Perspektywy dla rynku mleczarskiego w Polsce i na świecie do końca br.
19.10.2023 -
W ostatnich latach rynek mleczarski zarówno w Polsce, jak i na całym świecie, przeszedł znaczące zmiany. Dynamika rynkowa, rosnące wymagania konsumenckie, globalne wyzwania ekonomiczne i klimatyczne wpłynęły na kształtowanie się przyszłości tej branży. Jakie więc są perspektywy dla sektora mleczarskiego w najbliższych miesiącach?
Spadek eksportu
Polska znajduje się na trzecim miejscu w Unii Europejskiej (za Niemcami i Francją), pod względem wielkości pogłowia krów mlecznych oraz ilości produkowanego surowca, jednocześnie zajmując 12 pozycję w skali światowej. Dodatkowo Dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) pokazują, że od stycznia do maja 2023 roku skup mleka w Polsce wzrósł o 1,5% w porównaniu do poprzedniego roku. To wydaje się być obiecującym sygnałem, zwłaszcza w obliczu prognozowanej przez FAO spadku unijnej produkcji mleka o 0,2% w 2023 roku. Niemniej jednak, mimo pozytywnych wskaźników, wartość eksportu nabiału spadła o 1,6% w porównaniu do roku poprzedniego, co wskazuje na pewne trudności w branży (w pierwszych pięciu miesiącach wyniósł zaledwie 1 mld euro, kiedy jego wartość w 2022 roku osiągnęła 3,6 mld).
Aktywność Chin na rynku
Na ceny produktów mleczarskich zarówno w Polsce, jak i na całym świecie mają wpływ Chiny, które jako jedna z największych gospodarek świata, odgrywają ogromną rolę w kształtowaniu popytu i podaży na światowych rynkach.
- Rozwój gospodarczy Chin i ich rosnące zainteresowanie importem produktów mleczarskich stanowią dla producentów mleczarskich z całego świata ogromną szansę na ekspansję i zwiększenie eksportu. Jednakże z tą szansą wiążą się także pewne ryzyka. Wahania w chińskiej gospodarce, zarówno te wynikające z polityki wewnętrznej, jak i czynniki zewnętrzne, mogą prowadzić do znaczących fluktuacji w popycie na produkty mleczarskie. To z kolei przekłada się na globalne ceny tych produktów - mówi Tomasz Kosiński, Partner w firmie handlowej Foodcom S.A.
Wyzwania klimatyczne branży mleczarskiej
Mimo, że Polska ma silną pozycję w europejskim przemyśle mleczarskim i utrzymuje stabilny popyt na produkty mleczarskie, tempo wzrostu może zostać zahamowane przez globalne wyzwania, m.in. postępujące zmiany klimatyczne.
- Globalne ocieplenie przyczyniło się do znaczących zaburzeń w klimacie na całym świecie, wywołując susze, obfite opady deszczu i powodzie w różnych regionach. Te ekstremalne zjawiska pogodowe mają bezpośredni wpływ na dostępność pasz i jakość żywienia zwierząt, co w konsekwencji oddziałuje na produkcję mleka oraz ogólną wydajność gospodarstw rolnych. Branża mleczarska, podobnie jak wiele innych, musi teraz dostosowywać się do tych wyzwań klimatycznych, aby utrzymać efektywność swojej działalności – dodaje Tomasz Kosiński.
W tym kontekście, choć konieczność wdrożenia polityki Zielonego Ładu może okazać się kluczowa dla przyszłości sektora, zwiększając świadomość sektora w zakresie zmian klimatycznych, to już dziś wiadomo, że realizacja projektu może postawić opłacalność produkcji wielu gospodarstw rolnych pod znakiem zapytania i zmniejszyć zainteresowanie produkcją zakładów przetwarzających mleko.
Przejęcia w branży mleczarskiej
Wahania cen energii, wojna na Ukrainie, inflacja - sektor mleczarski musi uwzględnić wszystkie czynniki, aby zachować swoją konkurencyjność. Jednak trudne warunki gospodarcze w rożnym stopniu wpływają na funkcjonowanie przedsiębiorstw, co w wielu przypadkach doprowadziło do ich konsolidacji.
- Chociaż nabyliśmy pewne doświadczenia w radzeniu sobie z takimi wyzwaniami, to niepewność rynkowa uniemożliwia długoterminowe planowanie działań. W obecnej sytuacji rynkowej mniejsze przedsiębiorstwa napotykają na znaczne trudności z utrzymaniem płynności finansowej i konkurencyjności. W rezultacie sektor może w dalszym ciągu ulegać procesom konsolidacji, a mniejsze podmioty będą koncentrować się wokół większych uczestników rynku – komentuje ekspert.
Wzrost na rynku produktów roślinnych
Perspektywy przemysłu znacząco zależą od jego zdolności do adaptacji do zmieniających się warunków na rynku oraz ewoluujących oczekiwań konsumentów. Dlatego warto zwrócić również uwagę na rosnący trend związanego z produktami roślinnymi jako konkurencyjną alternatywą dla tradycyjnych produktów mlecznych. W Polsce, w roku 2022, sprzedaż napojów roślinnych osiągnęła poziom 387 milionów złotych, co stanowiło 10% całkowitej sprzedaży w kategorii mleka. Ten trend jest przede wszystkim napędzany przez młodsze pokolenia konsumentów, które coraz bardziej przykładają wagę do kwestii zrównoważonego rozwoju i środowiskowych aspektów produktów spożywczych.
Transformacja polskiego mleczarstwa
W opinii Tomasza Kosińskiego, rynek mleczarski w Polsce znajduje się w fazie transformacji. Z jednej strony, zwiększona świadomość konsumentów w kwestii zrównoważonego rozwoju sprzyja produktom roślinnym, stanowiąc dla tradycyjnej branży mleczarskiej zarówno zagrożenie, jak i okazję do dywersyfikacji oferty. Z drugiej strony, wahania ekonomiczne oraz trudności związane ze zmianami klimatycznymi są wyzwaniem dla producentów. Jednak Polska, dzięki swojej silnej pozycji w produkcji mleczarskiej, ma szansę przekształcić te wyzwania w możliwości – poprzez inwestycje w badania, innowacje i adaptację do nowych warunków rynkowych. W nadchodzącym czasie kluczem do sukcesu będzie zdolność branży do elastycznego reagowania na zmieniające się otoczenie, jednocześnie dbając o zachowanie wysokiej jakości.
(19.10.2023 za Roman Wieczorkiewicz, portalspozywczy.pl)
