Październik w handlu – związki zawodowe w sporze z sieciami i nowe formaty sklepów
15.11.2018 -
Nowy format sieci IKEA, a także pierwszy w Polsce bezobsługowy sklep Bio Family, ekspansja Media Expert, rozwój sieci Paczkomatów przy sklepach największych marek detalicznych, a także ciągła karuzela kadrowa – to wydarzenia, w które obfitował październik tego roku. Nie można też pominąć sporu, który toczy NSZZ Solidarność z Jeronimo Martins oraz konfliktu wokół umów franczyzowych w Żabce.
Podwójna jakość żywności
Jednym z głównych tematów, którymi żył rynek handlu w październiku tego roku, była podwójna jakość żywności. UOKiK po raz pierwszy porównał jakość produktów oferowanych konsumentom z Polski i Europy Zachodniej. Na 101 produktów, istotne różnice dotyczyły 12. Przykładem mogą być chipsy – niemieckie smażono na oleju słonecznikowym, polskie – na palmowym, a także żelki Haribo – te produkowane na polski rynek mają więcej smaków jabłkowych i cytrynowych, a na niemiecki – truskawkowych i ananasowych, natomiast kawa Nescafe Classic jest mocniejsza u naszych zachodnich sąsiadów. Jednak zdarzało się także, że produkty na rynku polskim były lepsze.
UOKiK sprawdził produkty na dwa sposoby, przy pomocy Inspekcji Handlowej i akredytowanych laboratoriów. Pierwsze testy porównawcze polegały na tym, że pod koniec 2017 roku zakupiono artykuły spożywcze w Polsce i ich odpowiedniki w Niemczech. Drugie testy porównawcze UOKiK przeprowadził w II kwartale 2018 roku, kupując w Polsce żywność, która miała etykiety: po polsku (co znaczy, że była produkowana na nasz rynek) i w obcej wersji językowej (co świadczy o tym, że miała trafić na rynki innych krajów Europy Zachodniej).
Na badanie UOKiK szybko zareagowali producenci, którzy zapewniają, że wykryte różnice są niewielkie i wynikają głównie z innych preferencji konsumentów.
Do tej pory nie słabną echa tego wydarzenia. Podczas niedawnego Forum Rynku Spożywczego i Handlu. którego organizatorem jest Grupa PTWP i portal dlahandlu.pl, do kwestii podwójnej jakości żywności odniósł się Marek Niechciał, prezes UOKiK. Poinformował, że istnieją pomysły, aby wprowadzić obligatoryjny wymóg sprzedawania produktów o takim samym składzie na terenie całej UE. – Jednak takie rozwiązanie mogłoby spowodować „równanie w dół”, a konsument mógłby zostać skazany na produkty, które mu nie smakują. Lepszą opcją byłoby dopuszczenie wyboru. Producent mógłby oznaczyć swój produkt jako „jedna jakość na całą UE”, ale jeśli nie chce to nie musi tego zaznaczać – mówił prezes UOKiK.
Wątek tzw. podwójnej jakości żywności sprzedawanej w UE podjęła także prezes POHiD Renata Juszkiewicz. – Musimy się zastanowić, czy mówimy o podwójnej jakości, czy po prostu o innej jakości produktów. Trzeba wziąć pod uwagę, że w każdym kraju konsumenci mają inne upodobania, przyzwyczajenia, smaki. Także kulturę zakupową – mówiła Renata Juszkiewicz.
Solidarność ws. Biedronka i Żabka
Październik to także miesiąc zaostrzenia się sporu zbiorowego NSZZ „Solidarność”, działającego w JMP Polska S.A. Związek od pracodawcy domaga się między innymi poprawy warunków pracy – w szczególności zwiększenia zatrudnienia pracowników w placówkach handlowych i odciążenia obecnie zatrudnionych, zapewnienia ochrony w placówkach handlowych w godzinach wieczornych, szczególnie w dni poprzedzające wolne niedziele, poprawy zasad magazynowania – tak, aby były one zgodne ze standardami BHP, ograniczenia wysokiej temperatury w pomieszczeniach pracy, wprowadzenia regulaminu wynagradzania uwzględniającego jasne kryteria premiowania pracowników, ograniczenia godzin otwarcia sklepów w dni poprzedzające wolne niedziele i święta w piątki oraz w soboty do godz. 21.00.
Poparcie dla Organizacji Zakładowej NSZZ „Solidarność” działającej w Jeronimo Martins Polska S.A. w zakresie prowadzonego z pracodawcą sporu zbiorowego wyraził Krajowy Sekretariat Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność”. Jego przewodniczący Afred Bujara zwraca uwagę, że żądania związkowców nie mają charakteru płacowego, dotyczą poprawy bezpieczeństwa pracy, którego pracodawca nie zapewnia.
Władze „Solidarności” wytoczyły także ciężkie działa przeciwko sieci Żabka. Na konferencji „Solidarności” podsumowującej 7 miesięcy obowiązywania zakazu handlu w niedziele, mecenas Lech Obara poinformował, że jego kancelaria prowadzi precedensowe procesy, w których postara się udowodnić, że stosunek łączący franczyzobiorców z firmą Żabka Polska jest w rzeczywistości stosunkiem pracy. Docelowo taka konstrukcja ma spowodować, że franczyzobiorcy zostaną objęci zakazem handlu w niedzielę.
Lech Obara zauważył, że na przestrzeni ostatnich 20 lat bardzo poprawiła się sytuacja pracowników w handlu, respektowane są ich prawa do nadgodzin, wypoczynku, wolnych niedziel. Zmiany te nie dotyczą jednak przedsiębiorców, którzy zawierają umowy franczyzowe. – W toczących się obecnie precedensowych procesach przeciwko Żabce, reprezentujemy franczyzobiorców, którzy uważają, że pełnili de facto rolę kierowników sklepów, czyli byli pracownikami sieci, a nie niezależnymi podmiotami względem firmy. W procesach tych staramy się udowodnić, że strony łączył stosunek pracy i obalić nakazy zapłaty wynikające z weksli. Prawo mówi bowiem, że pracownik nie może mieć zabezpieczonych roszczeń swojego pracodawcy wekslami. Jeżeli udowodnimy, że strony łączy stosunek pracy, będziemy mogli też dla tych osób żądać wolnych niedziel – stwierdził Lech Obara.
Piotr Duda, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Polskim Radiu Białystok sugerował, że jeżeli wiodąca działalność firmy związana jest z handlem, to sieć nie powinna tego wykorzystywać i sugerować, że w niehandlowe niedziele jej placówka jest instytucją, w której można odebrać przesyłki pocztowe. Poinformował, że „Solidarność” będzie dążyć do uszczelnienia przepisów.
Podczas konferencji NSZZ „Solidarność” oraz organizacje pracodawców z branży handlowej i eksperci podsumowali 7 miesięcy funkcjonowania ustawy o zakazie handlu w niedziele i zapowiedziały zgłoszenie poprawek, w wyniku których przerwa pracownicza zostanie wydłużona do 31 godzin z obecnych 24. Zdaniem związkowców pracodawcy z powodu niedziel bez handlu wydłużają pracownikom godziny pracy w soboty i poniedziałki. Dlatego „Solidarność” chce wydłużenia przerwy w pracy sklepów. W tygodniu z niedzielą bez handlu sklepy miałyby być zamknięte od godz. 22 w sobotę do godz. 5 w poniedziałek.
Zaprezentowano także wyniki badań nad skutkami ustawy ograniczającej handel w niedziele i święta. Z raportu wynika, że 90% ankietowanych pracowników pozytywnie ocenia wprowadzenie zakazu, a przedstawiona analiza danych ekonomicznych pokazuje, że rośnie także sprzedaż detaliczna w badanym okresie.
Bio Family, IKEA
Jednak październik w handlu to nie tylko kwestie legislacyjne. W dziesiątym miesiącu tego roku byliśmy świadkami kilku ciekawych wydarzeń, wartych przypomnienia. Wśród nich z pewnością było uruchomienie pierwszego w Polsce bezobsługowego sklepu w sieci Bio Family, a także sklep Ikei w nowym formacie.
W pierwszej dekadzie października dowiedzieliśmy się, że sieć sklepów ekologicznych Bio Family wdrożyła usługę Open 24/7 w sklepie w Poznaniu (ul. Murawa 2). Usługa umożliwia klientom robienie codziennych zakupów przez 365 dni w roku – także w nocy, święta i wszystkie niedziele wolne od handlu. Po otrzymaniu specjalnej karty klienci mogą samodzielnie wejść do sklepu przykładając kartę do czytnika i robić zakupy bez obecności obsługi. Po wybraniu wszystkich produktów dokonać płatności w kasie samoobsługowej, za pomocą karty.
Bio Family informuje, że okres testowy sklepu bezobsługowego w Poznaniu zakończy się do końca tego roku. W przypadku nowych placówek, wdrożenie usługi Open 24/7 nastąpi w pierwszym kwartale 2019 roku. Sklepy Bio Family działają w Poznaniu, Swarzędzu i Wrocławiu. Koncept Bio Family należy do rodziny Świtalskich, założycieli sieci Biedronka.
Natomiast od 23 października ruszył długo wyczekiwany sklep IKEA w Blue City. To placówka w nowoczesnym koncepcie, w bliskości centrum miasta i z niestandardowym sposobem prezentacji asortymentu. IKEA w Blue City ma mniejszą powierzchnię niż standardowy format. Podobnie jak dotychczasowe sklepy IKEA składa się z dwóch poziomów (poziom 0 oraz +1 centrum handlowego Blue City), ale klienci mogą skorzystać aż z pięciu wejść. Nowością jest także brak znanej ścieżki zwiedzania – osoby odwiedzające sklep same decydują, gdzie chcą pójść i co zobaczyć. Cały obszar podzielony został na przestrzenie w oparciu o aktywności, jakie wykonujemy w domu.
Ze względu na mniejszą powierzchnię, na miejscu dostępna jest część produktów z asortymentu IKEA. Oferta zmieniać się będzie regularnie i dopasowana zostanie zarówno do sezonu, jak i opinii konsumentów. Niezależnie od tego, klienci mają zapewnioną możliwość zapoznania się z pełną ofertą produktów IKEA. Wszystkie produkty, w tym meble, można zamówić na miejscu z dostawą do domu.
Piotr i Paweł
Po burzliwym roku wydaje się, że sieć Piotr i Paweł powoli wychodzi na prostą. Objęta postępowaniem sanacyjnym sieć intensywnie realizuje strategię przywrócenia rentowności wszystkich sklepów. Spółka poinformowała, że docelowy model zakłada pozostanie około 70 sklepów w upmarketowych lokalizacjach. To spore odchudzenie, przypomnijmy, w szczytowym momencie sieć posiadała około 140 placówek.
Kolejne trzy sklepy Piotra i Pawła trafiły pod skrzydła Carrefoura (przy Al. Rzeczpospolitej w Wilanowie oraz w Konstancinie Jeziornej, a także placówka w Katowicach). Kilka dni później dowiedzieliśmy się, że dwa sklepy sieci Piotr i Paweł, we Wrocławiu przy ul. Ślężnej oraz w Strzelcach Krajeńskich, zostaną zamknięte. Z wyliczeń dlahandlu.pl wynika, że Piotr i Paweł obecnie zarządza siecią 103 sklepów.
Już w listopadzie na rynek napłynęła optymistyczna wiadomość – Piotr i Paweł wychodzi na prostą. Sieć ruszyła z remodelingiem, sklepem wzorcowym i nową kampanią. – Wraca marka własna, wraca szeroki asortyment produktów, w tym fresh food, pojawiają się nowi dostawcy, jednym słowem wracamy do gry. Przed nami najważniejszy okres w branży – mówi Marek Miętka, prezes grupy.
Paczkomaty przed sklepami Lidla
Wszyscy zastanawiają się, czy sieć Lidl zamierza wejść w segment e-commerce. Jedną z przesłanek, skłaniających ku takiemu podejrzeniu jest rozpoczęcie współpracy Lidla z InPost, operatorem Paczkomatów. Maszyny staną przy wybranych sklepach sieci Lidl.
Spekulacje o ewentualnym uruchomieniu sklepu internetowego Lidla pojawiają się od dawna. Sieć nie potwierdza pogłosek. Kolejne projekty w segmencie e-commerce mają raczej na celu przyciągnięcie do sklepów nowych klientów. Tak było w przypadku projektów winnicalidla.pl i lidlpodroze.pl, dzięki którym Lidl zainteresował swoją ofertą konsumentów o grubszych portfelach. Tym razem chodzi prawdopodobnie o kupujących przez internet. Wśród nich jest wielu młodych ludzi. Będą korzystać z Paczkomatów InPost, a przy okazji wejdą do sklepu zrobić zakupy.
Dla InPostu jest to kolejny etap rozbudowy jego infrastruktury, która obejmuje już ponad 4000 maszyn, a do końca roku ma liczyć 4500 lokalizacji. To nie koniec ekspansji InPostu. Na początku listopada dowiedzieliśmy się, że Paczkomaty pojawią się przy wybranych sklepach Dino.
Media Expert
Seria otwarć i modernizacji elektromarketów Media Expert trwa już od pewnego czasu. Jednak firma dopiero teraz przedstawiła swoją strategię rozwoju. Sieć, do tej pory kojarzona z mniejszymi miejscowościami, planuje dalszą ekspansję, jeszcze w tym roku otworzy kolejne 12 sklepów, w tym 2 w Warszawie, a także w Łomży, Siedlcach, czy Rybniku. Spółka rozpoczyna także inwestycję w budowę centralnego magazynu.
Sieć Media Expert w tym roku powiększyła się o 27 nowych placówek. Wśród nich 10 usytuowanych jest w miastach dużych, powyżej 200 tys. mieszkańców – m.in. w Warszawie, Krakowie. Równolegle z otwarciami nowych punktów, aż 43 elektromarkety zostały poddane remontom lub modernizacji, znacząco zwiększając możliwości sprzedażowe i wygodę zakupów. Łącznie w ciągu 10 miesięcy tego roku, do dyspozycji klientów oddano powierzchnię 50 tys. m2, na którą składa się 15,5 tys. m2 nowych i 34,5 tys. m2 wyremontowanych elektromarketów. Łącznie w sieci znajduje się obecnie 459 sklepów.
Karuzela kadrowa
Intensywne zmiany w strukturach zarządów firm handlowych w Polsce, których byliśmy świadkami w ostatnim czasie, mogą świadczyć o tym, że rynek wciąż podlega zmianom, konsolidacji i przeobrażeniom.
Z dniem 30 września 2018 roku ze stanowisk zajmowanych w spółkach Piotra i Pawła: Grupie Piotr i Paweł, Piotr i Paweł SA, Piotr i Paweł Detal oraz Kuchnia Polki zrezygnował Robert Krzak. We wszystkich wymienionych spółkach pełnił ostatnio rolę wiceprezesa zarządu. Z siecią związany był od końca 2013 roku. Robert Krzak został pełnomocnikiem zarządu ds. M&A i będzie nadal odpowiadał za proces negocjacji Piotra i Pawła z inwestorami m.in. Jeronimo Martins.
1 października br. Carolina Garcia Gomez objęła stanowisko prezes zarządu IKEA Retail w Polsce. Karierę w IKEA rozpoczęła w 2005 roku w sklepie IKEA w Barakaldo w rodzinnej Hiszpanii. Doświadczenie zawodowe zdobywała również na rynkach słowackim, czeskim oraz węgierskim. Ostatnio pracowała jako wiceprezes IKEA Retail w Japonii. Z wykształcenia jest inżynierem, ukończyła także studia Master of Business Administration w IESE Business School. Ma 42 lata. Poprzednia prezes IKEA Retail Anna Pawlak-Kuliga we wrześniu br. stanęła na czele IKEA w Chinach.
Natomiast dotychczasowy członek zarządu Frisco.pl – Grzegorz Bielecki zastąpił Katarzynę Kazior na stanowisku prezesa zarządu e-sklepu. Grzegorz Bielecki był dyrektorem operacyjnym i członkiem zarządu w spółce Frisco.pl od 2012 roku. Wcześniej zajmował stanowisko wiceprezesa w firmie A.pl Internet S.A.
W sierpniu 2018 roku Katarzyna Kazior objęła stanowisko chief digital officera w Żabka Polska. Katarzyna Kazior była prezesem Frisco.pl od października 2015 roku, gdy zastąpiła Nicolasa Jedraszka.
W październiku dowiedzieliśmy się także, że Pedro Martinho, członek zarządu Eurocash SA, do której należy sieć Mila, został prezesem zarządu sieci w miejsce Artura Góralczyka. Zbigniew Wysocki i Arkadiusz Kęsicki pozostali w zarządzie sieci. W maju 2018 roku prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał bezwarunkową zgodę na przejęcie przez Grupę Eurocash 100% udziałów w cypryjskiej spółce Domelius Limited kontrolującej Mila S.A. – właściciela sieci 187 supermarketów zlokalizowanych głównie w centralnej Polsce. Po finalizacji transakcji docelowo cypryjska spółka zostanie rozwiązana, a Mila S.A. będzie należeć bezpośrednio do Eurocash.
(15,11,2018 za dlahandlu.pl)
