Jakie są prognozy dla eksportu polskich serów?
12.10.2022 -
Marcin Wroński, Zastępca Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, przedstawił strukturę i rozwój polskiego eksportu serów podczas Polskiego Kongresu Serowarskiego, który odbył się w Łochowie w dniach 19-21 września br.
Sery są jednym z głównych produktów eksportowych polskiej branży mleczarskiej. Od struktury i rozmiaru tego eksportu w dużej mierze zależy kondycja finansowa polskich firm mleczarskich - mówił Marcin Wroński, Zastępca Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Wraz z produkcją mleka rosła produkcja serów
W 2021 r. w Unii Europejskiej z dostarczonych do mleczarni 144,4 mln ton mleka zużyto 36% (51,9 mln ton) surowca do wyprodukowania 9,3 mln ton serów. Na przestrzeni ostatnich 10 lat (2011 - 2021) ilość mleka krowiego dostarczanego do mleczarni w UE zwiększyła się o 15%, natomiast wykorzystanie mleka do produkcji serów wzrosło o 18% - z 43,9 mln ton do 51,9 mln ton. Dzięki większemu udziałowi wykorzystania mleka w serowarstwie w 2021 r. w UE wyprodukowano o 16% więcej serów z mleka krowiego niż 10 lat wcześniej.
W Unii Europejskiej wraz ze wzrostem produkcji mleka rosła jego wykorzystanie do produkcji serów. Sery i twarogi są wyrobami o wysokim stopniu przetworzenia i dużym udziale wartości dodanej. W związku z tym wzrost ich produkcji oraz większy eksport przyczyniają się do poprawy wykorzystania zasobów pracy i kapitału w przemyśle mleczarskim - wyjaśniał Marcin Wroński.
Od 2004 r. w UE systematycznie rośnie ilość mleka krowiego dostarczanego do mleczarni, a co za tym idzie – jego wykorzystanie do produkcji serów. W 2021 r. w porównaniu z rokiem 2004 ilość surowca dostarczanego do mleczarni zwiększyła się o 23%, a jego wykorzystanie do produkcji serów – o 39%.
W efekcie produkcja serów z mleka krowiego od 2004 r. wzrosła o 27%. Od 2008 r. średnio w UE do produkcji serów wykorzystuje się 34-36% mleka dostarczanego do mleczarni, co przekłada się na produkcję około 8–9 mln ton sera rocznie.
Produkcja serów w Europie rośnie
Produkcja serów w Unii Europejskiej wykazuje tendencję wzrostową, a kraje członkowskie mieszczą się w czołówce światowych producentów. W całej Unii Europejskiej produkuje się ponad 10 mln ton serów, w tym najwięcej w Niemczech, Francji i Włoszech. Polska z 10% udziałem w unijnej produkcji plasuje się na 4. miejscu.
Przedstawiony slajd dobrze prezentuje wykorzystanie mleka do produkcji serów na rynku unijnym. Produkcja mleka ogółem w Unii Europejskiej w 2020 r. wyniosła nieco ponad 160 mln ton. W strukturze produkcji dominowało mleko krowie, którego udział wynosił nieco ponad 96%. Pozostałe 4% stanowiło łącznie mleko owcze, koźle i bawole.
Z tej ilości do zakładów mleczarskich dostarczono nieco ponad 149 mln ton mleka, czyli 93% produkcji. Zasoby surowca mlecznego będące w dyspozycji zakładów mleczarskich uzupełniane były niewielkim importem. Nieduże wolumeny były też kierowane na eksport. Z posiadanego surowca unijny przemysł mleczarski wyprodukował blisko 112 mln ton produktów mlecznych, takich jak: mleko pitne, sery, masło, proszek mleczny, serwatkę oraz całą gamę galanterii mleczarskiej jaką możemy znaleźć na sklepowych półkach.
Interesująca nas produkcja serów wyniosła 10,3 mln ton, z 9% udziałem w wolumenie wszystkich wyprodukowanych produktów mlecznych.
Produkcja serów rośnie wraz z dostawami mleka
Wykres pokazuje jak od 2004 r. zmieniała się wielkość dostaw i wykorzystanie mleka do produkcji serów oraz sama produkcja serów. Od roku 2011 widoczne jest szybsze tempo wzrostu dostaw mleka do mleczarni, co przy utrzymującym się popycie na sery ma przełożenie również na wzrost produkcji tego asortymentu. Jednocześnie procentowe wykorzystanie surowca do produkcji serów utrzymuje się na stałym poziomie wynoszącym około 35%.
Ile mleka jest przerabiane na sery?
W 2021 r. spośród krajów Unii Europejskiej pod względem wykorzystania mleka krowiego do produkcji serów Polska plasuje się na 10. miejscu, z 35% wykorzystaniem. Zbliżony poziom wykorzystania mleka do produkcji serów mają Francja (35%) i Niemcy (34%), należący do grona największych producentów serów w UE. Natomiast inni znaczący producenci mleka i serów, tj. Włochy i Niderlandy, przeznaczają odpowiednio 64% i 48% surowca na sery.
Z wykresu wynika, że najwięcej, bo 67% mleka krowiego przeznacza do produkcji serów Bułgaria. Należy jednak pamiętać, że wielkość produkcji mleka w Bułgarii wynosi 0,9 mln ton, tj. ponad szesnastokrotnie mniej niż na przykład w Polsce, czy Niderlandach, które są czołowymi producentami serów w UE.
Produkcja serów w Unii Europejskiej w ostatnich latach stale rośnie. W 2021 r. 10% serów wytwarzanych w Unii Europejskiej wyprodukowano w Polsce. Od momentu akcesji Polski do UE krajowa produkcja serów wzrosła o ponad 70%, a ich eksport – ponad trzykrotnie.
Polska stale zwiększa eksport serów
Udział eksportu w krajowej produkcji od akcesji wzrósł z 14% do 29% w 2021 r.
W okresie styczeń-czerwiec 2022 r. Polska wyeksportowała blisko 29 tys. ton serów do krajów trzecich. Wśród krajów UE nasz kraj zajmował 6. miejsce. Wiodącym unijnym eksporterem serów do krajów trzecich były Niderlandy. Kolejne miejsca zajmowały: Niemcy, Włochy, Francja i Dania - wyjaśnia Marcin Wroński.
W 2021 r. w strukturze asortymentowej produkcji serów i twarogów dominującą pozycję zajmowały sery twarogowe z 51% udziałem. Kolejne miejsca zajmowały sery podpuszczkowe dojrzewające – 39% i sery topione – 8%.
W porównaniu z 2020 r. nastąpił wzrost produkcji serów i twarogów o 3%, do 509 tys. ton oraz serów podpuszczkowych dojrzewających – o 9%, do 391 tys. ton. W przypadku serów topionych odnotowano spadek produkcji o 4%, do 75 tys. ton.
Udział serów w wartości polskiego eksportu produktów mlecznych od akcesji Polski do UE kształtuje się na poziomie 30–40%. W 2021 r., pomimo wzrostu wpływów uzyskanych ze sprzedaży zagranicznej serów, ich udział w polskim eksporcie produktów mlecznych był nieco mniejszy niż przed rokiem i wyniósł 35,2% wobec 35,5% w roku 2020 - mówi wicedyrektor KOWR.
Wartość eksportu mleczarskiego przekroczyła 2 miliardy euro
Udział eksportu produktów mlecznych w wartości eksportu towarów rolno–spożywczych w ostatnich ośmiu latach kształtował się na poziomie 7-8%. W okresie siedmiu miesięcy 2022 r. wartość eksportu produktów mlecznych wyniosła 2,2 mld EUR, co stanowiło 8% udziału w eksporcie rolno-spożywczym. W tym czasie wartość eksportu serów ukształtowała się na poziomie 666 mln EUR, z 30% udziałem w wartości eksportu produktów mlecznych z Polski.
W 2021 r. z Polski wyeksportowano 288 tys. ton serów i twarogów. W strukturze asortymentowej dominującą pozycję zajmowały sery podpuszczkowe dojrzewające z 60% udziałem, a eksport serów świeżych, serwatkowych i twarogu stanowił 40% udziału.
Utrzymuje się wzrostowa tendencja eksportu serów z Polski. Od akcesji Polski do UE wolumen eksportu serów wzrósł 3,5–krotnie do 288 tys. ton w 2021 r. - wskazuje Marcin Wroński.
(12.10.2022 za Roman Wieczorkiewicz, portalspozywczy.pl)
