata wiele niezdrowych emocji, a zapowiedzi nowego kierownictwa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi idą w kierunku zmiany ustawy i poprawy tego mechanizmu.

2. ŚRODKI BUDŻETOWE

Środkami budżetowymi przeznaczonymi na promocję produktów rolno-spożywczych zarządza także Agencja Rynku Rolnego. Są one oparte głównie na uznaniowych działaniach doraźnych, a o sposobie ich wydatkowania stanowią przepisy krajowe i wewnętrze procedury ARR.

Po wprowadzeniu bolesnego rosyjskiego embarga na większość eksportu naszych produktów rolnych dosyć nerwowo poszukuje się nowych rynków zbytu.

W ostatnim czasie nastąpiło skoncentrowanie niewielkich stosunkowo środków budżetowych (ok.17 mln PLN) i zamiast rozproszenia akcji promocyjnych po całym świecie wyłoniono tzw. „Szczęśliwą trzynastkę” czyli kraje, gdzie w pierwszej kolejności dofinansowywane będą akcje promocyjne, a z punktu widzenia specjalistów są to kraje o największym potencjale możliwości wchłonięniecia nadwyżek polskiego przemysłu rolno-spożywczego.

Środki mają być skierowane przede wszystkim na działania promocyjne w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Singapurze, Indiach, Japonii, Chinach, Kanadzie, Algerii, RPA, USA, Arabii Saudyjskiej, Egipcie, Wietnamie i Iranie.

3. Promocja produktów rolnych

Unijny mechanizm „Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych” administrowany jest przez Agencję Rynku Rolnego. Stwarza on szansę na pozyskanie znaczących środków finansowych, pozwalających przedsiębiorcom unijnym skuteczniej konkurować na rynku światowym. Promocja produktów rolnych w ramach mechanizmu możliwa jest na rynku wewnętrznym UE, a także na rynkach poza UE (tzw. rynkach krajów trzecich).

Uczestnikiem mechanizmu mogą być:

• organizacje branżowe (zrzeszające producentów, wytwórców rolnych),
• organizacje międzybranżowe (zrzeszające przetwórców, dystrybutorów),

reprezentatywne dla danej branży, posiadające odpowiedni poziom wiedzy o branży, w której chcą realizować proponowane działania oraz mają doświadczenie w jej reprezentowaniu lub realizowaniu podobnych działań.

Dofinansowanie działań promocyjnych i informacyjnych, w przypadku zgłoszenia programu przez powyższe organizacje, wynosi maksymalnie 80% faktycznie poniesionych kosztów netto (50% ze środków UE, 30% z budżetu krajowego). Pozostałe minimum 20% kosztów netto plus podatek od wartości dodanej (VAT) to wkład własny organizacji. Środki własne mogą jednak pochodzić ze środków Funduszy Promocji Produktów Rolno-Spożywczych. Terminarz składania wniosków dostępny jest na stronie ARR i rozdziela składanie projektów programów promocyjnych i/lub informacyjnych na rynek wewnętrzny UE lub rynki krajów trzecich. Tegoroczny budżet UE dla kategorii mleko i przetwory mleczne (wraz z mięsem wieprzowym) wynosi 30 mln euro.

Współfinansowaniu podlegają: kształtowanie wizerunku produktów, zdobycie przewagi nad konkurentami czy zachęcanie do zakupu określonych towarów itd. Poprzez:
1. reklamę w mediach tradycyjnych takich jak: prasa, radio, telewizja, internet, reklama zewnętrzna – podstawowa forma komunikowania się z rynkiem, która obejmuje informowanie i przypominanie o zaletach jakościowych produktu, wartościach odżywczych i zdrowotnych, etykietowaniu, specyficznych metodach produkcji, wysokich standardach ochrony zwierząt i poszanowania środowiska naturalnego, a także kreowanie wśród konsumentów potrzeby i chęci posiadania danego produktu oraz kształtowanie pozytywnego wyobrażenia o nim;

2. promocję sprzedaży – (promocja uzupełniająca lub aktywizacja sprzedaży) forma promocji obejmująca krótkookresowe bodźce, tj. m.in. próbki, kupony, premie, konkursy i loterie, pokazy multimedialne i inne działania zachęcające nabywcę do przyspieszenia decyzji zakupu lub nabywania większej ilości promowanych produktów;

3. promocję wystawienniczo-targową – działania związane z promocją, skierowane do konsumentów i detalistów poprzez przygotowanie ulotek, broszur, plakatów, katalogów, promocje w miejscach sprzedaży, udział w pokazach, targach i wystawach o znaczeniu krajowym bądź międzynarodowym;

4. marketing bezpośredni – forma promocji oparta na interakcji, wykorzystująca jeden lub kilka rodzajów mediów np.: internet, telewizja cyfrowa, jak również wykorzystująca adresowaną reklamę pocztową;

5. public relations :

• organizowanie konferencji, sympozjów, szkoleń, seminariów, konkursów itd.,
• opracowywanie materiałów prasowych, komunikatów, informacji o produktach, artykułów specjalistycznych i wywiadów,
• organizowanie konferencji prasowych i innych form kontaktów z mediami,
• projektowanie i wykonanie identyfikacji wizualnej firmy.

Promocja na rynku wewnętrznym UE.

Komisja Europejska określiła listę produktów, które mogą być objęte powyższymi działaniami na rynku wewnętrznym UE:

• świeże owoce i warzywa,
• przetworzone owoce i warzywa,
• włókno lniane,
• żywe rośliny i produkty ogrodnictwa ozdobnego,
• oliwa z oliwek i oliwki stołowe,
• oleje z nasion,
• mleko i przetwory mleczne,
• świeże, schłodzone lub mrożone mięso, wyprodukowane zgodnie ze wspólnotowym lub krajowym systemem jakości,
• oznakowanie jaj przeznaczonych do konsumpcji,
• miód i produkty pszczelarskie,
• wysokiej jakości wina, wina stołowe ze wskazaniem regionu ich pochodzenia,
• znak graficzny dla najbardziej odległych regionów ustanowiony w prawodawstwie rolnym,
• produkty objęte systemami chronionych nazw pochodzenia (ChNP), chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG), gwarantowanych tradycyjnych specjalności (GTS) lub określeniami jakościowymi stosowanymi fakultatywnie zgodnie z rozporządzeniem.
• rolnictwo ekologiczne oraz produkty rolnictwa ekologicznego
• mięso baranie.

Opracowane zostały wytyczne dla promocji na rynku wewnętrznym, które stanowią wskazówki do prawidłowego opracowywania programów promocyjnych i/lub informacyjnych (kampanii).

Promocja na rynkach poza UE

Komisja Europejska określiła listę produktów, które mogą być objęte powyższymi działaniami na rynku krajów trzecich. Należą do nich:

• świeża, schłodzona lub mrożona wołowina i wieprzowina oraz przetwory spożywcze wytworzone na bazie tych produktów,
• mięso drobiowe wysokiej jakości,
• przetwory mleczne,
• oliwa z oliwek i oliwki stołowe,
• wina stołowe posiadające oznaczenia geograficzne, wina gatunkowe produkowane w określonym regionie (psr),
• napoje spirytusowe z oznaczeniem geograficznym lub o zastrzeżonym, tradycyjnym opisie,
• świeże i przetworzone owoce i warzywa,
• przetwory ze zbóż i ryżu,
• włókno lniane,
• żywe rośliny i produkty ogrodnictwa ozdobnego,
• produkty objęte systemami chronionych nazw pochodzenia (ChNP), chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG), gwarantowanych tradycyjnych specjalności (GTS),
• produkty rolnictwa ekologicznego,
• mięso baranie.

Komisja Europejska określiła również listę krajów poza Unią Europejską, w których można realizować działania promocyjno-informacyjne do której należą:

A. Kraje

• Australia
• Bośnia i Hercegowina
• Chiny
• Korea Południowa
• Indie
• Japonia
• Kosowo
• Czarnogóra
• Norwegia
• Nowa Zelandia
• Rosja
• Serbia
• Szwajcaria
• Turcja
• Ukraina
• Albania
• Armenia
• Azerbejdżan
• Białoruś
• Gruzja
• Kazachstan
• Mołdawia
• Uzbekistan

B. Obszary geograficzne

• Ameryka Północna
• Ameryka Łacińska
• Azja Południowo-Wschodnia
• Bliski Wschód
• Afryka

4. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (2014-2020)

Działanie 3.2 „Wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych realizowanych przez grupy producentów na rynku wewnętrznym”

Wsparcie dotacyjne przyznaje się ZESPOŁOWI PROMOCYJNEMU; który powinien się składać z minimum dwóch producentów (bez względu na formę prawną) danej kategorii produktów spożywczych stosujących uznane krajowe czy unijne systemy jakości – nazwa grupa producentów wprowadza niektórych w błąd sugerując dostępność tylko dla Grup Producentów Rolnych, co nie jest prawdą. Praktycznie dla branży mleczarskiej dostępne są środki na promocję w ramach systemu „Jakość i Tradycja” czyli wytwarzanie w danej, udokumentowanej recepturze czy technologii danych wyrobów mleczarskich przez minimum 50 lat po potwierdzeniu tego przez stosowną kapitułę systemu.

W ramach tego programu ZESPÓŁ PROMOCYJNY może liczyć na wsparcie w wysokości 70% kosztów kwalifikowanych z limitem nie większym niż 2,5 mln PLN na cały okres programowania. Grupa Producentów może mieć różną formę organizacyjno-prawną taką jak: spółdzielnia, Kółko Rolnicze czy Koło Gospodyń Wiejskich, ale najczęściej stosowaną i najbardziej efektywną jest forma KONSORCJUM czyli umowa cywilno-prawna.

Za koszty kwalifikowane podlegające refundacji uznaje się koszty wyłącznie związane z realizacją operacji, takie jak;

1. Reklama w mediach: TV, radio, prasa,
2. Promocja w punktach sprzedaży,
3. Materiały reklamowe, stoiska,
4. Udział w targach, wystawach, pokazach,
5. Szkolenia i konferencje,
6. Strona internetowa,
7. Ulotki, plakaty, broszury, druki reklamowe,
8. Powierzchnia reklamowa,
9. Podróże samochodem, samolotem, delegacje, koszty pobytu,
10. Tłumaczenia i opracowania,
11. Koszty wytworzenia produktów wykorzystywanych do degustacji.

Wnioski o dotację będą oceniane w trybie konkursowym z zastosowaniem oceny punktowej.

Za efektywność zaplanowanych działań informacyjno-promocyjnych poprzez:

• Liczba kanałów przekazu (TV, radio, prasa, bilbordy, internet itp.) do 5 pkt.
• Zasięg terytorialny planowanych działań (regionalny, krajowy, UE) do 3 pkt.
• Efektywność finansowa działań (110%/140%/powyżej) do 5 pkt.

Przy czym efektywność finansową oblicza się według wzoru:

prognozowana wartość sprzedaży po zakończeniu kampanii dzielona przez aktualną wartość sprzedaży.

Jeżeli wnioskodawca nie uczestniczył w podobnym działaniu (133) w starym PROW otrzymuje dodatkowe 3 pkt.

Pierwszy termin naboru wniosków planowany jest na czerwiec 2016 roku.

5. Program Operacyjny INTELIGENTNY ROZWÓJ

Działanie 3.3. „Wsparcie promocji oraz internacjonalizacji innowacyjnych przedsiębiorstw”

Działanie ma na celu wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw w promocji marek produktowych – (Go to Brand.pl) Marka Polskiej Gospodarki uczestniczących w branżowych programach promocji oraz programach promocji o charakterze ogólnym.

Intensywność wsparcia uzależniona od posiadanego statusu

• Mikroprzedsiębiorstwa: do 85%,
• Małe przedsiębiorstwa: do 80%,
• Średnie przedsiębiorstwa: do 75%.

Znaczącym ułatwieniem jest brak konieczności posiadania Planu Rozwoju Eksportu, a wsparcie skierowane jest zarówno dla początkujących eksporterów, jak i przedsiębiorstw z wieloletnią tradycją eksportową.

Pomoc można otrzymać na określony katalog imprez wystawowych (branżowych i ogólnych).

Refundacją kosztów objęte są wydatki związane z:

• wynajmem, budową i obsługą stoiska wystawowego (do 50% – pomoc publiczna) – pozostałe wydatki objęte są pomocą de minimis (do 50%);
• delegacjami i zakwaterowaniem pracowników przedsiębiorcy uczestniczącego w targach i misjach gospodarczych;
• transportem i ubezpieczeniem w związku z udziałem w targach;
• opłatami rejestracyjnymi, w tym rezerwacji miejsca wystawowego na targach;
• wpisami do katalogu targowego;
• udziałem w seminariach, kongresach i konferencjach;
• kosztami informacyjno-promocyjnymi projektu.

Instrument ukierunkowany jest na promowanie polskich marek produktowych poprzez Markę Polskiej Gospodarki przy zaangażowaniu przedsiębiorstw:

• posiadających innowacyjny produkt/usługę/markę produktową, która ma szanse stać się marką globalną, rozpoznawalną na rynkach zagranicznych,
• prowadzących działalność eksportową,
• prowadzących samodzielną działalność badawczo-rozwojową,
• które zakupiły/wdrożyły odpowiednie rozwiązania innowacyjne.

W tym programie zwraca uwagę zasada uproszczonej formy rozliczeń z zastosowaniem zaliczki i zbiorczego zestawienia kosztów.

Działanie obsługiwane jest przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości.

Wielkość dotacji określa mapa pomocy regionalnej.

Najbliższy nabór z budżetem 200 mln PLN planowany jest na październik/listopad 2016 roku.

6. PROGRAM OPERACYJNY POLSKA WSCHODNIA

Działanie 1.4 „WZÓR NA KONKURENCJĘ”

Dotacja dotyczy przedsiębiorstw spełniających łącznie co najmniej 7 warunków:

1. Przedsiębiorstwo należy do kategorii Małych/Średnich – do 250 osób zatrudnionych i którego roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro, a/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów euro z uwzględnieniem zalecenia Komisji Europejskiej nr 2003/361/WE o jednostkach niezależnych, partnerskich i związanych.
2. Przedsiębiorstwo działa nie mniej niż jeden rok obrachunkowy.
3. Znajduje się w dobrej (wskaźnikowo) kondycji finansowej.
4. Zatrudnia nie mniej niż 5 pracowników – we wszystkich formach zatrudnienia.
5. Osiąga przychody ze sprzedaży nie mniejsze niż 600 tys. PLN rocznie (wartości średnioroczne liczone dla ostatnich 3 lat).
6. Działa na ternie Polski Wschodniej tj. województw:

– lubelskiego,

– podkarpackiego,

– podlaskiego,

– świętokrzyskiego,

– warmińsko-mazurskiego.

7. Wpisuje się w zakres regionalnych inteligentnych specjalizacji wspólnych dla co najmniej dwóch województw.

Gospodarka żywnościowa (w tym mleczarstwo) zostało wpisane jako inteligentna specjalizacja we wszystkich województwach:

– lubelskim (biogospodarka),

– podlaskim (biogospodarka),

– świętokrzyskim (zdrowa żywność),

– warmińsko-mazurskim (żywność wysokiej jakości),

– podkarpackim (wysoka jakość życia – zrównoważone rolnictwo i przetwórstwo).

Działanie 1.4 Programu Operacyjnego Polska Wschodnia „Wzór na konkurencję” jest obsługiwane centralnie przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i jest dwuetapowe:

ETAP I – obejmuje przeprowadzenie audytu wzorniczego u beneficjenta i opracowanie strategii wzorniczej (nabór od 20.10 do 30.12.2015 r.) – następny nabór lipiec/wrzesień 2016 r.;

ETAP II – obejmuje wdrożenie strategii wzorniczej opracowanej w ramach Etapu I, tj. przeprowadzenie działań z wykorzystaniem procesów projektowania, których końcowym rezultatem będzie wprowadzenie na rynek innowacji (nabór w końcu 2016 roku).

Przedmiotem dotacji jest przeprowadzenie audytu wzorniczego oraz opracowanie strategii wzorniczej, czego następstwem będzie wdrożenie tej strategii w zakładzie. Jeśli w wyniku tych działań powstanie innowacja produktowa, dotacja dotyczyć będzie nie tylko wykonania audytu i opracowania strategii, ale także wydatków związanych z zakupem wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych (np. pakowaczka).

Należy pamiętać o stosowanej w tym programie definicji INNOWACJI (OECD):

„ … wprowadzenie do praktyki w gospodarce nowego lub znacząco ulepszonego rozwiązania w odniesieniu do produktu (wyrobu lub usługi) procesu, marketingu lub organizacji…” a poprzez INNOWACJĘ PRODUKTOWĄ …wprowadzenie przez przedsiębiorstwo nowego towaru, usługi lub znaczące ulepszenie oferowanych uprzednio towarów i usług w odniesieniu do ich charakterystyk lub przeznaczenia…”

Podstawowe zasady Działania 1.4 etap I to;

1. Wybór wykonawcy audytu wzorniczego przez wnioskodawcę musi nastąpić przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wybór wykonawcy musi zostać przeprowadzony zgodnie z wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków.
2. Poprawność procedury wyboru wykonawcy audytu oraz jego potencjał i zasoby podlegają ocenie zgodnie z kryteriami obowiązującymi dla Etapu I działania 1,4 PO PW.
3. Wnioskodawca przed złożeniem wniosku o dofinansowanie musi zawrzeć umowę warunkową z wykonawcą.
4. Koszty kwalifikowalne obejmują koszty usług doradczych świadczonych przez doradców zewnętrznych związanych z przeprowadzeniem audytu wzorniczego i opracowaniem strategii wzorniczej.
5. Usługi doradcze nie mogą mieć charakteru ciągłego ani okresowego oraz nie mogą być związane z bieżącą działalnością operacyjną.
6. Wskazany wykonawca posiada potencjał niezbędny do należytego świadczenia usług oraz zapewnia ich realizację przez osoby posiadające niezbędne kwalifikacje.

Wysokość dotacji dla I etapu (audyt i strategia wzornicza) to 85%, ale nie więcej niż 100 tys. PLN (de minimis).

Wysokość dotacji dla II etapu (wdrożenie strategii) to 70%, ale nie więcej niż 3 mln PLN (dotacja nie sumuje się z innymi limitami np. z PROW) – w tym zakup środków trwałych np. maszyn i urządzeń pakujących czy projektów lub licencji.

Jest to nowa, bardzo ciekawa możliwość zdobycia niemałych, dodatkowych funduszy na ujednolicenie szaty graficznej, opracowanie nowych opakowań dla istniejących produktów, wprowadzenie całkowicie nowego asortymentu czy znaczne unowocześnienie potencjału maszyn pakujących dla co najmniej kilkunastu zakładów mleczarskich ze ściany wschodniej.

REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE

– 16 programów regionalnych obsługiwanych przez właściwe terytorialnie Urzędy Marszałkowskie.

Każde województwo w swoim Regionalnym Programie Operacyjnym przewidziało różne wielkości środków i różne mechanizmy ich rozdzielnictwa dla promocji i reklamy także produktów przetwórstwa spożywczego. Teraz, kiedy mleczarstwo może ubiegać się we wszystkich programach o pomoc na swoją działalność i kiedy praktycznie zlikwidowano linię demarkacyjną pomiędzy Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich a innymi programami, można w formie konkursowej ubiegać się także o dotacje na szczeblu wojewódzkim.

Szczegółowe informacje zawarte są na odpowiednich do miejsca prowadzonej działalności stronach internetowych Urzędów Marszałkowskich lub ich Jednostek Wdrażających.

Wiesław Wasilewski
funduszepomocowe@wp.pl