Wyzwania na rynku mleka
Podczas konferencji Euromlecz 2025, która odbyła się jak co roku w Ciechocinku, Dorota Grabarczyk z PFHBiPM przedstawiła wykład "Wyzwania na rynku mleka"
Wykład Doroty Grabarczyk dotyczył obecnego stanu i wyzwań rynku mleczarskiego w Polsce i na świecie. Na świecie istnieje ponad 110 mln gospodarstw mlecznych, z czego przeciętne liczy zaledwie 3,5 krowy. W Polsce na koniec 2024 r. było 152 tys. gospodarstw z krowami mlecznymi, z czego 80–85 tys. to dostawcy hurtowi. Średnia wielkość gospodarstwa to ok. 13 krów, a średnia wydajność wyniosła 7312 kg mleka rocznie. Pogłowie krów w Polsce spada, ale wydajność i skup rosną – w 2024 r. o blisko 4% r/r.
Gospodarstwa duże (powyżej 100 krów) stanowią tylko 0,8% wszystkich, ale odpowiadają za znaczącą część produkcji. Polska zajmuje 3. miejsce w UE i 12. na świecie pod względem skupu mleka. Eksport mleka i jego przetworów, głównie do krajów UE, stanowi kluczowy element równowagi rynkowej – aż 30% produkcji trafia za granicę. Spożycie krajowe rośnie, ale nie nadąża za produkcją.
Dużym wyzwaniem są czynniki globalne i polityczne, takie jak możliwe cła w USA, dochodzenie antysubsydyjne Chin czy umowa UE–Mercosur. Zagrożeniem są także choroby zwierząt (pryszczyca, niebieski język) oraz zmieniające się preferencje konsumentów, w tym wzrost popularności diet roślinnych.
Federacja prowadzi działania promujące mleko, m.in. badania nad mlekiem A2A2 – bardziej przyjaznym dla osób z nietolerancją. Zidentyfikowano, że ponad 52% krów genotypowanych w Polsce produkuje właśnie takie mleko.
W części końcowej Grabarczyk wskazuje na potrzebę przygotowania się do wyzwań środowiskowych, raportowania ESG, poprawy dochodowości rolników i zatrzymania młodych ludzi na wsi. Polska, dzięki wysokiej jakości mleka i dobrym warunkom środowiskowym, ma potencjał, by być jeszcze silniejszym graczem na globalnym rynku mleczarskim.
