Jakie trendy w mleczarstwie dostrzega Fundusz Promocji Mleka?
12.01.2023 -
Fundusz Promocji Mleka opracował Strategię promocji dla branży mleka i przetworów mlecznych na rok 2023. Pierwszą częścią tej strategii jest przedstawienie aktualnej sytuacji w polskim mleczarstwie.
Polskie mleczarstwo zmienia się nieustannie
W 2021 r. branża mleczarska kontynuowała procesy restrukturyzacji. Szacuje się, że liczba gospodarstw rolnych utrzymujących krowy wynosi ok. 170 tys., w tym 90-95 tys. podmiotów dostarcza surowiec do przemysłu mleczarskiego. Postępuje koncentracja i modernizacja produkcji mleka w średnich i dużych gospodarstwach rolnych.
Rozdysponowanie produkcji mleka surowego w coraz większym stopniu odbywa się poprzez kanały rynkowe, rośnie skup przez przemysł mleczarski, a spada sprzedaż bezpośrednia i zużycie w gospodarstwach rolnych. W 2021 roku ze względu na mniejszą produkcję mleka, dostawy surowca mlecznego do zakładów wyniosą 12.150 mln litrów i będą nieznacznie większe niż przed rokiem (ok. 0,3%).
W Polsce w 2021 r. kontynuowany był spadek pogłowia krów mlecznych. W grudniu 2021 r. stado tych zwierząt liczyło 2.035 tys. szt. i było o 4,3% (o 90,5 tys. szt.) mniejsze niż rok wcześniej.
Ile mleka produkuje się w Polsce
Z każdym rokiem wzrasta wydajność krów mlecznych, w 2021 r. wynosiła ona 6570 litrów, o 111 litrów więcej niż w roku ubiegłym i o 533 litrów więcej niż w roku 2016.
W 2021 r., według prognoz, produkcja mleka w kraju wyniesie ok. 14.250 mln litrów i będzie o ok. 1% mniejsza niż przed rokiem. Wzrost mleczności krów nie zrekompensuje spadku pogłowia. Do zahamowania długookresowej wzrostowej tendencji produkcji mleka przyczyni się również pogorszenie relacji cenowych pomiędzy ceną skupu mleka, a ceną skupu zbóż. Pogorszenie tej relacji może być jednym z powodów redukcji pogłowia krów, gdyż koszty produkcji mleka surowego wzrastają szybciej niż ceny surowca mlecznego.
Wyniki produkcyjne poszczególnych grup asortymentowych
W 2021 r. polski przemysł mleczarski utrzymywał produkcję większości trwałych artykułów na poziomie wyższym niż przed rokiem.
Produkcja mleka płynnego przetworzonego (łącznie z mlekiem przerzutowym) w grudniu 2021 r. wyniosła 294,2 mln litrów i była większa o 1,6% niż w grudniu 2020 r. W stosunku do poprzedniego miesiąca wzrosła o 7,4%. W 2021 r. wyprodukowano 3.428,3 mln litrów mleka spożywczego i było to o 0,1% więcej niż w 2020 r.
Produkcja śmietany normalizowanej do bezpośredniej konsumpcji w grudniu 2021 r. wyniosła 18,7 mln litrów i była o 2,1% mniejsza niż w listopadzie ub.r. oraz o 8,7% większa niż w grudniu 2020 r. W 2021 r. wyprodukowano 224,7 tys. litrów śmietany normalizowanej i było to o 6,7% więcej niż w 2020 roku.
Produkcja jogurtu w grudniu 2021 r. wyniosła 24,7 mln litrów i była o 16,0% mniejsza niż produkcja odnotowana w poprzednim miesiącu oraz o 1,0% większa niż produkcja w analogicznym miesiącu poprzedniego roku. W 2021 r. wyprodukowano 359,2 tys. Litrów jogurtu i było to o 0,4% mniej niż w 2020 roku.
W grudniu 2021 r. wyprodukowano 42,8 tys. ton sera twarogowego. Produkcja sera twarogowego była o 1,4% mniejsza niż przed miesiącem oraz o 10,6% większa niż w analogicznym miesiącu poprzedniego roku. W 2021 r. wyprodukowano 499,6 tys. ton sera twarogowego i było to o 4,0% więcej niż w 2020 roku.
Produkcja sera topionego w grudniu 2021 r. wyniosła 5,9 tys. ton i było o 2,1% mniej niż w analogicznym miesiącu 2020 r. oraz o 4,8% mniej niż przed miesiącem. W 2021 r. Produkcja tego rodzaju sera wyniosła 72,6 tys. ton i było to o 3,9% mniej niż w 2020 roku.
Produkcja sera podpuszczkowego dojrzewającego w grudniu 2021 r. wyniosła 30,9 tys. ton było to 4,4% więcej niż w listopadzie 2021 r. oraz o 8,2% więcej niż w grudniu 2020 r. Według miesięcznych danych GUS produkcja masła w grudniu ub.r. wyniosła 22,7 tys. ton i była o 21,4% większa niż w listopadzie 2021 r. oraz o 5,8% większa niż w analogicznym miesiącu 2020 r.
Według danych GUS w grudniu 2021 r. wyprodukowano 14,9 tys. ton mleka w proszku ogółem i było to o 41,9% więcej niż w przed miesiącem oraz o 11,3% mniej niż przed rokiem. W całym 2021 r. wyprodukowano 185,4 tys. ton proszków mlecznych i było to o 3,0% mniej niż w 2020 r.
Produkcja pełnego mleka w proszku w grudniu 2021 r. wyniosła 3,6 tys. ton i była o 21,1% większa niż w grudniu poprzedniego roku oraz była o 63,6% większa niż przed miesiącem. Produkcja w 2021 r. wyniosła 26,6 tys. ton i była o 0,5% mniejsza niż rok wcześniej.
Produkcja serwatki płynnej i proszkowanej w grudniu 2021 r. wyniosła 120,3 tys. ton i była o 1,1% mniejsza niż produkcja w listopadzie 2021 r. oraz o 14,5% mniejsza niż w grudniu 2020 r. W 2021 r. wyprodukowano 1.456,2 tys. ton serwatki i było to o 11,8% mniej niż w poprzednim roku.
Konsekwencje Covid-19 i wojny na Ukrainie
W 2022 r. sytuacja na krajowym rynku mleka będzie determinowana przede wszystkim przez utrzymującą się pandemię wywoływaną przez COVID-19, wojnę na Ukrainie oraz kryzys na światowych rynkach.
Jakie trendy dostrzega FPM?
Obserwowany jest rozwój kilku trendów na polskim rynku konsumenckim. Między innymi coraz więcej firm mleczarskich w Polsce wprowadza oznakowanie produktów mleczarskich jako wolnych od GMO, aby spełnić wymogi konsumentów, zapewniając im produkty najwyższej jakości. Przejście na takie wyroby, wymaga stosowania przez rolników pasz wolnych od organizmów genetycznie zmodyfikowanych, a także kontroli ze strony przedsiębiorstwa skupującego mleko.
Polskie mleczarnie muszą podążać za trendami i opracowywać coraz to nowe, bardziej innowacyjne produkty. Warto wspomnieć, że certyfikowane ekologiczne mleko jest automatycznie wyprodukowane bez GMO, co jest istotnym aspektem podczas uzyskiwania certyfikatu. Przykładem takich artykułów są m.in. wyroby funkcjonalne dla sportowców czy produkty bez laktozy.
Rośnie na znaczeniu również obszar ekologicznej produkcji mleczarskiej i coraz więcej firm rozpoczyna działalność w tym zakresie. W grudniu 2021 r. skup ekologicznego mleka krowiego w Polsce wynosił 3,24 tys. Ton co w porównaniu do listopada 2021 r. ze skupem 3,23 tys. ton pokazuje niewielki wzrost. Poziom krajowej produkcji jest jednak niewystarczający i część zakładów kupuje mleko ekologiczne poza granicami Polski.
Działania FPM i oczekiwania konsumentów muszą być spójne
Oczekiwania konsumenckie i budowanie trendów przez branżę mleczarską muszą być ze sobą spójne i kompatybilne, by móc w jak najlepszy sposób spieniężyć wytworzony produkt. Dlatego po stronie branży należy kłaść mocny nacisk na tworzenie i kreowanie nawyków żywieniowych, gdzie mleko i produkty mleczne będą stanowiły znaczący udział w diecie.
- Ważnym elementem w trendach jest zapewnienie zarówno producentom, przetwórcom jak i konsumentom funkcjonowania zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu i Strategii „Od Pola do Stołu”. To ogromne wyzwanie, dlatego konieczne jest mocne kładzenie nacisku na ten aspekt - czytamy Strategii FPM
(12.01.2023 za Roman Wieczorkiewicz, portalspozywczy.pl)
