Sektor Mleczarski w Świetle Przepisów Unijnych po Zniesieniu Kwotowania Mleka

04 maja 2015 r.

W niektórych krajach członkowskich Unii Europejskiej obowiązują kontrakty między producentami a przetwórcami. W prezentacji przedstawione zostały pewne zasady, jakie te państwa przyjęły przy podpisywaniu kontraktów. Sytuacja jest bardzo zróżnicowana. Są kraje, w których długość kontraktów wynosi 6 miesięcy, rok, a są i dłuższe.

Jest również zdefiniowana wielkość organizacji producenckich, grup producenckich. Istnieją również uregulowania dotyczące organizacji międzybranżowych. W przypadku Polski ten element nie występuje. Zastanawiano się, czy po zniesieniu kwotowania niektóre kraje nie będą rozważały możliwości wprowadzenia kontraktów obowiązkowych, które w pewnym sensie mogą chronić rynek krajowy. Wobec obecnego stanu, gdy nie ma kontraktów, to podmioty skupowe z zewnątrz mogą wejść na rynek Polski i kupować mleko. Będzie to o tyle łatwiejsze, że często ceny, które oferują, są o 2-3 eurocenty wyższe. Można więc obawiać się, że w niektórych rejonach przygranicznych producenci będą mieli problem z zapewnieniem odpowiedniej ilości mleka dla naszych przetwórni, o ile nie zwiążemy w jakiś sposób rolników kontraktami z przetwórcami. Jest to może mniejsze niebezpieczeństwo dla spółdzielni, choć takie ryzyko też istnieje, jednak bardziej dotyczy to podmiotów prywatnych.

Wśród naszych sąsiadów kontrakty obowiązuję na Litwie i w Słowacji. Nie obowiązują w Niemczech i Czechach. Tak więc w przypadku tych wszystkich krajów mleko może swobodnie płynąć do Polski. Natomiast mleko może swobodnie wypływać z Polski tylko do Niemiec i Czech. W przypadku sprzedaży mleka podmiotom na Litwie i Słowacji muszą być zawarte kontrakty między naszym producentem mleka a podmiotem skupowym w danym kraju.

Obowiązkowe Kontrakty (Art. 148 CMO) (Milk Package Implementation, DG Agriculture European Commission, 22 April 2015)

• Kontrakt pisemny/Obowiązkowa oferta
• Minimalny okres trwania (miesiące, lata)
• Etapy w których obowiązuje
• Prawodawstwo krajowe (przyjęte)
•  

CY – kontrakty obowiązkowe tylko dla uznanych Organizacji Producentów, Stowarzyszeń Organizacji Producentów i Organizacji Międzybranżowych

Minimalne kryteria dla OP (Art. 161(1)(b) CMO) (Milk Package Implementation, DG Agriculture European Commission, 22 April 2015)

• Liczba rolników
• Produkcja rynkowa x 1000 t (skumulowana, o ile nie wykazano inaczej)
• Prawodawstwo krajowe (data; planowane lub przyjęte)

BE: Flandria: 40 rolników, 10 BIO-rolników;  Walonia: 20 rolników

EE: 5% produkcji Estonii

ES: Owce i kozy 30 000 t;

Baleary i Wyspy Kanaryjskie oraz pewne oznaczenia jakościowe: krowie 10 000 t,

owcze/kozie 1000 t

FR: Krowie dla produktów PDO/PGI 25 rolników lub 7000 t; specjalne zasady jeżeli

członkowie OP dostarczają co najmniej 55% do tego samego kupującego,

Minimalne kryteria dla APO (Stowarzyszeń Organizacji Producentów) (Art. 156(2) CMO) (Milk Package Implementation, DG Agriculture European Commission, 22 April 2015)

• Liczba rolników
• Produkcja rynkowa x 1000 t (skumulowana aktualnych członków)
• Prawodawstwo krajowe (data; planowane lub przyjęte)

• Organizacje międzybranżowe IBOs (Art 163(1) CMO) (Milk Package Implementation, DG Agriculture European Commission, 22 April 2015)

• „Znaczący udział” (Art 163(1)(c) CMO) zdefiniowany jako:
  • BG – co najmniej 10% krów mlecznych i co najmniej 10% produkcji i/lub udziału w rynku
  • DE: istotny udział w aktywności gospodarczej na poziomie regionalnym
  • ES: co najmniej 51% udział w każdym etapie łańcucha dostaw lub działalności gospodarczej
  • FR: organizacje najbardziej reprezentatywne dla produkcji i przetwarzania
  • HR: ważna rola w działalności gospodarczej /w jednym lub kilku regionach
  • LV: dla członków producentów co najmniej 500 t dostarczonego mleka (całkowita),

dla członków przetwórców co najmniej 5000 t  mleka przerobionego (całkowita), dla członków handlowców co najmniej 142 280 euro obrotu (każdy handlowiec)

NL – dla producentów, co najmniej 25% i co najmniej 25% dla innych uczestników łańcucha mlecznego

• AT: co najmniej połowa obrotu produkcji, przetwarzania i marketingu (handlu) wyrażona w euro
• PT: w każdym segmencie co najmniej: 20% czynników ekonomicznych i 20% wielkości produkcji
• RO: inicjatywa co najmniej 1/3 organizacji łańcucha mlecznego
• SK: co najmniej 33% działalności gospodarczej

• Zgłoszono uznanie IBO: ES 1; FR 4, HU 1; PT 1, NL 1
• DK, PL raporty nie dotyczą; UK nie ma zainteresowania

Art. 210 (=177a sCMO) umowa IBO: dwie notyfikacje IBO z FR

prof. Andrzej Babuchowski Radca Minister SPRPUE