EFRWP – platforma wymiany podglądów i łączenia środowisk rolniczych
Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej od początku swojego istnienia, tj. od ponad 30 lat stara się rozwijać polską wieś. Efekty pierwszych programów Fundacji, które początkowo koncentrowały się na wsparciu inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, szybko zaczęły być dostrzegane przez mieszkańców obszarów wiejskich.
Dzięki dotacjom i kredytom na gazyfikację i telefonizację tylko w latach 1990-94 na terenach wiejskich powstało 120 tys. przyłączy telefonicznych oraz ponad 300 tys. przyłączy gazowych – 90% ze wszystkich przyłączy gazowych, zrealizowanych w tym okresie na terenach wiejskich. EFRWP dotowała również budowę dróg wiejskich oraz budowę, modernizację i wyposażenie szkół, ośrodków zdrowia i wiejskich składowisk odpadów.
Równolegle do działań wspierających przedsięwzięcia infrastrukturalne Fundacja aktywnie włączyła się w proces przemian polskiego rolnictwa, finansując szereg inwestycji w jego otoczeniu. Celem Fundacji było stworzenie mechanizmów, które będą sprzyjać napływowi kapitału na tereny wiejskie oraz tworzeniu miejsc pracy poza sektorem produkcji rolniczej.
Dzięki preferencyjnym
kredytom rolniczym wybudowano, m.in. 140 młynów, 300 piekarni, 300 masarni, 140 mikro mleczarni, 46 przetwórni owoców i warzyw, 37 wytwórni makaronów czy 430 budynków inwentarskich, a blisko 3000 rolników zakupiło maszyny i narzędzia do swoich gospodarstw.
Wraz ze zmianami, jakie następowały na terenach wiejskich po 1990 roku, zmieniał się również obszar działań Fundacji oraz ich adresaci. Przełomem okazał się rok 2004 i wstąpienie Polski do Unii Europejskiej, która w dużym stopniu przejęła finansowanie inwestycji infrastrukturalnych.
– Doświadczenia wyniesione z pierwszych lat pokazały nam, że obok inwestycji tzw. twardych, mieszkańcy obszarów wiejskich potrzebują wsparcia w budowaniu aktywnej lokalnej wspólnoty. Naszą odpowiedzią było wprowadzenie nowatorskich programów edukacyjnych, a następnie prospołecznych, pomagających rozwijać i pobudzać aktywność społeczności wiejskich. Jednocześnie polska wieś potrzebowała głosu, który będzie reprezentował ją zarówno na arenie międzynarodowej, jak i poruszał tematy trudne, ale niezbędne do jej dalszego rozwoju, dlatego powstał Forum Inicjatyw Rozwojowych i spotkania w Jasionce, które w 2017 roku przerodziły się w Europejskie Forum Rolnicze – stwierdził Artur Balazs.
Fundacja EFRWP od lat, wspólnie z Ministerstwem Rolnictwa (bez względu, kto ministerstwem kieruje), organizuje Europejskie Forum Rolnicze najważniejsze wydarzenia dotyczące przyszłości polskiej wsi i aktualnych problemów obszarów wiejskich. Forum jest platformą wymiany poglądów i głosów wszystkich stron sceny politycznej i społecznej. Biorą w nich udział goście ze świata europejskiej polityki. Dzięki współpracy z Ministerstwem Rolnictwa w naszych wydarzeniach brali udział, m.in. komisarze Unii Europejskiej: Dacian Cioloș (komisarz rolnictwa w latach 2010-2014), Franz Fischler (komisarz rolnictwa w latach 1995-2004), Phil Hogan (komisarz rolnictwa w latach 2014-2019) ,Janusz Wojciechowski( obecny komisarz do spraw rolnictw), przedstawiciele resortów zajmujących się rolnictwem i rozwojem obszarów wiejskich innych państw UE: Francji, Czech, Litwy, Ukrainy, Słowacji czy Węgier, a także samorządowcy, urzędnicy, przedstawiciele organizacji branżowych i rolniczych, a także naukowcy.
Podczas Forum toczyły się najważniejsze dyskusje o przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej i przyszłości polskiego i europejskiego rolnictwa. W 2019 roku odbyła się debata nt. Wspólnej Polityki Rolnej UE w nowej perspektywie budżetowej z udziałem, m.in. Komisarza UE ds. Rolnictwa i Obszarów Wiejskich – Phila Hogana oraz ówczesnego Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi RP – Jana Krzysztofa Ardanowskiego, a także przedstawicieli resortów rolnictwa, m.in. z Hiszpanii, Słowacji, Węgier oraz Czech. W 2022 roku, w którym głównym tematem było bezpieczeństwo żywnościowe wynikające z zagrożeń spowodowanych zmianami klimatu, powodujących nieprzewidywalne i tragiczne dla rolników skutki, pandemią, która doprowadziła do osłabienia gospodarki europejskiej, a przede wszystkim – agresją Rosji na Ukrainę, odbyła się debata o przyszłości polskiej wsi, prowadzona przez Artura Balazsa, w której uczestniczył ówczesny minister rolnictwa i wicepremier Henryk Kowalczyk oraz Władysław Kosiniak-Kamysz, prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego. W tym roku (w marcu 2024) doszło do negocjacji pomiędzy protestującymi rolnikami a stroną rządową oraz podpisania porozumienia.
Europejskie Forum Rolnicze
Od początku swojego istnienia było przestrzenią do rozmów i dyskusji ponad podziałami politycznymi i związkowymi.
– Zawsze w Jasionce podejmowaliśmy i podejmujemy ważne sprawy dla rolnictwa, ważne sprawy dla Polski. Podczas tegorocznego Forum sytuacja rolników jest trudna. Ale nie może być dyskusji i ustaleń bez rolników. Dlatego dziękuję Fundacji za zorganizowanie tego spotkania, ale też za wszystkie poprzednie konferencje w Jasionce, bo dzięki nim możemy się spotkać przy jednym stole i dyskutować merytorycznie o sprawach najważniejszych dla rolników, dla polskiego rolnictwa i dla naszego bezpieczeństwa. – Czesław Siekierski, minister rolnictwa podczas Europejskiego Forum Rolniczego w marcu 2024.
W 2016 roku Fundacja zainicjowała również cykl konferencji „Energetyka, Środowisko, Rolnictwo”, w ramach której poruszane są najistotniejsze tematy związane z odnawialnymi źródłami energii, ochroną wód i klimatu. W opiniotwórczych panelach dyskusyjnych biorą udział przedstawiciele polskiej i europejskiej polityki, agencji i spółek państwowych, samorządowców oraz naukowców.
W 2022 roku, w obliczu widma kryzysu energetycznego w Europie po agresji Rosji na Ukrainę, wspieranie rozwoju odnawialnych źródeł energetycznych było jednym z najistotniejszych zagadnień, dla których należało szukać pilnych, a zarazem efektywnych rozwiązań. Dlatego podczas konferencji „Energetyka, Środowisko, Rolnictwo” rozmawialiśmy o tych tematach w międzynarodowym gronie – w dyskusji wzięli udział: Henryk Kowalczyk – ówczesny wicepremier RP, minister odpowiedzialny za rolnictwo i energetykę na obszarach wiejskich, Norbert Lins – przewodniczący parlamentarnej Komisji ds. rolnictwa i rozwoju wsi (AGRI), Teresa Czerwińska – wiceprezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Jerzy Buzek – przewodniczący Rady Programowej Fundacji EFRWP, członek komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii PE oraz Narcis de Carreras Roques – prezes GD4s.
Fundacja EFRWP, kierując się dobrem rolników i stawiając ich interesy na pierwszym miejscu, wypracowuje w ramach Forum Inicjatyw Rozwojowych (FIR) rozwiązania i stanowiska istotne z punktu widzenia obszarów wiejskich i rolnictwa. W ramach FIR powoływane są zespoły skupiające niezależnych ekspertów i specjalistów. Działalność FIR koncentruje się na projektach badawczych, przygotowywaniu analiz, raportów i opracowań naukowych, które następnie przekazywane są zarówno rządzącym, jak i opozycji oraz nagłaśniane w środkach społecznego przekazu.
Krzysztof Podhajski
