Fundusz Promocji Mleka przedstawił aktualny stan branży
10.01.2023 -
Fundusz Promocji Mleka opracował Strategię promocji dla branży mleka i przetworów mlecznych na rok 2023. Wstępem do całej strategii jest przedstawienie aktualnego stanu polskiego mleczarstwa.
Sytuacja na rynku rolnym
Według szacunków globalna produkcja rolnicza w 2021 r. była mniejsza niż w roku poprzednim – o 1,3% (po wzroście w 2020 r. o 1,7%). Ograniczeniu uległa produkcja zwierzęca (o 4,0% wobec wzrostu o 2,3% rok wcześniej), przy zwiększeniu produkcji roślinnej (o 1,2%, tj. podobnie jak w 2020 r.). Spadek produkcji zwierzęcej wynikał ze zmniejszonej produkcji żywca drobiowego (o 7,2%), jaj kurzych (o 6,6%) oraz żywca wołowego (o 1,3%).
Na rynku rolnym w 2021 r. przeciętne ceny skupu większości podstawowych produktów rolnych były znacznie wyższe niż rok wcześniej. Spadły jedynie ceny żywca wieprzowego i ziemniaków. W 2021 r. ceny wszystkich podstawowych środków do produkcji rolnej były wyższe niż w roku poprzednim. W największym stopniu wzrosły ceny nawozów mineralnych lub chemicznych oraz wapniowych – przeciętnie o 70,1%. Dużo wyższe niż w 2020 r. były również ceny paliw, olejów i smarów technicznych – o 28,3% oraz pasz – o 16,5%.
Więcej niż w poprzednim roku płacono także za maszyny i narzędzia rolnicze oraz obsługę maszynową produkcji rolniczej i ogrodniczej – po 13,2%, a także za materiały budowlane – o 10,4%. W najmniejszym stopniu wzrosły ceny nasion siewnych, drzewek i sadzonek – o 6,2% oraz środków ochrony roślin i usług weterynaryjnych – po ok. 5%. Do skupu w 2021 r. dostarczono podobną ilość mleka jak rok wcześniej (o 0,4% większą). W grudniu 2021 r. skup mleka był o 1,3% większy niż przed rokiem.
Wysokie ceny mleka i przetworów mlecznych
Na rynku krajowym ceny mleka surowego i przetworów mlecznych utrzymują się na dość wysokim poziomie. W okresie styczeń-grudzień 2021 r. meldunkowy skup mleka wyniósł 12 117,3 mln litrów i był o 0,4% większy od skupu mleka w analogicznym okresie 2020 r. W okresie styczeń-grudzień 2021 r. średnia cena skupu mleka wyniosła 154,27 zł/100 litrów i była wyższa o 13,6% (18,81 zł za 100 litrów) w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku. Średnia cena skupu mleka netto w kwietniu 2022 r. wyniosła 213,47 zł/100 litrów i w porównaniu do kwietnia 2021 roku cena wzrosła o 40,2% (o 61,21 zł za 100 litrów).
Przyczyny wzrostu kosztów produkcji rolniczej
Wzrost kosztów produkcji rolniczej w 2021 roku wynikał głównie ze skutków pandemii. W 2022 roku koszty produkcji nadal rosną, przy czym główną przyczyną tego jest konflikt zbrojny na Ukrainie, ograniczenia w dostawach surowców (szczególnie zbóż, pasz i nawozów), zamknięte granice Chińskiej Republiki Ludowej czy ogólna sytuacja finansowa kraju.
Już teraz mocno odczuwalne są efekty wojny w Ukrainie, a trudno ocenić jest, jakie jeszcze będą globalne skutki tego kryzysu, ale z pewnością odbije się on na polskim mleczarstwie. Spodziewać się należy, że mogą się ucierpieć na tym marki premium, które będą wybierane w drugiej kolejności ze względu na wyższą cenę niż marki podstawowe.
Jednocześnie widoczne jest coraz większe zainteresowanie konsumentów wpływem żywności na zdrowie, odporność organizmu oraz wpływy na środowisko naturalne. W konsekwencji zauważalny jest wzrost zainteresowania produktami postrzeganymi jako produkty pozytywnie wpływające na te aspekty. Przykładowo odzwierciedlone jest to we wzrostach obserwowanych w sektorze rolnictwa ekologicznego.
Zielony Ład i jego wpływ na mleczarstwo
Kolejne wyzwanie to „Zielony Ład” i Strategia „Od Pola do Stołu”, która w największym stopniu będzie miała przełożenie na rolników. Jednakże trzeba pamiętać, że ostatecznie za wszelkie ambicje klimatyczne i zmiany związane z koniecznością zmian w gospodarstwach rolnych, muszą być poniesione przez konsumentów. O tym mówi się otwarcie w całej UE, że koszty Zielonego Ładu poniesie konsument. Istotne jest zatem prowadzenie działań informacyjnych dla konsumentów tak aby byli oni świadomi wymogów wprowadzanych w związku z Zielonym Ładem.
W szczególności istotna jest tu edukacja w zakresie wymogów rolnictwa ekologicznego. Jednocześnie nie możemy uciekać od koniecznych zmian związanych z wprowadzaniem sztucznej inteligencji do sektora rolno - spożywczego. Cyfryzacja i digitalizacja, wykorzystywanie danych elektronicznych i innych to proces, który już rozpoczął się w całej Europie.
Ocenia się, że każde gospodarstwo w 2050 roku generować będzie ogromne ilości danych. Dane te będą gromadzone i ich zadaniem będzie pomoc rolnikom w precyzyjnym zarządzaniu gospodarstwem, monitorowaniu zagrożeń związanych z bezpieczeństwem żywności i innych. To są koszty, które muszą być poniesione, a na które dziś jeszcze nie mamy wskazanych źródeł dofinansowania.
(10.01.2023 za Roman Wieczorkiewicz, portalspozywczy.pl)
